Đại sứ Việt Nam tại Brazil Bùi Văn Nghị trả lời phỏng vấn TTXVN. Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil  

* Phóng viên: Đại sứ đánh giá như thế nào về ý nghĩa chuyến công tác của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Brazil lần này đối với quan hệ song phương? Các chuyến trao đổi đoàn cấp cao liên tục giữa Việt Nam và Brazil trong những năm gần đây, chuyến thăm của Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Brazil vào năm 2023, 2024, và chuyến thăm của Tổng thống Lula da Silva tới Việt Nam hồi tháng 3 vừa qua, nói lên điều gì?

* Đại sứ Bùi Văn Nghị: Trong 3 năm trở lại đây, quan hệ Việt Nam - Brazil đã liên tục được thúc đẩy mạnh mẽ, thực chất, hiệu quả và được nâng lên một tầm cao mới. Chuyến thăm chính thức Brazil của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính năm 2023 là dấu mốc lịch sử mở ra thời kỳ mới quan hệ hợp tác giữa hai nước, đặt nền móng với các thỏa thuận và mục tiêu thương mại. Năm 2024, quan hệ song phương được nâng cấp lên đối tác chiến lược, mở rộng lĩnh vực hợp tác sang công nghệ và năng lượng.

Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Lula da Silva đến Việt Nam vào tháng 3/2025 đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc mở rộng và củng cố quan hệ hợp tác song phương giữa hai nước. Việc Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS tại thành phố Rio de Janeiro, theo lời mời của Tổng thống Lula da Silva là minh chứng cho vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trên trường quốc tế.

Chuyến thăm chính thức Brazil của Thủ tướng Phạm Minh Chính (tháng 9/2023) là chuyến thăm chính thức đầu tiên của Thủ tướng Việt Nam đến Brazil sau 16 năm, đồng thời là chuyến thăm đầu tiên của lãnh đạo cấp cao Việt Nam kể từ năm 2007. Chuyến thăm đã củng cố quan hệ đối tác toàn diện và đặt nền móng vững chắc cho hợp tác song phương khi hai bên đã ký kết 4 văn kiện hợp tác về giáo dục, quốc phòng, nông nghiệp giai đoạn 2024-2026, và hợp tác giữa hai Học viện Ngoại giao giai đoạn 2024-2025. Nhân dịp này, Việt Nam và Brazil đặt mục tiêu kim ngạch thương mại đạt 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15 tỷ USD vào năm 2030, đồng thời Việt Nam đề xuất Brazil công nhận quy chế kinh tế thị trường và đàm phán hiệp định thương mại tự do với Khối Thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR). Chuyến thăm đã tạo động lực mạnh mẽ cho hợp tác kinh tế và văn hóa, đồng thời khẳng định cam kết của hai nước trong việc phát triển quan hệ song phương.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20) tại Rio de Janeiro (tháng 11/2024), theo lời mời của Tổng thống Brazil Lula da Silva, Chủ tịch G20 năm 2024. Trong khuôn khổ hội nghị nhân dịp 35 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam - Brazil, hai bên nhất trí nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược, ra Tuyên bố chung khẳng định cam kết này. Quan hệ mới tạo nền tảng để mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực chiến lược như công nghệ, năng lượng tái tạo và quốc phòng, đồng thời tăng cường tin cậy chính trị giữa hai nước. Với các cam kết cụ thể về kinh tế, quốc phòng, văn hóa, và hợp tác quốc tế, hai nước không chỉ tăng cường lợi ích song phương mà còn đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định và phát triển bền vững trên phạm vi toàn cầu.

Việc Việt Nam được mời tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS là minh chứng cho vị thế, vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam, đồng thời tạo tiền đề cho các cơ hội hợp tác sâu rộng hơn trong tương lai.

Chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Brazil Lula da Silva đến Việt Nam (tháng 3/2025), theo lời mời của Chủ tịch nước Lương Cường, trong bối cảnh quan hệ hai nước vừa được nâng cấp lên đối tác chiến lược, đã đánh dấu một giai đoạn phát triển mới trong quan hệ Việt Nam - Brazil, bằng việc cụ thể hóa quan hệ đối tác chiến lược thông qua Kế hoạch Hành động giai đoạn 2025-2030. Những thành tựu đạt được, từ việc Brazil công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường, cam kết thương mại, mở cửa thị trường, đến lời mời Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần thứ 17 với tư cách đối tác không chỉ củng cố hợp tác song phương mà còn nâng cao vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Chuyến thăm là minh chứng rõ nét cho đường lối đối ngoại, ngoại giao hòa bình, độc lập, tự chủ,  tự tin của Việt Nam theo tư tưởng Hồ Chí Minh – với tính chất linh hoạt, dẻo dai, bền bỉ và cân bằng của “trường phái ngoại giao cây tre Việt Nam”– đồng thời mở ra triển vọng hợp tác sâu rộng với Brazil và các nền kinh tế mới nổi trong thời gian tới.

Những chuyến thăm này không chỉ là dịp để lãnh đạo hai nước thảo luận về các vấn đề song phương mà còn là cơ hội để chia sẻ quan điểm về các vấn đề khu vực và toàn cầu, đặc biệt là trong bối cảnh BRICS đang mở rộng ảnh hưởng của mình. Việc Việt Nam tham gia các cuộc thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS cũng cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của Việt Nam trong các diễn đàn đa phương, mang lại những góc nhìn mới và đóng góp vào các giải pháp cho các thách thức toàn cầu.

* Phóng viên: Mới đây, Chính phủ Brazil, quốc gia Chủ tịch luân phiên BRICS năm 2025 công bố Việt Nam chính thức trở thành nước đối tác của nhóm BRICS, Đại sứ đánh giá như thế nào về sự kiện này?

* Đại sứ Bùi Văn Nghị: Ngày 14/6/2025 (giờ Hà Nội), Chính phủ Brazil, với vai trò Chủ tịch luân phiên BRICS năm 2025, công bố Việt Nam chính thức trở thành quốc gia đối tác của BRICS, đánh dấu một bước ngoặt trong chính sách đối ngoại của Việt Nam. Là một trong 10 quốc gia đối tác, cùng với Belarus, Bolivia, Kazakhstan, Cuba, Malaysia, Nigeria, Thái Lan, Uganda và Uzbekistan, Việt Nam được công nhận là nền kinh tế năng động với gần 100 triệu dân và vai trò địa chiến lược quan trọng tại châu Á.

Quan hệ đối tác của BRICS là một cột mốc quan trọng, khẳng định vị thế ngày càng tăng của Việt Nam trên trường quốc tế. BRICS là một nhóm gồm 11 quốc gia mới nổi lớn, đại diện cho khoảng 49% dân số thế giới, 36% lãnh thổ, 39% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) toàn cầu và 23% thương mại quốc tế. BRICS hướng tới thúc đẩy hòa bình, an ninh và phát triển. Với tư cách đối tác, Việt Nam có cơ hội tham gia các sáng kiến của BRICS, đồng thời, góp phần định hình trật tự quốc tế công bằng và bao trùm hơn.

Quan hệ đối tác BRICS mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho Việt Nam. Thứ nhất, giúp nâng cao vị thế quốc tế, khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng trong các nền kinh tế mới nổi. Thứ hai, Việt Nam có thể mở rộng hợp tác kinh tế với các thành viên BRICS thông qua thương mại, đầu tư, kết nối hạ tầng, tận dụng các tiến bộ khoa học công nghệ phục vụ phát triển, giao lưu nhân dân. Thứ ba, Việt Nam có thể đóng góp và học hỏi từ BRICS trong các lĩnh vực như y tế, biến đổi khí hậu và công nghệ. Quan hệ đối tác này phù hợp với chính sách đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa và hội nhập quốc tế, giúp Việt Nam cân bằng quan hệ với các đối tác toàn cầu.

Việt Nam trở thành quốc gia đối tác của BRICS với mong muốn đóng góp tích cực vào việc nâng cao tiếng nói và vai trò của các nước đang phát triển, thúc đẩy đoàn kết quốc tế và đa phương hóa toàn diện dựa trên tôn trọng luật pháp quốc tế. Điều này khẳng định cam kết của Việt Nam trong việc thúc đẩy một trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, đồng thời nhấn mạnh vai trò của các quốc gia đang phát triển trong quản trị toàn cầu.

Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần này, dưới sự chủ trì của Brazil có chủ đề “Tăng cường Hợp tác Nam Bán cầu vì Quản trị Toàn cầu Bao trùm và Bền vững”. Các ưu tiên bao gồm hợp tác y tế toàn cầu, thương mại và đầu tư, ứng phó biến đổi khí hậu, quản trị trí tuệ nhân tạo (AI), kiến trúc đa phương vì hòa bình và củng cố khung thể chế BRICS. Những mục tiêu này phù hợp với các ưu tiên của Việt Nam như phát triển kinh tế bền vững hướng tới mục tiêu thu nhập cao vào năm 2045, ứng phó với biến đổi khí hậu tại các vùng ven biển và thúc đẩy chuyển đổi số. Hợp tác y tế của BRICS hỗ trợ Việt Nam tiếp cận công nghệ y tế tiên tiến, trong khi các sáng kiến biến đổi khí hậu cung cấp tài trợ và công nghệ cần thiết.

Sự tham gia của Việt Nam tại Hội nghị Thượng đỉnh BRICS lần thứ 17 tại thành phố Rio de Janeiro sẽ là cơ hội để hiện thực hóa các lợi ích này. Việt Nam có thể chia sẻ kinh nghiệm trong quản lý đại dịch và phát triển kinh tế, đồng thời học hỏi từ các thành viên BRICS về công nghệ và quản trị. Quan hệ đối tác cũng thúc đẩy hợp tác song phương, đặc biệt với Brazil, quốc gia đã nâng cấp quan hệ với Việt Nam lên đối tác chiến lược vào năm 2024. Các thảo luận về thương mại, đầu tư, công nghệ, AI và bán dẫn tại BRICS có thể dẫn đến các thỏa thuận mới, hỗ trợ mục tiêu phát triển của Việt Nam.

Quan hệ đối tác BRICS thể hiện đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ. Tham gia BRICS giúp Việt Nam củng cố vị thế trong một thế giới đa cực, dân chủ hóa, nơi các quốc gia đang phát triển có tiếng nói mạnh mẽ hơn. Đây cũng là minh chứng cho thành công của Việt Nam trong việc xây dựng quan hệ với các nền kinh tế lớn, đồng thời duy trì độc lập, tự chủ, tự tin trong chính sách đối ngoại.

* Phóng viên: Thưa Đại sứ, trong thời gian qua, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã có những đóng góp và nỗ lực gì nhằm thúc đẩy quan hệ với Brazil?

* Đại sứ Bùi Văn Nghị: Trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Brazil phát triển mạnh mẽ, đặc biệt với việc nâng cấp lên đối tác chiến lược vào năm 2024 và Việt Nam trở thành nước đối tác của BRICS vào tháng 6/2025, Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã tích cực triển khai nhiều hoạt động nhằm thúc đẩy và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác giữa hai nước trên nhiều lĩnh vực, từ ngoại giao, kinh tế đến văn hóa và giao lưu nhân dân.

Về mặt ngoại giao, Đại sứ quán đã đóng vai trò quan trọng trong việc chuẩn bị và tổ chức các chuyến thăm cấp cao, góp phần đưa quan hệ song phương lên tầm cao mới. Chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Phạm Minh Chính đến Brazil vào tháng 9/2023 là một cột mốc quan trọng, với việc ký kết 4 văn kiện hợp tác trong các lĩnh vực giáo dục, quốc phòng, nông nghiệp và ngoại giao, đồng thời đặt mục tiêu kim ngạch thương mại đạt 10 tỷ USD vào năm 2025 và 15 tỷ USD vào năm 2030. Tiếp đó, chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Lula da Silva đến Việt Nam vào tháng 3/2025 đã củng cố quan hệ đối tác chiến lược, với việc thông qua Kế hoạch Hành động giai đoạn 2025-2030. Đại sứ quán cũng hỗ trợ Việt Nam tham gia các diễn đàn quốc tế tại Brazil, như Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2024, nơi quan hệ song phương được nâng cấp lên đối tác chiến lược.

Về hợp tác kinh tế, Đại sứ quán đã tích cực thúc đẩy thương mại và đầu tư thông qua các sự kiện kết nối doanh nghiệp. Đại sứ quán đã phối hợp với Phòng Thương mại Việt Nam tại São Paulo tổ chức Hội thảo Cơ hội giao thương giữa Việt Nam và Brazil, tổ chức diễn đàn doanh nghiệp tại các bang São Paulo, Espirito Santo, Amazonas, Goias, Pará, giúp doanh nghiệp Việt Nam và Brazil tìm kiếm cơ hội hợp tác (4/2025). Trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2024 và chuyến thăm cấp nhà nước của Tổng thống Lula da Silva đến Việt Nam vào tháng 3/2025, Đại sứ quán đã hỗ trợ tổ chức diễn đàn doanh nghiệp, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hai bên trao đổi và ký kết các thỏa thuận, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp và công nghệ. Những nỗ lực này đã góp phần đưa kim ngạch thương mại song phương vượt 7,11 tỷ USD vào năm 2023 và đạt 7,98 tỷ USD vào năm 2024.

Về văn hóa, Đại sứ quán thường xuyên tổ chức các sự kiện để giới thiệu đất nước, con người và văn hóa Việt Nam đến người dân Brazil, qua đó tăng cường sự hiểu biết lẫn nhau. Tháng 3/2024, Đại sứ quán đã tổ chức buổi Gặp gỡ Hữu nghị nhân dịp kỷ niệm 35 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Brazil và 17 năm quan hệ đối tác toàn diện giữa hai nước. Đặc biệt lần đầu tiên tại Brazil, Đại sứ quán phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Văn hóa Thể thao Du lịch tổ chức “Ngày Việt Nam” tại Brazil từ ngày 15-17/11/2024 và tổ chức Lễ khánh thành Biển Tôn vinh Chủ tịch Hồ Chí Minh tại thành phố Rio de Janeiro (nơi Người đã sinh sống và làm việc năm 1912 trên hành trình ra đi tìm đường cứu nước) đúng vào dịp Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị Thượng đỉnh G20 vào tháng 11/2024.

Vào tháng 4/2025, Đại sứ quán tổ chức Lễ kỷ niệm 50 năm Giải phóng miền Nam, Thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025) và 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890-19/5/2025) với triển lãm ảnh, thu hút sự tham gia đông đảo của quan chức, bạn bè Brazil, đại diện đại sứ quán các nước ASEAN, các nước kiêm nhiệm và đối tác, bạn bè quốc tế. Bên cạnh đó, vào tháng 5/2025, tham gia Lễ hội Ẩm thực và Văn hóa Quốc tế tại Bảo tàng Nghệ thuật Brasília, giới thiệu các món ăn truyền thống như nem rán, chả giò, cà phê, trà chanh, đồng thời quyên góp ủng hộ các tổ chức xã hội, nhân đạo, từ thiện chăm sóc trẻ em mồ côi và phụ nữ có hoàn cảnh khó khăn tại Brasília.

Đặc biệt, vào tháng 11/2024, hai nước nâng cấp lên đối tác chiến lược, một thành tựu quan trọng mà Đại sứ quán đã nỗ lực góp phần thúc đẩy thông qua các hoạt động ngoại giao và vận động với Brazil. Ngoài ra, việc trở thành đối tác của BRICS mở ra cơ hội để Việt Nam tham gia sâu hơn vào các sáng kiến toàn cầu, như hợp tác y tế, thương mại, ứng phó biến đổi khí hậu và quản trị AI phù hợp với các ưu tiên phát triển của Việt Nam.

Đại sứ quán cũng chú trọng hỗ trợ cộng đồng người Việt Nam tại Brazil thông qua công tác lãnh sự và bảo hộ công dân. Đại sứ quán cũng thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ cộng đồng, duy trì liên lạc, thăm hỏi và thông tin về tình hình trong nước để tăng cường sự gắn kết cộng đồng với nhau và với Việt Nam.

Đại sứ quán Việt Nam tại Brazil đã và đang đóng vai trò then chốt trong việc thúc đẩy quan hệ song phương. Những nỗ lực này không chỉ giúp tăng cường hiểu biết lẫn nhau giữa hai dân tộc mà còn mở ra nhiều cơ hội hợp tác mới, hướng tới mục tiêu kim ngạch thương mại 15 tỷ USD vào năm 2030 và mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực, đặc biệt trong khuôn khổ BRICS và các diễn đàn quốc tế khác.

* Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Đại sứ!