Đại sứ Lê Quang Long cho biết mối quan hệ Việt Nam – Cuba nổi bật trước hết bởi sự thủy chung son sắt và tinh thần sẻ chia vô điều kiện. Tình đoàn kết giữa hai dân tộc không chỉ là ký ức lịch sử hào hùng, mà còn là mạch nguồn sống được nuôi dưỡng và truyền lại qua từng thế hệ. Các phong trào như “65 năm nghĩa tình Việt Nam – Cuba” với sự tham gia nhiệt tình của hàng triệu người dân Việt Nam là minh chứng sinh động cho tình cảm ấy, không phải là khẩu hiệu mà là biểu hiện của đạo lý, nghĩa tình sâu nặng và lòng trung thành tuyệt đối với những giá trị đã được hai dân tộc cùng nhau bảo vệ.
Mối quan hệ ấy còn mang tính chiến lược và không ngừng chuyển mình mạnh mẽ qua từng giai đoạn. Từ những năm tháng kề vai sát cánh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc đến công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội, hai nước đã cùng nhau vượt qua vô vàn thử thách khắc nghiệt. Ngày nay, Việt Nam và Cuba đang cùng nhau chuyển đổi mô hình hợp tác từ là chỗ dựa chủ yếu trên tình đoàn kết và ủng hộ về ý thức hệ sang hợp tác thực chất, cùng phát triển, cùng có lợi – một bước tiến phản ánh tầm cao mới của quan hệ song phương trong thời đại hội nhập và đổi mới.
Bên cạnh đó, quan hệ Việt Nam – Cuba cũng ngày càng trở nên toàn diện và hiệu quả hơn. Mối quan hệ giữa hai Đảng tiếp tục là nền tảng chính trị vững chắc, trong khi hợp tác ngoại giao, quốc phòng – an ninh đóng vai trò trụ cột, còn hợp tác kinh tế, thương mại và đầu tư trở thành động lực chính thúc đẩy quan hệ phát triển. Giao lưu nhân dân cũng ngày càng sôi động, góp phần làm phong phú thêm tình cảm gắn bó giữa hai dân tộc. Việc hai nước cùng thống nhất lấy năm 2025 là “Năm Hữu nghị Việt Nam – Cuba” thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ ở cấp cao nhất nhằm làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ truyền thống, đặc biệt và thủy chung giữa hai nước anh em.
Chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng Bí thư Tô Lâm tới Cuba vào tháng 9/2024 thực sự là một cột mốc lịch sử, mở ra giai đoạn phát triển mới trong quan hệ hữu nghị đặc biệt giữa hai nước. Chuyến thăm không chỉ củng cố lòng tin chính trị và tình cảm gắn bó giữa hai Đảng, hai Nhà nước, mà còn đặt nền móng cho một mô hình hợp tác mới: chuyển từ “viện trợ và cung ứng” sang “hợp tác cùng có lợi” dựa trên thế mạnh và nhu cầu của mỗi bên.
Việc thành lập “Mạng lưới công nghệ sinh học Việt Nam – Cuba” là bước đi cụ thể giúp kết nối các viện nghiên cứu, trường đại học và doanh nghiệp, thúc đẩy hợp tác trong nghiên cứu, sản xuất và chuyển giao công nghệ dược phẩm. Bên cạnh đó, năng lượng tái tạo – đặc biệt là các dự án điện mặt trời mà doanh nghiệp Việt Nam đang triển khai tại Khu Phát triển Đặc biệt Mariel và nhiều địa phương khác – cũng đang góp phần tích cực vào chiến lược phát triển bền vững của Cuba.
Hai bên cần tiếp tục mở rộng hợp tác thương mại và đầu tư theo hướng thực chất và cân bằng hơn. Mục tiêu nâng kim ngạch thương mại song phương lên 500 triệu USD trong 5 năm tới là hoàn toàn khả thi nếu hai nước cùng tăng cường xúc tiến thương mại, đa dạng hóa mặt hàng và phát huy hơn nữa tiềm năng của Khu Phát triển Đặc biệt Mariel. Việt Nam hiện là nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu của châu Á tại đây với 7 dự án ở thời điểm hiện tại. Trong thời gian tới, các doanh nghiệp Việt Nam có thể tiếp tục mở rộng trong các lĩnh vực như hạ tầng công nghiệp, vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng và năng lượng sạch – những lĩnh vực vừa phù hợp với nhu cầu phát triển của Cuba, vừa mang lại lợi ích kinh tế thiết thực cho các nhà đầu tư Việt Nam.
Song song với đó, việc hoàn thiện khung khổ pháp lý và tăng cường cơ chế hỗ trợ hợp tác là hết sức quan trọng. Cơ chế Ủy ban hợp tác chính phủ Việt Nam – Cuba có ý nghĩa chiến lược, giúp hai bên thường xuyên trao đổi, tháo gỡ các vướng mắc và tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho hợp tác đầu tư, thương mại và chuyển giao công nghệ. Ngoài ra, việc hai Quốc hội đã thiết lập cơ chế hợp tác liên nghị viện cũng là bước đi mới để giám sát và đánh giá hiệu quả thực hiện các văn kiện hợp tác, bảo đảm rằng các thỏa thuận cấp cao sẽ được triển khai thực chất, tránh tình trạng “ký nhiều, làm ít”.
Đại sứ Lê Quang Long nhấn mạnh Việt Nam luôn sẵn sàng chia sẻ với Cuba những kinh nghiệm quý báu từ công cuộc Đổi mới, đồng thời mong muốn học hỏi những thành tựu của Cuba trong các lĩnh vực như công nghệ sinh học, y tế và giáo dục. Ông tin tưởng rằng với nền tảng chính trị vững chắc, động lực hợp tác kinh tế – thương mại – đầu tư ngày càng mạnh mẽ, cùng với sự hỗ trợ từ các cơ chế hợp tác mới, mối quan hệ Việt Nam – Cuba sẽ tiếp tục bước vào giai đoạn phát triển hiệu quả, thiết thực và bền vững hơn, xứng đáng với tầm vóc của tình bạn đặc biệt, thủy chung và trong sáng giữa hai dân tộc anh em./.
