Phát biểu khai mạc sự kiện, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cho biết: Diễn đàn cao cấp OECD – Đông Nam Á năm 2022 là sự kiện quan trọng đầu tiên trong khuôn khổ hợp tác của Chương trình Đông Nam Á của OECD (SEARP) giai đoạn 2022 – 2025.
Trên cương vị Đồng Chủ tịch Chương trình SEARP, Việt Nam mong muốn Diễn đàn SEARP 2022 sẽ tập trung đánh giá, phân tích các nguyên nhân gây đứt gãy chuỗi cung ứng và đánh giá tác động, hệ lụy đối với kinh tế toàn cầu; chiều hướng phục hồi và chuyển dịch chuỗi cung ứng thời gian tới; làm rõ các vấn đề đặt ra đối với chính phủ, doanh nghiệp trong phục hồi và định hình các chuỗi sản xuất tự cường và bền vững.
Cùng với đó, phân tích những xu hướng phát triển của kinh tế thế giới, khả năng thích ứng và nắm bắt của các quốc gia Đông Nam Á, từ đó đề xuất chính sách, biện pháp để củng cố tính tự cường, tự chủ của nền kinh tế trong bối cảnh tiếp tục đẩy mạnh hội nhập và liên kết kinh tế quốc tế.
Đồng thời, xác định những định hướng và nội dung hợp tác, kết nối giữa OECD với các quốc gia Đông Nam Á, trọng tâm là kết nối chính sách, kết nối doanh nghiệp, nhà đầu tư, tăng cường quan hệ đối tác công – tư nhằm hướng tới tương lai tự cường và bền vững.
Chia sẻ tại Diễn đàn, Tổng Thư ký OECD Mathias Cormann đánh giá cao việc Việt Nam lần đầu tiên đảm nhiệm vị trí đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á nhiệm kỳ 2022-2025; cho rằng điều này khẳng định sự tin tưởng của các nước thành viên OECD và các nước trong khu vực đối với năng lực của Việt Nam trong việc gắn kết hiệu quả OECD với khu vực.
Ông Mathias Cormann cũng đánh giá cao sự đóng góp tích cực của Việt Nam đối với Chương trình Đông Nam Á trên cương vị đồng Chủ tịch, đặc biệt là trong việc chủ trì tổ chức chuỗi sự kiện của OECD tại Việt Nam, trong đó có Diễn đàn cấp Bộ trưởng lần này; khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp với Việt Nam thúc đẩy hợp tác OECD với các nước Đông Nam Á và triển khai Kế hoạch Hành động OECD-ASEAN.
Tại Diễn đàn, ông Mathias Cormann đề nghị các đại biểu trong quá trình thảo luận cần hướng tới mục tiêu tự cường kinh tế. Cùng với đó, cần xem xét tới những tiềm năng của nền kinh tế Đông Nam Á trong thời gian tới cũng như khả năng hỗ trợ của các nước OECD với khu vực Đông Nam Á.
Phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh nhấn mạnh, việc tổ chức Diễn đàn rất có ý nghĩa trong bối cảnh hiện nay, khi đang có những thay đổi mang tính bước ngoặt của thế giới với những chuyển biến phức tạp, khó lường, chưa có tiền lệ. Với vị trí địa chiến lược ở trung tâm khu vực trải dài từ Thái Bình Dương sang Ấn Độ Dương, nằm trên các tuyến giao thông hàng hải “huyết mạch”, Đông Nam Á có vai trò hết sức quan trọng trong bản đồ địa kinh tế của khu vực và thế giới. Đây là khu vực của hòa bình và ổn định, của gắn kết và hợp tác, của thống nhất trong đa dạng. Các nền tảng quan trọng này đã tạo nên “bản sắc” của khu vực. Đó là: đoàn kết, đồng thuận; “đi cùng nhau để tiến xa hơn”; đề cao phối hợp chính sách.
Cũng theo Phó Thủ tướng, Đông Nam Á là khu vực kinh tế ngày càng lớn mạnh, năng động, có cấu trúc kinh tế đa sắc thái. Tỷ trọng thương mại – đầu tư của khu vực trong nền kinh tế toàn cầu ngày càng gia tăng, dự báo sẽ là nền kinh tế lớn thứ 4 thế giới vào năm 2030. Với dân số hơn 660 triệu người, đặc điểm nhân khẩu học thuận lợi, cơ cấu lao động trẻ, có sức sáng tạo và khả năng thích ứng cao, tầng lớp trung lưu gia tăng, Đông Nam Á không chỉ là điểm đến chiến lược để đa dạng hóa chuỗi cung ứng mà còn là thị trường tiêu thụ hàng hóa rộng lớn với sức mua đến năm 2030 lên đến 4 nghìn tỷ USD.
Đông Nam Á cũng là mắt xích quan trọng của liên kết kinh tế toàn cầu; khu vực “tâm điểm” của các hiệp định thương mại tự do có quy mô lớn nhất thế giới như Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), Hiệp định Kinh tế toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)… Cùng với đó, các khuôn khổ liên kết, quản trị kinh tế mới đang được định hình ngày càng rõ nét, khẳng định tiếng nói của khu vực trong xây dựng các “luật chơi” chung. Đông Nam Á cũng là một trong những khu vực tiên phong trong những lĩnh vực mới như kinh tế số, tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn... với những cam kết mạnh mẽ về trung hòa carbon; là khu vực sở hữu tiềm năng to lớn cho chuyển đổi số với quy mô thị trường dự báo lên tới 1 nghìn tỷ USD vào năm 2030.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh, nhất quán thực hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa; là bạn, là đối tác tin cậy, là thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, trên cương vị Đồng Chủ tịch Chương trình Đông Nam Á giai đoạn 2022-2025, Việt Nam sẵn sàng đóng góp để thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa OECD và khu vực Đông Nam Á ngày càng toàn diện, hiệu quả, thực chất và bền vững hơn.
Với tinh thần đó, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề xuất tăng cường hơn nữa hợp tác chuỗi cung ứng giữa OECD và Đông Nam Á theo phương châm ổn định, bền vững, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và cùng có lợi. Theo đó, cần xây dựng, củng cố, kết nối chuỗi cung ứng giữa OECD và Đông Nam Á trên cơ sở tận dụng mạng lưới liên kết kinh tế hiện có, đặc biệt là RCEP, CPTPP và các hiệp định thương mại tự do giữa Đông Nam Á và OECD; tăng cường liên kết giữa các doanh nghiệp trên cơ sở nhu cầu và thế mạnh của hai bên.
Phó Thủ tướng kêu gọi các nước OECD hỗ trợ Đông Nam Á phát huy tiềm năng kinh tế số, nông nghiệp công nghệ cao, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, trong đó cân nhắc phối hợp phát triển: Chuỗi cung ứng kỹ thuật số tại Đông Nam Á, đưa ASEAN thành Trung tâm cung ứng chip bán dẫn toàn cầu; chuỗi cung ứng hàng nông sản OECD – Đông Nam Á, tăng cường hơn nữa vai trò của khu vực trong bảo đảm an ninh lương thực toàn cầu.
“Chính phủ Việt Nam sẽ tiếp tục tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp đầu tư vào những lĩnh vực ưu tiên như công nghệ cao, công nghệ thông tin, công nghiệp phụ trợ; nông nghiệp thông minh; bảo vệ môi trường, năng lượng tái tạo; kết cấu hạ tầng phục vụ an sinh xã hội”, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh khẳng định.
Tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng bày tỏ kỳ vọng các doanh nghiệp FDI từ các nước OECD và Đông Nam Á hỗ trợ Việt Nam đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa, nhất là đào tạo nguồn nhân lực, nghiên cứu – phát triển, đổi mới sáng tạo, chuyển giao công nghệ, qua đó đưa Việt Nam trở thành một trung tâm trong chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.
Cùng với đó, hỗ trợ Đông Nam Á nâng cấp, kết nối hạ tầng; xây dựng ASEAN thành một trung tâm hậu cần từ việc triển khai Mạng lưới Logistics thông minh ASEAN đã được khởi động tháng 11/2020. Phó Thủ tướng cũng đề nghị các nước OECD cùng hợp tác và hỗ trợ ASEAN hoàn thiện và nâng cấp Mạng lưới này, trong đó có dự án “siêu cảng” - Trung tâm Logistics kho vận nội địa tại Vĩnh Phúc, Việt Nam. OECD hỗ trợ các nước Đông Nam Á đào tạo, nâng cao năng lực ứng dụng công nghệ số, tư vấn về tiếp cận các sản phẩm tài chính, giúp xây dựng hệ sinh thái doanh nghiệp vừa, nhỏ và siêu nhỏ đáp ứng yêu cầu cung ứng sản phẩm, dịch vụ cho các tập đoàn đa quốc gia trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
“Chúng tôi mong muốn OECD hỗ trợ các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tiếp cận thị trường vốn quốc tế, chuyển giao công nghệ, nâng cao năng lực quản trị và sức cạnh tranh, phát triển các sản phẩm chủ lực và xây dựng thương hiệu mạnh”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Phó Thủ tướng đề nghị hai bên triển khai hiệu quả Bản ghi nhớ OECD-ASEAN, nhất là các lĩnh vực ưu tiên như thuế, thuận lợi hóa thương mại, đầu tư, chuyển đổi số, hỗ trợ đào tạo và đào tạo lại nguồn nhân lực, hỗ trợ Đông Nam Á tăng cường sự tham gia của lao động nữ và triển khai hợp tác công - tư để doanh nghiệp cùng chung tay thúc đẩy nâng cao kỹ năng cho lực lượng lao động của mình. Đồng thời, hai bên cần cùng nhau tạo dựng môi trường hòa bình cho hợp tác, bảo đảm giao thương hàng hóa thuận lợi, thông suốt. Đây là điều kiện tiên quyết cho hợp tác và phát triển. Việc duy trì môi trường ổn định, bảo đảm thông thương, lưu chuyển hàng hóa qua các vùng biển quốc tế, trong đó có Biển Đông, vừa là quyền lợi và là nhiệm vụ chung của tất cả các nước.
Theo Phó Thủ tướng, ASEAN đang nỗ lực hiện thực hóa Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025. Để đạt được các mục tiêu đã đề ra, cùng với đẩy mạnh hợp tác nội khối, tăng cường quan hệ OECD-Đông Nam Á tương xứng với tiềm năng và thế mạnh của hai bên có vai trò rất quan trọng.
Phó Thủ tướng tin tưởng, Diễn đàn lần này sẽ đưa ra được những giải pháp toàn diện và có tính khả thi cao để nâng tầm và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ OECD-Đông Nam Á, vì hòa bình, ổn định, hợp tác, phát triển của hai khu vực và trên thế giới.
Tại Diễn đàn, các đại biểu đã dự và thảo luận hai Phiên với nội dung: Tăng cường quan hệ đối tác OECD-Đông Nam Á nhằm củng cố chuỗi cung ứng tự cường; tăng cường hợp tác giữa Chính phủ và doanh nghiệp hướng đến tương lai tự cường./.
