Năm 1960 của thế kỷ trước, một tuyến đê trị thủy dài hơn 30 km được xây dựng ở tả ngạn sông Đáy đã biến khu vực Vân Long trở thành một vùng đất ngập nước rộng đến 3.500ha nằm trên địa phận 7 xã của huyện Gia Viễn. Đưa vào khai thác du lịch vào năm 1998, Vân Long đã nhanh chóng trở thành một trọng điểm du lịch của tỉnh Ninh Bình. Vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 9 hằng năm, Vân Long thu hút lượng du khách rất lớn đến khám phá nơi được mệnh danh là "Vịnh Hạ Long trên cạn" này của Ninh Bình.
Là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, Vân Long còn là nơi cư trú của hàng nghìn động, thực vật, thuỷ sinh lưu trú, sinh trưởng bên vách núi, trên bờ hoặc dưới nước. Ngồi trên những chiếc thuyền nan do chính những người dân bản địa ở Vân Long vừa chèo vừa kể về lịch sử, văn hóa vùng đất, ngắm những đàn chim di trú dừng chân kiếm ăn trên đường tránh rét theo mùa gợi cho du khách vẻ đẹp yên bình của một vùng quê non nước hữu tình./.
 Khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước Vân Long thành lập năm 1999 và là nơi sở hữu 2 kỷ lục của Trung tâm sách kỷ lục Việt Nam năm 2010: Nơi có số lượng cá thể voọc mông trắng nhiều nhất và là Nơi có bức tranh tự nhiên lớn nhất. Ảnh: Công Đạt  Với diện tích mặt nước rộng 3.500ha, tuyến du lịch trên mặt nước Vân Long trên những chiếc thuyền nan của người dân bản địa được đưa vào khai thác từ năm 1998. Với 2 tiếng đồng hồ đi thuyền, du khách được trải nghiệm một không gian bao la của trời mây non nước Vân Long. Ảnh: Nguyễn Thắng  Vào khoảng thời gian từ tháng 5 đến tháng 6 hằng năm, trên mặt nước Vân Long rực một màu hồng của mùa hoa sen nở... Ảnh: Quỳnh Anh  ...và cũng là mùa hoa súng nở tô điểm thêm vẻ đẹp của đầm Vân Long. Ảnh: Thanh Hòa  Vân Long cũng có khả năng hình thành được một vườn chim vì có 62 loài, 32 họ, 12 bộ chim và hiện nay có khoảng gần 300 con cò bợ, cò ruồi, cò trắng thường xuyên kiếm ăn ở bãi sình lầy và ruộng lúa. Ảnh: Hoàng Hà  Cảnh quan hùng vĩ tuyệt đẹp, chiêm ngưỡng quần thể sinh thái động, thực vật còn mang tính hoang sơ là những cảm nhận của du khách khi một lần đặt chân đến Vân Long. Ảnh: Thanh Giang  Theo một cuộc khảo sát gần đây, Khu bảo tồn Vân Long là nơi trú ngụ của gần 100 cá thể voọc quần đùi (Trachypithecus delacouri) quý hiếm. Ảnh: Nguyễn Thắng  Vân Long còn là nơi được mệnh danh là "vịnh Hạ Long trên cạn" với những dãy núi đá vôi nhiều hình, nhiều dạng mọc lên trên mặt nước. Ảnh: Nguyễn Thắng  Trên những chiếc thuyền nan, du khách di chuyển qua nhiều hang động với các nhũ đá mang nhiều hình dáng đẹp. Ảnh: Thông Thiện  Du khách trải nghiệm trên những chiếc thuyền nan di chuyển trên mặt nước Vân Long. Ảnh: Hoàng Hà  Những dãy núi đá vôi mang nhiều hình dáng khác nhau như núi Mèo Cào, núi Mâm Xôi, núi Hòm Sách, núi Đá Bàn, núi Nghiên,núi Mồ Côi, núi Cô Tiên... tùy vào tưởng tượng của du khách. Ảnh: Trịnh Bộ  Ở Vân Long, ngoài hai hệ sinh thái chủ yếu là đất ngập nước và rừng trên núi đá vôi còn có cả hệ sinh thái đồng ruộng, bãi cỏ, nương rẫy và hệ sinh thái làng bản. Ảnh: Trịnh Bộ  Những chiếc thuyền nan vốn được người dân bản địa dùng làm phương tiện đi lại, đánh bắt cá tôm trên những vùng đất ngập nước thì từ khi Vân Long phát triển du lịch sinh thái đã có khoảng 400 chiếc được sử dụng chở khách tham quan. Ảnh: Trọng Chính  Với một tour du lịch khám phá Vân Long khoảng 2 giờ đồng hồ, du khách chỉ phải trả 75.000 đồng/người và đây hiện đang là dịch vụ mang lại nguồn thu nhập cho người dân sinh sống trong vùng đất ngập nước. Ảnh: Trọng Chính |
Là khu bảo tồn thiên nhiên đất ngập nước lớn nhất vùng đồng bằng châu thổ sông Hồng, Vân Long còn là nơi cư trú của hàng nghìn động, thực vật, thuỷ sinh lưu trú, sinh trưởng bên vách núi, trên bờ hoặc dưới nước. Ngồi trên những chiếc thuyền nan do chính những người dân bản địa ở Vân Long vừa chèo vừa kể về lịch sử, văn hóa vùng đất, ngắm những đàn chim di trú dừng chân kiếm ăn trên đường tránh rét theo mùa gợi cho du khách vẻ đẹp yên bình của một vùng quê non nước hữu tình./.
| Hiện Vân Long có tới 457 loại thực vật bậc cao, trong số này đã có 8 loại được ghi trong sách đỏ Việt Nam như lát hoa, tuế lá rộng, sắng, bách bộ, cốt toái bồi, mã tiền hoa tán. Trong số 39 loài động vật ở Vân Long, có nhiều loài quý hiếm như voọc quần đùi trắng, gấu ngựa, sơn dương, cu ly lớn, cầy vằn, báo gấm, khỉ mặt đỏ, báo hoa mai. |
Thực hiện: CLB Nhiếp ảnh Khoảnh Khắc Vàng (Báo ảnh Việt Nam)
