Diễn đàn là không gian đối thoại đa chiều, chia sẻ kinh nghiệm và đề xuất giải pháp hoàn thiện chính sách EPR. Trong đó có sự góp mặt của các doanh nghiệp tiêu biểu đang tích cực thực thi EPR tại Việt Nam như SABECO, Suntory PepsiCo, DUYTAN Recycling…
Phát biểu tại diễn đàn, ông Nguyễn Quốc Tuấn, Giám đốc Trung tâm Thông tin Thông tấn xã Việt Nam khu vực phía Nam nhấn mạnh, biến đổi khí hậu là một vấn đề nhức nhối đối với tất cả quốc gia trên thế giới; trong đó, có Việt Nam - một đất nước đang bước vào kỉ nguyên mới với nền công nghiệp và thu hút đầu tư ngày càng phát triển mạnh mẽ.
Sản xuất, xuất khẩu phát triển đồng nghĩa với việc sử dụng bao bì gia tăng và nếu các doanh nghiệp vẫn tiếp tục theo "con đường" bao bì nhựa khó tái chế, tác hại đến môi trường sẽ trở nên khó kiểm soát.
"Chỉ riêng TP. Hồ Chí Minh mới, hoạt động sản xuất đã được mở rộng ra rất nhiều với trung tâm sản xuất công nghiệp tại khu vực Bình Dương và sản xuất năng lượng tại khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu. Cơ hội hiện hữu nhưng cũng đặt ra bài toán làm thế nào để duy trì được các lợi thế cạnh tranh, đáp ứng các yêu cầu về mặt môi trường, xã hội để tạo được vị thế vững chắc trong chuỗi cung ứng toàn cầu.", ông Nguyễn Quốc Tuấn nêu vấn đề.
Về phía cơ quan quản lý Nhà nước, Ông Nguyễn Thành Yên, Phó trưởng phòng Chính sách Pháp chế - Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, nhấn mạnh doanh nghiệp giữ vai trò trung tâm trong thực thi EPR và phát triển kinh tế tuần hoàn - xu thế tất yếu thay cho mô hình khai thác tuyến tính. EPR không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là cơ hội để doanh nghiệp chuyển đổi bền vững, nâng cao thương hiệu và cạnh tranh toàn cầu.
Ông kêu gọi doanh nghiệp chủ động, sáng tạo, đầu tư vào mô hình tuần hoàn, đồng thời khẳng định Nhà nước sẽ tiếp tục hoàn thiện chính sách theo hướng minh bạch, thực tiễn.
“Với vai trò của mình, Nhà nước cam kết sẽ luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi này. Cơ quan quản lý không chỉ đóng vai trò giám sát thực thi, mà quan trọng hơn là vai trò kiến tạo môi trường chính sách ổn định, minh bạch và phù hợp với thực tiễn,” ông cho biết.
Ông Bùi Lê Thanh Khiết, Trưởng nhóm kinh tế tuần hoàn rác thải nhựa, Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn, cho biết ngành F&B là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng trực tiếp từ Dự thảo Nghị định EPR do sử dụng khối lượng lớn bao bì. Theo quy định mới, từ năm 2025, bao bì phải đạt tỷ lệ tái chế bắt buộc, doanh nghiệp cần kê khai, báo cáo số liệu qua hệ thống điện tử EPR quốc gia và trong tương lai gần có thể lựa chọn giữa tự tái chế, đóng góp tài chính vào Quỹ Bảo vệ Môi trường, hoặc kết hợp cả hai.
Ông đề xuất cần có cơ chế phối hợp liên ngành, liên vùng giữa Nhà nước, doanh nghiệp và các đơn vị tái chế; thành lập Hội đồng EPR theo ngành hoặc vùng, minh bạch hóa dữ liệu, tăng cường kiểm tra, truyền thông nâng cao nhận thức và áp dụng cơ chế thưởng – phạt rõ ràng.
Từ góc độ doanh nghiệp, ông Larry Lee, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Phát triển bền vững Tổng Công ty cổ phần Bia – Rượu – Nước giải khát Sài Gòn (SABECO) chia sẻ, EPR không phải là gánh nặng phải tuân thủ mà biến nó thành động lực chiến lược cho quá trình chuyển đổi theo hướng tuần hoàn.
Từ việc thực hiện trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất, việc định hình lại thiết kế bao bì, thay đổi cách nhìn về rác thải và xây dựng một hệ sinh thái giá trị mới bền vững hơn.
Theo ông Larry Lee, thực hiện EPR là cách thương hiệu thể hiện trách nhiệm một cách công khai, dễ thấy và đáng tin cậy. Tại SABECO trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất được thúc đẩy thông qua việc thay đổi thiết kế bao bì, chuyển bã hèm và men thừa làm thức ăn chăn nuôi, tái chế bùn thải thành phân bón hữu cơ,…
Nhờ những sáng kiến này, năm 2024, doanh nghiệp đã cắt giảm được 22,61% lượng nắm chai sử dụng, giảm tiêu thụ gạo xuống 2,29%, cắt giảm 9,3% phát thải khí nhà kính. Như vậy, EPR không phải là gánh nặng mà chính là cách để doanh nghiệp kiến tạo và giữ được những giá trị bền vững.
Ông Nguyễn Minh, Tổng Biên tập báo Việt Nam News and Law cũng nhấn mạnh vai trò của báo chí trong đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng doanh nghiệp trên hành trình tăng trưởng xanh. Trong bối cảnh môi trường ngày càng chịu nhiều áp lực, báo đã chủ động tuyên truyền về kinh tế xanh, năng lượng tái tạo, tài chính xanh, phục hồi hệ sinh thái và thúc đẩy truyền thông ESG - EPR.
“Kinh tế tuần hoàn không chỉ là tái chế, mà là một cách tiếp cận toàn diện và bền vững trong sản xuất - tiêu dùng. Trong thời đại chuyển đổi kép, chúng tôi cam kết làm cầu nối giữa chính sách - doanh nghiệp - cộng đồng, thông qua các sáng kiến như bộ chỉ số ESG báo chí Việt Nam, báo cáo truyền thông xanh và đào tạo nội bộ cho doanh nghiệp,” ông Nguyễn chia sẻ./.
