Về Thanh Hà trong những ngày đầu tháng 7 tức vào chính vụ vải thiều, chúng tôi đã thấy được một màu hồng chín mọng bao phủ lên những vườn vải cũng như không khí sôi động trong mùa thu hoạch vải chín.
Từ bao đời nay, mảnh đất Thanh Hà là một vùng quê trù phú với hoa thơm, quả ngọt quanh năm nhờ phù sa của các con Sông Rạng, Văn Úc, Thái Bình, sông Hương bồi đắp. Gần 200 năm trước, cây lệ chi (tên ban đầu của cây vải thiều) đầu tiên được đem về đây ươm trồng. Như có sự ưu ái của đất trời, thiên nhiên với mảnh đất Thanh Hà, giống tốt gặp đất phì nhiêu đã cho ra một sản vật nổi tiếng có một không hai. Không biết tự bao giờ, mỗi khi nhắc đến Thanh Hà người ta nhớ ngay đến những quả vải thiều mọng đỏ, cùi dày, hạt bé, vị ngọt lịm. Được thưởng thức hương vị ngọt mát của vải thiều trong những ngày hè, cái nóng, cái nắng oi ả như bị xua tan.
 

Vải Thành Hà được mùa chín đỏ cây

Giống vải thiều nổi tiếng vỏ mỏng, cùi dày, hạt bé và ngọt mát.

Thanh Hà có khoảng hơn 4 nghìn ha vải thiều, mỗi năm thu khoảng 40 nghìn tấn quả.

Thương lái các nơi tìm đến tận vườn thu mua vải thiều.

Vào mùa này, hầu như sân nhà nào cũng đầy ắp vải thiều.

Ngoài đường, từng đoàn ô tô nối đuôi nhau chờ lấy vải thiều.

Dân buôn lẻ dùng xe máy chở vải thiều lên bán ở các chợ.

Nhiều đại lí mọc lên thu gom vải thiều trong vùng để xuất đi các tỉnh.

Các chủ nhà vườn đem vải thiều đến bán cho đại lí.

Một hàng vải thiều bán lẻ phục vụ khách qua đường.

Cây vải thiều đã gắn bó với mảnh đất và người dân Thanh Hà. Đây là cây trồng chủ lực chiếm đến 2/3 diện tích canh tác, đem đến thu nhập chính cho người nông dân. Anh Lê Ngọc Sơn, người trồng vải ở xã Thanh Khê cho biết, hầu như 100% các hộ dân ở xã đều trồng vải, thu nhập trung bình 10 triệu – 100 triệu/năm tùy theo diện tích vườn. Năm 2011 cũng là năm bội thu của người trồng vải Thanh Hà. Về “đất trồng vải” vào chính vụ, chúng tôi đã thấy nhiều đoàn xe của các thương lái ở nhiều nơi nối đuôi nhau tới các chợ của xã Thanh Thủy để thu mua vải. Theo Chi cục thống kê huyện Thanh Hà toàn huyện có tổng diện tích trồng vải là 4.910 ha chiếm trên 50% diện tích đất nông nghiệp; diện tích cho sản phẩm là 4.820 ha. Trong đó có 850 ha diện tích vải sớm (gồm vải tu hú, u trứng, u hồng) chiếm 17,3%, vải thiều là 4.060 ha chiếm 82,7%. Sản lượng vải thiều ước đạt 40,000 tấn, tập trung nhiều ở các xã Thanh Sơn, Thanh Khê, Thanh Thủy, các xã đảo Hà Đông….
Từ khi cây vải thiều được Cục sở hữu trí tuệ cấp chứng nhận Chỉ dẫn địa lý đã giúp người trồng vải có thêm cơ hội quảng bá đặc sản của quê hương. Theo đó, từ "Thanh Hà" trong cụm từ "Vải thiều Thanh Hà" không thuần tuý là một địa danh, mà là một thương hiệu sản phẩm, cũng như "Nước mắm Phú Quốc", "Vang Đà Lạt"... Sản phẩm vải thiều Thanh Hà đã trở nên nức tiếng, không chỉ được tiêu thụ trên thị trường trong nước mà còn được xuất khẩu sang Úc, Trung Quốc… Năm 2007, Hiệp hội Vải thiều Thanh Hà đã xuất khẩu chuyến vải thiều đầu tiên sang CHLB Đức, mở đầu cho lô hàng xuất khẩu 20-25 tấn vải thiều sơ chế, đóng gói. Người trồng vải cũng đã sử dụng công nghệ chế biến, bảo quản trên máy móc nên không những vải có năng suất cao, mà còn giữ cho vải có hương vị tự nhiên, màu sắc đẹp, đảm bảo vệ sinh. Việc bảo hộ Chỉ dẫn địa lý đã mang lại nhiều lợi ích kinh tế cho việc trồng vải và đã khẳng định được tính đặc thù về chất lượng vải thiều mang Chỉ dẫn địa lý chỉ có ở Thanh Hà. Tuy nhiên hiện nay vải thiều Thanh Hà đang bị một số loại vải của địa phương khác cạnh tranh mặc dù chất lượng không bằng vải nơi đây. Trong thời gian tới việc nâng cao năng suất và giữ vững chất lượng vải thiều đặc sản, mở rộng thị trường tiêu thụ và xuất khẩu vải thiều, tiến tới xây dựng thị trường bền vững cho sản phẩm vải thiều Thanh Hà không chỉ là mong muốn của người dân Thanh Hà mà còn góp phần thúc đẩy hoạt động quảng bá đặc sản nơi đây.