Ngày xưa, môn võ học này chỉ được truyền dạy cho dòng nội gia, đặc biệt là chỉ có con trai mới được truyền dạy. Thế nhưng, hiện nay môn phái võ của người Mông này lại đang hiện hữu trên đất Hà Thành và rất được giới trẻ quan tâm.
Câu chuyện “Bắc Việt võ trên đất Hà Thành” được bắt đầu Trần Việt Linh, một chàng trai người Kinh có niêm đam mê võ thuật. Trong một lần tình cờ được xem cụ Giàng A Sình, truyền nhân đời thứ 12 của dòng họ Giàng người Mông ở Lào Cai luyện võ, Trần Việt Linh đã nung nấu một tâm niệm “phải phổ biến rộng rãi để lưu giữ phái võ thuật chứa đựng nhiều tinh hoa tự ngàn đời này”.

Võ sư Trần Việt Linh (đai trắng) hướng dẫn các học trò một thế đá của võ Mông.

Một thế khóa tay của võ Mông.

Võ sư Trần Việt Linh với thế đánh hiểm vào yết hầu.

Và một thế tấn công vào mắt đối phương bằng "song chỉ" (hai ngón tay).

Các học viên nữ đang ngồi thiền sau giờ luyện tập. |
Có duyên là vậy nhưng để có “phận” với “võ Mông” thì không hề dễ dàng chút nào. Một quy tắc bất di bất dịch tự ngàn đời của võ Mông là chỉ truyền dạy cho con trai dòng nội gia, chưa bao giờ phá lệ truyền dạy cho người ngoài, mà Linh lại là người Kinh, nên việc được truyền dạy là hầu như không thể. Vậy là trời mưa cũng như nắng, cứ lúc nào biết thầy Giàng A Sình luyện võ là Linh lại “mon men” đến xem. Thấy Linh có chí lại đam mê võ thuật, thầy Giàng A Sình cảm động nên đã đi đến một quyết định có thể nói là chưa từng có từ trước đến nay của người Mông, đó là nhận Linh làm học trò và chính thức truyền dạy võ thuật cho Linh. Sau một thời gian theo thầy Giàng A Sình học võ, được sự cho phép của thầy, Linh trở về Hà Nội mở câu lạc bộ võ thuật Mông đầu tiên ngay tại chính ngôi trường mà mình đang theo học, đó là trường Đại học Xây dựng. Hiện nay, võ đường Bắc Việt của Linh có khoảng 500 học viên theo học. Đa phần trong số họ là sinh viên các trường đại học và các em nhỏ ở Hà Nội.
Kĩ thuật đá quét tầm thấp của võ Mông.

Một lớp võ Mông tại đình Linh Đàm (Hà Nội).

Một phó sư (huấn luyện viên) trẻ của môn phái Bắc Việt võ.
|
Người Mông vốn có thể trạng thấp bé, nên kĩ thuật của võ Mông phần lớn sử dụng lối đánh luồn lách, di chuyển linh động. Sở trường của võ Mông là đòn tay, đặc biệt là cách sử dụng linh hoạt, uyển chuyển hai bàn tay trong các kĩ thuật bắt, nắn bẻ khớp chân, tay, cổ của đối phương.
Võ Mông là dòng võ nội gia nên có nhiều đòn thế khó, nên khi phát triển ra cộng đồng, võ sư Trần Việt Linh đã phải “thể thao hóa" một số động tác và viết thành giáo trình riêng để dễ huấn luyện. Đặc biệt, anh còn viết một giáo trình huấn luyện dành riêng cho các võ sinh nữ, vì theo anh đối tượng này có sức khỏe và thể trạng khác với nam giới nên cần phải có chế độ tập luyện riêng.
Võ sư Trần Việt Linh cho biết, với tôn chỉ "khiêm nhường – đức độ - trí dũng – bao dung", môn phái Bắc Việt võ không chỉ là nơi rèn luyện thể chất mà còn dạy cả cách ứng xử làm người. Võ sư Trần Việt Linh chia sẻ thêm, anh học được ở thầy Giàng A Sình và võ Mông sự trầm tĩnh và hướng con người tới cái bình yên, làm thức tỉnh lương tri có sẵn trong mỗi con người.
Nếu không được giới thiệu trước, thực sự tôi cũng không tin một chàng trai mới 25 tuổi đã là võ sư của một môn phái võ được đánh giá là tinh hoa của võ thuật xứ Tây Bắc. Và điều làm tôi ngạc nhiên hơn nữa ở chàng trai này là tuy tuổi đời còn rất trẻ nhưng Linh đã có thể ngộ ra được cái cốt lõi sâu xa của võ thuật, đó là ẩn chứa bên trong sức mạnh tiềm tàng của võ thuật không phải là sức mạnh hủy diệt của những đòn thế mà chính là những đạo lí làm người với đầy đủ tính "chân - thiện - mĩ", đây là điều mà chỉ có những bậc cao thủ trong làng võ mới có thể lĩnh hội được./.
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Trịnh Văn Bộ