Táo mèo (đông y gọi là quả sơn tra) được trồng ở nhiều ở các tỉnh vùng Tây Bắc như Yên Bái, Lào Cai, Sơn La…
nhưng nổi tiếng nhất và có hương thơm đặc trưng là táo mèo ở Xím Vàng, nơi có khí hậu mát mẻ, ở độ cao trên 1.000m.
Cây táo mèo mọc rải rác trên những cánh rừng, chiều cao trung bình chừng 7 - 10m, thân gỗ, tán lá rộng.
Trong ảnh là quả táo mèo đang rộ chín, trên cành chênh vênh nơi sườn núi và tháng 9, tháng 10 là mùa thu hoạch rộ.
Từ loài cây mọc hoàn toàn tự nhiên, nằm xen lẫn cây rừng trên những triền núi có độ cao 1500 - 2000m,
hiện Xím Vàng đã lựa chọn táo mèo làm cây ăn quả chủ lực, xóa nghèo bền vững cho đồng bào trong vùng.
Táo mèo mọc trên những triền núi có độ cao 1500 –2000m nên việc thu hái quả rất khó khăn
công việc này chủ yếu nhờ vào những người phụ nữ dân tộc Mông, với đôi chân trần thoăn thoắt chuyền cành hái quả.
Mỗi cây táo mèo cho năng suất hàng tạ quả, với giá bán ở mùa thu hoạch năm nay (khoảng từ 5.000 - 8.000 đồng/kg),
mỗi gia đình có thể thu về tới vài chục, thậm chí cả trăm triệu đồng.
Táo ở Xím Vàng được coi là ngon nhất trong các vùng có táo mèo bởi quả tròn, màu vàng nhạt, có ánh đỏ, nhiều nước, ít bã và ít vị chát.
Chị Mùa Thị Vàng ở xã Xím Vàng với gùi táo mèo, mới hái từ rừng.
Táo ngon, thương lái vào mua tận nhà, giá dao động từ 5.000 đến 8.000 đồng/kg,
còn tự chở xuống trung tâm thị trấn Bắc Yên, giá khoảng 18.000 đồng/kg đến 20.000 đồng/kg, tùy loại.
Tiêu thụ sản phẩm táo mèo thường do các thương lái người dân tộc Mông trong vùng thu gom. Sau khi phân loại to, nhỏ đóng thành các bao,
thương lái phải mất nhiều công sức trên những con đường liên xã để chở một chuyến táo xuống núi để tiêu thụ ở nhiều nơi.
Những trái táo mèo vàng ươm, mang về rửa sạch, ngâm cùng với rượu nếp sẽ cho ra thứ rượu táo mèo thơm dịu, càng uống càng ngọt càng say.
Đặc biệt quả táo mèo còn là một vị thảo dược để chữa huyết áp cao, mất ngủ và tiểu đường. |