Ông Adiguna Wijaya, Quyền Tổng lãnh sự Indonesia tại TP. Hồ Chí Minh cho biết, kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao, quan hệ hợp tác hữu nghị của Việt Nam - Indonesia không ngừng phát triển. Đến nay, Việt Nam và Indonesia đã trở thành hai nền kinh tế trụ cột của ASEAN, chiếm 55% dân số và 45% GDP khu vực. Kim ngạch thương mại song phương năm 2024 đạt 16,7 tỷ USD. Trong 6 tháng đầu năm 2025 đã đạt 9,95 tỷ USD. Tháng 3/2025, lãnh đạo cấp cao hai nước thống nhất nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, đặt mục tiêu đưa thương mại song phương lên 18 tỷ USD vào năm 2028, đồng thời mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới, trong đó có an ninh lương thực và phát triển chuỗi cung ứng nông nghiệp bền vững.
Theo Phòng Thương mại và Công nghiệp Indonesia tại Việt Nam, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ 4 của Indonesia trong ASEAN, trong khi Indonesia đứng thứ 2 về thương mại với Việt Nam trong khu vực. Về đầu tư, Việt Nam đã triển khai 123 dự án tại Indonesia; Điện Máy Xanh đã mở hệ thống cửa hàng, còn VinFast chuẩn bị khởi động dự án quy mô lớn tại đây. Trong khuôn khổ tầm nhìn đối tác chiến lược toàn diện, hai nước sẽ đẩy mạnh hợp tác khoa học – công nghệ, cùng hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao vào năm 2045.
Việt Nam và Indonesia đều có có thế mạnh về sản xuất nông nghiệp, với quy mô tiêu dùng hơn 370 triệu dân. Việt Nam cũng được biết đến là một trong những quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Indonesia cũng có thế mạnh sản xuất dầu cọ, cà phê, từng bước tự chủ về gạo. Các lĩnh vực có thể hợp tác giữa hai nước như phát triển nghề cá bền vững, nông nghiệp công nghệ cao, đổi mới khoa học nông nghiệp, chuỗi giá trị tích hợp và tiếp cận thị trường.
Ông Nguyễn Trường Thi, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh cho biết, TP. Hồ Chí Minh là trung tâm kinh tế - thương mại lớn nhất cả nước, kết nối chuỗi cung ứng lương thực quốc gia và khu vực. Với vị trí cửa ngõ kết nối vùng sản xuất Đồng bằng sông Cửu Long, vựa lúa của Việt Nam, với thị trường quốc tế, thành phố tập trung nhiều doanh nghiệp đầu mối trong lĩnh vực nông sản, thủy sản, thực phẩm chế biến. Các doanh nghiệp Indonesia đang là đối tác thương mại quan trọng, đặc biệt trong ngành thực phẩm và hàng hóa phục vụ cộng đồng người Hồi Giáo (Halal). Tuy nhiên, để thúc đẩy xuất khẩu hàng hóa Halal vào Indonesia, doanh nghiệp Việt Nam còn gặp nhiều khó khăn do khác biệt tiêu chuẩn, quy trình chứng nhận phức tạp, chi phí cao và thời gian kéo dài.
Do đó, ông Nguyễn Trường Thi đề xuất hai bên tăng cường tổ chức hội thảo chuyên đề, chia sẻ thông tin và hỗ trợ doanh nghiệp hiểu rõ quy trình, tiêu chuẩn Halal nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho giao thương. Ngoài ra, hai bên cũng được khuyến nghị tăng cường hợp tác về logistics và hạ tầng, đặc biệt là kết nối giữa cụm cảng Cái Mép - Thị Vải với các cảng chính tại Indonesia, để tối ưu hóa chuỗi cung ứng lương thực song phương. Việc thiết lập cơ chế phối hợp hiệu quả giữa các cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp sẽ là nền tảng để giải quyết kịp thời các vướng mắc, tạo môi trường kinh doanh minh bạch và ổn định.
Ông Phạm Thiết Hòa, Phó Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh (FFA) nhấn mạnh, lương thực – thực phẩm là ngành sản xuất mang tính sống còn, không chỉ bảo đảm an ninh lương thực mà còn nâng cao năng lực cạnh tranh và giá trị gia tăng của nền kinh tế. Năm 2024, xuất khẩu lương thực thực phẩm Việt Nam sang Indonesia nổi bật nhất là gạo, đạt 746 triệu USD (tăng 16,5%), tiếp đến là cà phê 212 triệu USD (tăng 60,4%), rau quả 10,9 triệu USD (tăng 26,7%), chè 10,8 triệu USD (tăng 47,9%) và thủy sản 17,2 triệu USD. Ở chiều ngược lại, Việt Nam nhập khẩu thủy sản 334 triệu USD (tăng 61,4%) cùng nhiều mặt hàng khác.
Theo ông Phạm Thiết Hòa, cơ cấu thương mại mang tính bổ sung đã tạo nền tảng để Việt Nam – Indonesia hợp tác toàn diện, song vẫn tồn tại nhiều thách thức: khác biệt về tiêu chuẩn, đặc biệt chứng nhận Halal; hạn chế công nghệ trong chế biến – bảo quản của doanh nghiệp vừa và nhỏ; tác động của biến đổi khí hậu đến nguồn cung; kết nối doanh nghiệp hai nước còn hạn chế.
Để khắc phục, FFA kiến nghị thúc đẩy công nhận lẫn nhau về Halal và an toàn thực phẩm, cải thiện thủ tục hành chính, tăng cường đào tạo và chuyển giao công nghệ, phát triển chuỗi cung ứng bền vững ứng dụng IoT và Blockchain. Đồng thời, mở rộng kết nối thông qua hội chợ, triển lãm quốc tế, khuyến khích nghiên cứu sản phẩm phù hợp thị trường Halal nhằm nâng cao hiệu quả hợp tác, phát triển ngành công nghiệp thực phẩm bền vững và góp phần bảo đảm an ninh lương thực cho khu vực ASEAN./.
