Trong căn nhà nhỏ ở ngõ 460 phố Thụy Khuê ven hồ Tây (Hà Nội), chúng tôi được họa sỹ Nguyễn Phan Hòa giới thiệu cho xem hàng chục bức tranh đẹp về hoa sen. Theo lời ông, đây chỉ là một phần trong số rất nhiều những bức tranh về hoa sen mà ông đã vẽ trong suốt gần 30 năm qua, và hầu hết chúng được vẽ từ hình mẫu sen của hồ Tây. 

Họa sỹ Nguyễn Phan Hòa cho biết, sen là một loài hoa quý, nó thể hiện bản sắc văn hóa, cốt cách và tinh thần của người Việt. Vì vậy, ông muốn chuyển tải nó vào tranh của mình để lưu giữ những vẻ đẹp hiếm có của loài hoa này. Để hoàn thành hàng ngàn bức vẽ về hoa sen, ông đã dành hơn ba năm chỉ để quan sát và ký họa lại những khoảnh khắc đẹp của loài hoa này. Ông kiên trì đeo đuổi công việc này một cách say mê bất kể vào thời gian nào, có thể đó là lúc trời yên gió lặng hoặc cả khi giông bão, lúc nắng sớm bình minh hay khi hoàng hôn xuống, cả khi sen trổ nụ hay lúc sen tàn vào cuối hạ... 

Họa sĩ Phan Hòa đang miệt mài sáng tác những bức tranh hoa sen của mình trên giá vẽ. Những nét vẽ đầu tiên hiện dần trên nền toan trắng toát. Một số tác phẩm vẽ hoa sen của họa sỹ Phan Hòa:

Tranh về chủ đề hoa sen của họa sỹ Nguyễn Phan Hòa chủ yếu là tranh sơn dầu, bút pháp cũng khá lạ, vừa hiện đại lại vừa phảng phất hơi hướng của dòng tranh thủy mặc. Vì vậy, xem tranh của ông, người ta thấy hoa sen hiện lên vừa bình dị thân quen nhưng lại vừa huyền hoặc như sương khói. Đặc biệt, sen trong tranh Nguyễn Phan Hòa bao giờ cũng mang tính gợi hơn là tả, nó như ẩn chứa những nỗi niềm trắc ẩn của con người; vừa có vẻ yểu điệu, mềm mại, kín đáo nhưng cũng lại vừa có sự mạnh mẽ vươn lên tràn đầy năng lượng sống. Độc đáo nhất là những bức tranh vẽ cảnh sen tàn. Qua nét vẽ và những gam màu rất riêng của người họa sỹ, người xem như cảm nhận được một sức sống tiềm tàng và mãnh liệt của loài sen, bởi ở dưới lớp màu nâu tàn úa ấy là một sự sống mới đang ấp ủ đợi hồi sinh. Mỗi bức tranh là một thế giới, một vẻ đẹp riêng đầy mới lạ và không bao giờ trùng lặp.

Mấy chục năm theo đuổi niềm đam mê vẽ hoa sen, họa sỹ Nguyễn Phan Hòa xem đó như một cách để giãi bày lòng mình, và cũng để nói về sức sống mãnh liệt của con người. Có lẽ nhờ đó mà ông đã vượt qua được bệnh tật để sống với niềm đam mê lớn. Và cũng chính nhờ niềm đam mê ấy mà tranh về sen của ông không chỉ được công chúng trong nước biết đến mà còn được triển lãm tại nhiều nước như Singapore, Malaysia, Hồng Kông.../.

Bài: Vĩnh  Hưng - Ảnh: Trịnh Văn Bộ