Tiềm năng địa phương

Đặng Xá- Vựa rau an toàn theo tiêu chuẩn hữu cơ

Là vựa rau an toàn lớn của thủ đô Hà Nội, Hợp tác xã Đặng Xá (Gia Lâm) hàng ngày cung ứng ra thị trường sản lượng lớn rau củ quả phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân Thủ đô. Hiện nay, Hợp tác xã (HTX) đang nỗ lực xây dựng thương hiệu Đặng Xá, sản xuất rau an toàn theo mô hình liên kết 3 nhà: nhà nông- nhà khoa học- nhà doanh nghiệp, góp phần xây dựng hình ảnh nông dân trồng rau an toàn và tạo niềm tin cho người tiêu dùng về chất lượng rau sạch.
Xã Đặng Xá cách trung tâm Hà Nội khoảng 20 km nằm sát với sông Đuống nên vùng nguyên liệu được bồi đắp lượng phù sa màu mỡ. Xã có 10 thôn với gần 300 ha đất canh tác. Những năm 2000 trở về trước, diện tích này được cấy lúa, trồng ngô nên năng suất bấp bênh. Từ năm 2001, xã chuyển sang thâm canh rau, củ, quả tập trung với tổng diện tích gần 180 ha, trong đó có 117 ha được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất rau an toàn đã tạo ra một diện mạo mới của vùng nông thôn ngoại thành thủ đô.

HTX Dịch vụ Tổng hợp Nông nghiệp xã Đặng Xá thành lập từ năm 1996 tại Gia Lâm, Hà Nội. HTX có 106 thành viên, với 119 ha diện tích đất sản xuất rau an toàn. Năm 2020, HTX có 15 hecta được cấp chứng nhận rau an toàn, số lượng 1.450 tấn/ năm, cung cấp đa dạng sản phẩm, chủ yếu là rau lấy lá như bắp cải, cải, mùng tơi, rau muống, rau ngót…



Toàn cảnh vựa rau an toàn xã Đặng Xá nằm bên sông Đuống với gần 300 ha đất canh tác.


Rau sạch tại HTX Đặng Xá được canh tác theo phương pháp hữu cơ PGS với sự hỗ trợ của Tổ chức phi chính phủ quốc tế Rikolto (Bỉ).



Để tránh ảnh hưởng của thời tiết và sâu bệnh, các khu trồng rau tại Đặng Xá đã trang bị thêm nhà giàn và nông dân nhặt cỏ hoàn toàn thủ công.



Hệ thống màng bọc che chắn cho rau khỏi ảnh hưởng của mưa, nắng thất thường.



Nông dân chăm sóc rau tự nhiên.



Rau được tưới bằng nguồn nước máy sạch.



Chăm sóc cải bắp vụ đông chờ thu hoạch.



Rau được trồng tự nhiên và thu hoạch cũng tự nhiên.


Nông dân thu hoạch rau mồng tơi theo mùa.



Nông dân thu hái đỗ xanh tại vườn.

Trước năm 2018, mặc dù rau đảm bảo chất lượng an toàn nhưng các sản phẩm của HTX Đặng Xá vẫn gặp khó khăn về đầu ra. Rau chỉ bán cho các bếp ăn, chợ truyền thống, bán cho các đơn vị kinh doanh với thương hiệu của đối tác, không hiển thị tên tuổi, thương hiệu của Đặng Xá trên bao bì sản phẩm. Giá cả bấp bênh, chưa đúng với giá trị, chất lượng sản xuất. Sản lượng không đảm bảo, phụ thuộc vào nhu cầu của thị trường. Tình trạng được mùa thì rớt giá hoặc sản phẩm ế thừa phải làm thức ăn chăn nuôi xảy ra thường xuyên. Người tiêu dùng chưa phân biệt được sự khác biệt giữa sản phẩm sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn với sản phẩm sản xuất truyền thống nên giá cả không có sự khác biệt. Năm 2018 Tổ chức phi chính phủ quốc tế Rikolto (Bỉ) đã hỗ trợ HTX xây dựng mô hình hệ thống giám sát cộng đồng nhằm đảm bảo chất lượng (PGS), bao gồm xác định cơ cấu, xây dựng cơ chế, chứng nhận, xử lý vi phạm và truy xuất nguồn gốc sản phẩm đã giúp thay đổi cơ bản quy trình sản xuất rau sạch tại đây. HTX thành lập 15 nhóm, trong đó có 3 nhóm được Rikolto trực tiếp thành lập. Mỗi nhóm có sự tham gia giám sát của người sản xuất, hợp tác xã, đơn vị thu mua và cơ quan quản lý Nhà nước. Hàng tháng, HTX họp thống nhất kế hoạch và phân công công việc cho các nhóm. Các nhóm tự quyết định số lượng và sản phẩm dựa trên khả năng cung cấp của từng hộ. Các nhóm được tập huấn, ghi chép nhật ký trồng rau và thanh tra chéo sản phẩm. Quản lý HTX bao tiêu sản phẩm, kiểm tra, đôn đốc. Các hộ đóng góp tiền quản lý, tem, đóng gói. Hàng năm, HTX đều đi xét nghiệm đạt chuẩn rau an toàn.

Nhờ áp dụng quy trình sản xuất rau sạch theo tiêu chuẩn PGS hữu cơ nên HTX đã phát triển đa dạng các loại rau theo mùa với số lượng lớn cung ứng cho thị trường Hà Nội. Các công ty như Nhân Hòa, An Phát, công ty lương thực thực phẩm Hà Nội đã bao tiêu đầu ra khoảng 1-1.2 tấn/ ngày, VinEco lấy từ 4-5 tạ/ ngày, cao điểm lấy trên 1 tấn rau. Từ tháng 5/2020, Đặng Xá bắt đầu kết nối với Tập đoàn Central Retail với sự hỗ trợ của Rikolto để cung cấp rau an toàn cho 4 cửa hàng của Tops Market (Lê Trọng Tấn, Nguyễn Xiển, Hà Đông, The Garden). Các sản phẩm cung cấp chủ yếu là rau ăn lá, củ quả (tỏi, hành, cà tím, nghệ) và tăng lên về chủng loại trong thời gian sau đó. 30 hộ ở Đặng Xá tham gia trực tiếp với hơn 10 hecta.



HTX Đặng Xá đã đầu tư xây dựng hệ thống nhà sơ chế rau hiện đại để hàng ngày rau được thu hoạch về đây sơ chế đóng gói trước khi phân phối vào siêu thị.


Đóng gói các loại rau đã sơ chế, phân loại.



Nhiều loại rau sau khi đóng gói được dán nhãn giúp người tiêu dùng truy xuất nguồn gốc nơi trồng.



Cải bó xôi đã sơ chế dán nhãn hoàn chỉnh.



Mỗi sản phẩm rau của HTX Đặng Xá đều được dán tem nhãn theo tiêu chuẩn của PGS.



Rau ngót của HTX Đặng Xá.



Người tiêu dùng lựa chọn rau sạch của HTX Đặng Xá tại hệ thống siêu thị Tops Market.



Rau sạch của HTX  Đặng Xá được phân phối bán rộng rãi tại các hệ thống của siêu thị Tops Market.



Nhờ phương pháp canh tác khoa học và sản xuất rau có kế hoạch nên các sản phẩm rau từ HTX Đặng Xá luôn giữ được bình ổn thị trường.

Với đầu ra ổn định nên nông dân hăng say sản xuất và không phải lo rau, củ quả bị rớt giá. Sản phẩm đa dạng, ổn định. Số lượng đơn hàng tăng dần từ 2,5 tạ lên 4 tạ/ ngày. Hiện tại, 5 - 6 tạ/ ngày. Giá trung bình tăng khoảng 1.2% so với việc bán cho các khách hàng khác trước kia, tùy từng loại rau.

Ông Nguyễn Văn Mạnh, Chủ tịch HTX Đặng Xá chia sẻ rằng từ khi áp dụng tiêu chuẩn PGS trong canh tác rau, có sự hợp tác giữa nhà nông và nhà doanh nghiệp đã giúp cả hai bên gia tăng lợi ích trong việc quản lý rau an toàn đối với thị trường. Điều này còn tạo ra một thói quen tiêu dùng văn hóa giúp người tiêu dùng có niềm tin về chất lượng rau an toàn và yên tâm sử dụng hàng ngày. Đây là thành công bước đầu trong việc kết nối, tạo chuỗi liên kết sản xuất rau an toàn tại Hà Nội. 

HTX Đặng Xá hiện nay vẫn tiếp tục mở rộng quy mô sản xuất, mở rộng hệ thống phân phối rau để quy hoạch nơi này là vựa rau an toàn lớn nhất của thủ đô, xây dựng Đặng Xá là điểm đến một nông thôn mới xanh tươi, giàu đẹp, một sản phẩm OCOP điển hình của Hà Nội./.

 
Bài: Bích Vân  Ảnh: Công Đạt


Top