Hội nghị được tổ chức nhằm tăng cường hợp tác giữa Việt Nam và Armenia trong các lĩnh vực chiến lược như giáo dục, công nghệ và đổi mới sáng tạo; thúc đẩy phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc chia sẻ kinh nghiệm và các sáng kiến đổi mới; xây dựng hệ sinh thái chung bền vững về giáo dục và công nghệ giữa hai quốc gia; tạo điều kiện chia sẻ kiến thức, kinh nghiệm và các thực tiễn tốt nhất, từ đó mở ra các khả năng hợp tác như trao đổi học thuật, xây dựng chương trình đào tạo chung và thúc đẩy các dự án công nghệ liên quốc gia.
Theo Đại sứ Armenia tại Việt Nam Suren Bagdasaryan, trong thập kỷ qua, quan hệ Armenia và Việt Nam ngày càng bền chặt thông qua các chuyến thăm cấp cao và trao đổi nghị viện, đưa quan hệ đối tác lên tầm cao mới.
Nhắc lại chuyến thăm Armenia của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vào tháng 4/2025 và giới thiệu về hoạt động của TUMO, Đại sứ Suren Bagdasaryan cho biết, TUMO có trụ sở chính tại Thủ đô Yerevan, Armenia; là trung tâm giáo dục công nghệ và AI dành cho thanh thiếu niên lứa tuổi từ 12-18. Trung tâm đã hỗ trợ hàng nghìn học sinh trên khắp thế giới hiểu rõ và phát triển niềm đam mê công nghệ. Việc hình thành các trung tâm hoạt động theo mô hình TUMO tại Việt Nam đánh dấu cột mốc mới, mở rộng hợp tác không chỉ giữa Chính phủ mà còn giữa các cơ sở giáo dục và doanh nghiệp hai nước, sẽ trở thành biểu tượng của tình hữu nghị bền chặt giữa Armenia và Việt Nam.
Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định, mối quan hệ truyền thống lâu đời, thủy chung, gắn bó giữa Việt Nam và Armenia, được Chủ tịch Hồ Chí Minh đặt nền móng với những tình cảm sâu nặng giữa hai dân tộc có lịch sử đấu tranh anh hùng, giàu truyền thống sáng tạo và khát vọng phát triển.
Từng dựa vào khai thác tài nguyên thiên nhiên để phát triển, hiện nay Armenia đã chuyển đổi nhanh sang nền kinh tế tri thức, lấy công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh và chuyển đổi số làm động lực. Đây là kinh nghiệm quý cho Việt Nam trong giai đoạn phát triển mới.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh Việt Nam đã có đầy đủ cơ sở chính trị để phát triển dựa trên khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, trong đó tri thức và con người chính là tài nguyên mới.
Phó Thủ tướng cho biết, Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo đã đặt ra nhiều mục tiêu lớn về xây dựng, đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu Việt Nam trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao. Trong đó, vai trò của các trung tâm đổi mới sáng tạo không chỉ là nơi nghiên cứu - triển khai cho doanh nghiệp, mà phải trở thành không gian mở cho học sinh, thanh thiếu niên từ 12-18 tuổi. Tại đây, các em có thể “học mà chơi, chơi mà học”, tiếp cận kiến thức, nuôi dưỡng đam mê sáng tạo mà không bị giới hạn bởi tuổi tác hay chương trình truyền thống.
Đánh giá cao các đề xuất hợp tác được đưa ra tại hội nghị, Phó Thủ tướng cho rằng, Việt Nam cần nhanh chóng triển khai, không để chậm trễ, nhằm hình thành cơ chế hợp tác hiệu quả về giáo dục công nghệ, đổi mới sáng tạo. Mô hình TUMO đã có hơn 20 trung tâm trên các châu lục và Việt Nam được kỳ vọng trở thành điểm đến quan trọng, “là bước đi để Việt Nam hóa, châu Á hóa, Đông Nam Á hóa các phương pháp giáo dục hiện đại, từng bước thay thế cách tiếp cận cũ”.
“Giáo dục sẽ là tiên phong trong đổi mới, tạo nền tảng cho chính phủ số, kinh tế số, xã hội số và xa hơn là thế giới số”, Phó Thủ tướng khẳng định và mong muốn TUMO sẽ mở ra không gian mới cho sinh viên, học sinh và thanh niên Việt Nam gắn kết nghiên cứu với thực tiễn, trang bị kỹ năng và kiến thức vững chắc để bước vào nghề nghiệp tương lai.
Nhấn mạnh sự thành công của các mô hình như TUMO cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các trường đại học, Phó Thủ tướng đề nghị các tổ chức đối tác quốc tế hỗ trợ Việt Nam định hình chính sách hợp tác công - tư, vai trò của Nhà nước cũng như cơ chế tài chính và pháp lý để duy trì bền vững. Bên cạnh đó, các trung tâm đổi mới sáng tạo, trường đại học và doanh nghiệp cần đóng góp trong việc đào tạo nguồn nhân lực cho các ngành công nghệ cao, từ chip bán dẫn, công nghệ số, công nghiệp quốc phòng đến không gian vũ trụ.
* Trước đó, sáng cùng ngày, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có cuộc gặp gỡ và trao đổi với Đại sứ Armenia tại Việt Nam. Tại đây, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao cam kết của phía Armenia khi hiện thực hóa ý tưởng, trực tiếp đến Việt Nam để trao đổi về mô hình TUMO với phương pháp truyền đạt kiến thức mới, tập trung vào nhóm đối tượng cụ thể và tạo nên sự khác biệt.
Theo Phó Thủ tướng, thách thức lớn nhất không nằm ở cơ sở vật chất hay kinh phí (vì có thể huy động từ nhiều nguồn, bao gồm ngân sách nhà nước và khu vực tư nhân) mà chính là yếu tố tri thức. Quan trọng nhất, giá trị nhất là tri thức từ những người thiết kế nên mô hình giáo dục.
Phó Thủ tướng khẳng định, Việt Nam có khả năng thu hút sự quan tâm từ khối tư nhân trong lĩnh vực giáo dục. Khi mô hình TUMO chứng minh được hiệu quả, cần sớm nhân rộng dưới nhiều hình thức linh hoạt như “TUMO box” hay “TUMO container” để đưa tri thức đến các vùng xa xôi./.
