Đồng chủ trì lễ ký kết có Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, Trưởng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Ban Chỉ đạo Quốc gia 701) và Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Evans Knapper.
Bản ghi nhớ được xây dựng nhằm hiện thực hóa các cam kết của lãnh đạo cấp cao hai nước trong Tuyên bố chung năm 2023 về nâng cấp quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ lên Đối tác Chiến lược toàn diện vì hòa bình, hợp tác và sự phát triển bền vững; được xây dựng dựa trên Tuyên bố tầm nhìn chung Việt Nam - Hoa Kỳ về hợp tác quốc phòng đã ký năm 2024; Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Quốc phòng Việt Nam và Bộ Quốc phòng (nay là Bộ Chiến tranh) Hợp chúng quốc Hoa Kỳ ký năm 2011, cập nhật năm 2022.
Báo cáo nội dung Bản ghi nhớ, Đại tá Cấn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Khoa học quân sự, Chánh Văn phòng Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn và chất độc hóa học sau chiến tranh ở Việt Nam (Văn phòng 701) cho biết, Bản ghi nhớ được ký kết nhằm tăng cường hơn nữa hợp tác về khắc phục hậu quả chiến tranh ở Việt Nam trong 5 lĩnh vực: Khắc phục hậu quả ô nhiễm bom mìn, vật nổ sau chiến tranh ở Việt Nam. Cải thiện chất lượng sống của người khuyết tật, không kể nguyên nhân, tại các tỉnh bị phun rải nặng chất da cam. Xử lý dioxin liên quan đến chiến tranh Việt Nam ở sân bay Biên Hòa. Duy trì hỗ trợ tìm kiếm, quy tập, định danh hài cốt liệt sĩ Việt Nam. Cung cấp hợp tác toàn diện trong tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam.
Với 5 phạm vi hợp tác được xác định, nội dung triển khai tập trung vào các hoạt động chia sẻ thông tin, tài liệu và kỷ vật; trao đổi kinh nghiệm, hỗ trợ đào tạo, tập huấn, nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ; thúc đẩy tiếp xúc, trao đổi đoàn, tổ chức hội nghị, hội thảo, truyền thông và thực hiện các dự án, chương trình theo mục tiêu của Bản ghi nhớ.
Đồng thời, hai bên cũng xác định rõ vai trò của từng bên trong triển khai Bản ghi nhớ, các quy định chung về tổ chức thực hiện. Mỗi bên thành lập tổ công tác để thuận tiện cho việc trao đổi, xây dựng và đánh giá kế hoạch. Tổ công tác phía Việt Nam do đồng chí Chánh Văn phòng 701 làm Tổ trưởng. Tổ công tác phía Hoa Kỳ do Tham tán Chính trị Hoa Kỳ tại Việt Nam, đại diện cho Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Viên chức cấp cao của Hoa Kỳ tại Việt Nam, đại diện cho Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ làm Tổ trưởng.
Nhấn mạnh lễ ký bản ghi nhớ là sự kiện hết sức quan trọng và có ý nghĩa nhân kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến cho biết, thời gian qua, các cơ quan chức năng của Việt Nam và Hoa Kỳ đã phối hợp rất chặt chẽ để triển khai các hoạt động hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, đạt được nhiều kết quả nổi bật.
Trong đó, tiêu biểu như hoạt động xử lý thành công các khu vực ô nhiễm dioxin tại sân bay Đà Nẵng và hiện đang triển khai tại sân bay Biên Hòa; hỗ trợ cải thiện chất lượng sống cho hơn 30.000 nạn nhân chất độc da cam/dioxin, người khuyết tật tại 6 tỉnh bị phun rải nặng chất độc da cam/dioxin; tìm kiếm và trao trả hơn 990 bộ hài cốt quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh ở Việt Nam; tổ chức nhiều đợt tập huấn nâng cao năng lực cho đội ngũ làm công tác khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh.
Đồng thời, các tổ chức, cá nhân phía Hoa Kỳ đã cung cấp khoảng 800.000 trang tài liệu, kỷ vật liên quan tới quân nhân Việt Nam hy sinh, mất tích trong chiến tranh để phục vụ công tác tìm kiếm và quy tập. Những kết quả hợp tác đó đã thể hiện quyết tâm chính trị của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, các cơ quan đơn vị chức năng của Việt Nam và tinh thần hợp tác rất thiện chí, hiệu quả của phía Hoa Kỳ trong khắc phục hậu quả chiến tranh.Khẳng định Bản ghi nhớ thể hiện cam kết rất mạnh mẽ giữa các bên, gồm Bộ Chiến tranh Hoa Kỳ, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Bộ Quốc phòng Việt Nam - Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia 701 nhằm tăng cường hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh, Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến bày tỏ tin tưởng Bản ghi nhớ sẽ là cơ sở để Việt Nam và Hoa Kỳ tiếp tục hợp tác chặt chẽ, đạt được nhiều kết quả quan trọng, nổi bật và có ý nghĩa hơn nữa trong thời gian tới, nhằm sớm hoàn thành công tác khắc phục hậu quả chiến tranh, góp phần tiếp tục củng cố niềm tin vào sự phát triển mạnh mẽ của quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Hoa Kỳ vì hòa bình, hợp tác, phát triển bền vững.
Bày tỏ ấn tượng với những thành tựu mà Hoa Kỳ và Việt Nam đã đạt được trong hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh thời gian qua, Đại sứ Marc Evans Knapper khẳng định, Hoa Kỳ ghi nhận, trân trọng và cảm ơn sự phối hợp, đóng góp của Việt Nam trong hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh nói chung, hoạt động tìm kiếm quân nhân Hoa Kỳ mất tích trong chiến tranh (MIA) nói riêng.
Theo Đại sứ Marc Evans Knapper, việc ký Bản ghi nhớ tái khẳng định tinh thần hợp tác mạnh mẽ giữa Hoa Kỳ và Việt Nam. Hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh chính là nền tảng vững chắc để hai nước tiếp tục phát triển quan hệ song phương trong các lĩnh vực khác, nâng tầm quan hệ song phương lên tầm cao mới trong thời gian tới./.
