Chân dung

Danh ca Khánh Ly - một kiếp du ca, một cõi đi về

Trong giới ca sĩ hải ngoại, Khánh Ly là một tượng đài. Gần 60 năm theo nghiệp ca hát, bà đã để lại dấu ấn không phai nhòa trong lòng người ái mộ. Với hàng trăm ca khúc đi vào lòng người, khán thính giả trong và ngoài nước mãi mãi sẽ chẳng thể nào quên một Khánh Ly nồng nàn, da diết với những ca khúc viết về tình yêu quê hương, tình yêu đôi lứa, một Khánh Ly khắc khoải và đầy lòng trắc ẩn với những bài ca phản chiến của Trịnh Công Sơn.
Như nhiều người yêu nhạc Trịnh Công Sơn, tôi yêu tiếng hát Khánh Ly, yêu ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Cái chất giọng alto trầm khàn đặc trưng cùng lối hát liêu trai, buông thả, bất cần đậm chất du ca của người ca sĩ tự nhận là “đã hát đến hơn nửa thế kỉ nhưng không hề biết một nốt nhạc nào” như một thứ chất gây nghiện đối với người yêu nhạc Trịnh Công Sơn.

Giọng ca đặc biệt của Khánh Ly như quyện lấy từng ca từ thấm đẫm tính triết lí và giàu chất thơ của nhạc sĩ tài danh Trịnh Công Sơn để tạo nên những thanh âm, giai điệu mê hoặc khiến cho người nghe đôi lúc phải rùng mình vì sức cảm quá lớn.

Khánh Ly hát và thăng hoa với nhạc Trịnh bằng lối hát tự nhiên, không phô phang nhưng cũng chẳng yếu mềm, ủy mị. Bà hát tự nhiên như kẻ du ca, như người kể chuyện nhưng luôn khiến người nghe day dứt, ám ảnh bởi chất giọng đầy ma mị và mê hoặc của mình.



Danh ca Khánh Ly, người nổi tiếng với những ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly biểu diễn cùng nam danh ca Anh Khoa tại Đà Nẵng  tháng 10/2019. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly biểu diễn cùng nam danh ca Elvis Phương tại Đà Nẵng tháng 10/2019. Ảnh: Thanh Hòa


Nam ca sĩ trẻ người Mỹ Kyo York hạnh phúc khi lần đầu tiên được hát chung cùng thần tượng của mình là nữ danh ca Khánh Ly. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly luyện tập chuẩn bị cho đêm diễn “The Best of Khánh Ly – Tạ ơn” tổ chức tại Đà Nẵng tháng 10/2019. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly cùng các nghệ sĩ trong đêm diễn “The Best of Khánh Ly – Tạ ơn” tại Đà Nẵng vào tháng 10/2019. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly biểu diễn trước sự ái mộ của đông đảo công chúng Đà Nẵng. Ảnh: Thanh Hòa

Những ca khúc giàu chất thơ và thấm đẫm tính triết lí của Trịnh Công Sơn được thổi hồn qua giọng hát giàu tính tự sự của Khánh Ly không chỉ đưa người nghe quay trở về với một khung trời hoa bướm ngày xưa, với những câu chuyện tình yêu đôi lứa nồng nàn, với những nỗi niềm chiêm nghiệm về cuộc sống, mà với cả những tình cảm yêu thương da diết về quê hương, đất nước, giống nòi…

Gần đây, danh ca Khánh Ly thường xuyên trở về Việt Nam tổ chức nhiều show diễn lớn để phục vụ đồng bào trong nước, và tham gia nhiều chương trình thiện nguyện đầy ý nghĩa. Đặc biệt, được sự hỗ trợ của ca sĩ Quang Thành, người có công kết nối và tổ chức nhiều chương trình nghệ thuật lớn cho các nghệ sĩ nổi tiếng ở hải ngoại về biểu diễn trong nước, bà đã và đang tham gia rất tích cực vào chương trình “Vòng tay nhân ái”, kết hợp biểu diễn âm nhạc với thiện nguyện giúp đỡ trẻ mồ côi và người già neo đơn ở nhiều tỉnh thành trên cả nước.
Vì thế nói đến nhạc Trịnh Công Sơn là phải nhắc đến Khánh Ly, nhắc đến những album vang bóng một thời của bà như: Sơn Ca 7, Ca khúc da vàng, Như cánh vạc bay, Cỏ xót xa đưa, Hạ trắng… Hàng nghìn bài báo, hàng chục cuốn sách đã viết về Khánh Ly, về cuộc đời bà với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn. Thậm chí xoay quanh cuộc đời bà và người nhạc sĩ tài danh họ Trịnh còn có rất nhiều giai thoại đẹp mà cho đến nay có lẽ chỉ những người trong cuộc mới thấu hiểu được.

Cuộc đời Khánh Ly gắn với nhạc Trịnh Công Sơn như hơi thở và sự sống. Nó như một thứ định mệnh, như thể Khánh Ly sinh ra để hát nhạc Trịnh Công Sơn, và ngược lại Trịnh Công Sơn có trên cõi đời này là để dành riêng cho Khánh Ly. Chẳng thế mà Khánh Ly đã nhiều lần tâm sự rằng bà chịu ơn Trịnh Công Sơn quá nhiều, nhờ ông mà bà được mọi người yêu thương cho đến tận mãi bây giờ. Có lẽ vì vậy mà nhiều người đã ví Khánh Ly – Trịnh Công Sơn là một cặp Trời cho, cũng giống như đôi nghệ sĩ huyền thoại người Mỹ Bob Dylan và Joan Baez vốn sinh ra là để dành cho nhau vậy.

75 năm cuộc đời với gần 60 năm theo nghiệp ca hát, Khánh Ly cũng đã từng trải qua nhiều cung bậc buồn vui, thăng trầm trong cuộc sống và sự nghiệp. Sau năm 1975, bà rời quê hương, theo gia đình sang định cư ở Mỹ. Những tưởng cuộc ra đi lần ấy sẽ là là cuộc ra đi “không hẹn ngày về” với vô vàn lí do của thời cuộc và của cả chính những nỗi niềm riêng của người trong cuộc. Thế rồi Khánh Ly cũng đã trở về, tuy hơi muộn nhưng được đền đáp bằng một cuộc hạnh ngộ không thể nào quên với hàng nghìn khán giả trong nước tại đêm diễn ấn tượng đầu tiên vào năm 2014 ở Hà Nội, tức sau gần 40 năm xa quê hương Việt Nam. Từ đó đến nay Khánh Ly đã nhiều lần trở về Việt Nam, và lần nào trở về bà cũng cảm thấy được khán giả yêu thương, được quê hương đón chào.

Khánh Ly trở về như một lẽ tự nhiên mà bà từng nói, đó là “lá rụng về cội”, và quê hương là “một cõi đi về” (tên một bài hát nổi tiếng của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn – PV). Sau hàng chục năm xa quê, Khánh Ly trở về với niềm vui để được hát trên chính mảnh đất quê hương của mình và để được chia sẻ tấm lòng mình qua những chuyến thiện nguyện đầy yêu thương.



Danh ca Khánh Ly thăm nhà thờ chánh tòa Đà Nẵng. Ảnh: Thanh Hòa



Danh ca Khánh Ly dự Thánh lễ Chủ nhật tại nhà thờ chánh tòa Đà Nẵng. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly giao lưu với khán giả yêu nhạc Trịnh tại nhà thờ chánh tòa Đà Nẵng. Ảnh: Thanh Hòa


Danh ca Khánh Ly thăm các em nhỏ mồ côi được chăm sóc và nuôi dưỡng tại chùa Quang Châu ở Đà Nẵng. Ảnh: Thanh Hòa

Quê hương giờ đã đổi mới, tuy vẫn còn nhiều khó khăn nhưng luôn dang rộng vòng tay chào đón những người con xa quê trở về với đất mẹ yêu thương. Những năm qua, đông đảo kiều bào đã trở về quê hương, nhiều nghệ sĩ hải ngoại nổi tiếng cũng đã trở về như Phạm Duy, Chế Linh, Elvis Phương, Hương Lan, Giao Linh, Tuấn Vũ, Tuấn Ngọc… và trong đó có cả Khánh Ly. Họ trở về để cảm nhận những đổi thay tươi mới đang diễn ra từng ngày trên quê hương xứ sở, và để mong dù chỉ một lần được đóng góp cho quê hương bằng chính lời ca tiếng hát của mình.

Hôm gặp lại Khánh Ly trong đêm nhạc "The Best of Khánh Ly - Tạ ơn" ở Đà Nẵng, khán giả không chỉ được thấy một Khánh Ly chất chứa nhiều kỉ niệm mà còn có cả một Khánh Ly rạng rỡ với những nụ cười tươi khi tìm lại được bến bờ hạnh phúc, ấm áp trên quê hương dấu yêu sau một kiếp du ca ra đi để trở về./.


“Tôi trở về để tạ ơn quê hương, tạ ơn người thân, tạ ơn bạn bè, tạ ơn quý khán thính giả, tạ ơn cả những em bé và người già neo đơn…, những người đã yêu thương tôi, cho tôi cuộc đời này và cho tôi được hát đến tận ngày hôm nay”.
(Danh ca Khánh Ly trải lòng tâm sự).
Bài và ảnh: Thanh Hòa


Top