Sáng 25/10, Lễ mở ký và Hội nghị cấp cao Công ước của Liên hợp quốc về chống tội phạm mạng (Công ước Hà Nội) được tổ chức trọng thể tại Trung tâm Hội nghị Quốc gia với chủ đề “Chống tội phạm mạng, chia sẻ trách nhiệm, hướng tới tương lai”. Báo ảnh Việt Nam - Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu bài phát biểu của Tổng Thư ký Liên hợp quốc António Guterres tại buổi lễ.
Thưa Ngài Lương Cường, Chủ tịch nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam,
Thưa quý vị lãnh đạo,
Kính thưa các quý vị đại biểu,
Thưa quý bà, quý ông,
Tôi rất vinh dự được có mặt cùng quý vị tại Hà Nội trong dịp lịch sử này. Tôi xin gửi lời cảm ơn tới Việt Nam vì đã đăng cai lễ ký kết này, và vì vai trò lãnh đạo xuất sắc trong việc đưa chúng ta cùng ngồi lại với nhau. Khi tôi ghé thăm đất nước tươi đẹp này vào năm 2022, tôi đã được nhắc nhở về tầm nhìn tương lai đầy cảm hứng của Việt Nam, cũng như vai trò thiết yếu của Việt Nam trong chuỗi cung ứng điện tử toàn cầu. Điều đó khiến Hà Nội trở thành nơi đăng cai lý tưởng cho sự kiện hôm nay — một thành phố thể hiện tinh thần của kỷ nguyên số: đổi mới, tiềm năng và kết nối. Liên hợp quốc tự hào được hợp tác với Việt Nam để cùng nhau làm nên ngày trọng đại này.
Thưa quý vị,
Chúng ta đang sống trong thời đại của những thay đổi công nghệ phi thường. Hàng hóa và dịch vụ được di chuyển chỉ bằng một cú nhấp chuột. Ý tưởng lan tỏa nhanh hơn cả tốc độ chúng ta có thể xử lý. Và những thiết bị trong túi áo giúp chúng ta kết nối tức thời vượt qua đại dương và châu lục. Kỷ nguyên số đã thu hẹp khoảng cách giữa con người, đồng thời mở rộng vô hạn những cơ hội phía trước. Nhưng mỗi cuộc cách mạng công nghệ đều mang một bóng tối song hành. Theo thời gian, không gian mạng đã trở thành mảnh đất màu mỡ cho tội phạm, mang lại cho chúng tầm với chưa từng có và tốc độ hành động không thể tưởng tượng được cách đây chỉ một thập kỷ.
Mỗi ngày, những chiêu trò lừa đảo tinh vi cướp đoạt tài sản của các gia đình, phá hủy sinh kế, và rút hàng tỷ đô la khỏi nền kinh tế toàn cầu. Những hình ảnh lạm dụng tình dục trẻ em kinh hoàng để lại tổn thương suốt đời. Dòng tiền phi pháp, được che giấu qua tiền mã hóa và giao dịch kỹ thuật số, đang tài trợ cho buôn bán ma túy, vũ khí và khủng bố. Và doanh nghiệp, bệnh viện, sân bay bị tê liệt hoàn toàn bởi các cuộc tấn công ransomware. Thiệt hại không chỉ là tài chính — nó xói mòn niềm tin vào các thể chế, làm suy yếu pháp quyền, và gây ra tổn thất thực sự trong đời sống con người. Trong không gian mạng, không ai an toàn cho đến khi tất cả đều an toàn. Chỉ một lỗ hổng ở bất cứ đâu cũng có thể đe dọa mọi người ở khắp nơi. Đó là lý do tại sao chúng ta cần một phản ứng mạnh mẽ, tập thể và toàn cầu.
Cho đến nay, thế giới vẫn thiếu một khuôn khổ pháp lý chung để kết nối những nỗ lực của chúng ta. Nhưng điều đó thay đổi kể từ hôm nay. Sau hơn bốn năm đàm phán phức tạp, các quốc gia thành viên đã đạt được hiệp ước tư pháp hình sự đầu tiên trong hơn hai thập kỷ. Công ước Liên hợp quốc về tội phạm mạng là một công cụ pháp lý ràng buộc mạnh mẽ, giúp tăng cường khả năng phòng thủ tập thể của chúng ta trước tội phạm mạng. Đây là cam kết rằng các quyền con người cơ bản — như quyền riêng tư, phẩm giá và an toàn — phải được bảo vệ cả trực tuyến lẫn ngoại tuyến. Đây cũng là bằng chứng cho sức mạnh bền vững của chủ nghĩa đa phương trong việc tạo ra giải pháp toàn cầu. Và hơn thế, đây là lời cam kết rằng không một quốc gia nào — dù phát triển hay đang phát triển — sẽ bị bỏ lại đơn độc trước tội phạm mạng.
Công ước này mang lại nhiều bước đột phá quan trọng. Một trong những bước tiến lớn nhất là chia sẻ bằng chứng điện tử xuyên biên giới. Đây từng là rào cản lớn đối với công lý — khi kẻ phạm tội ở nước này, nạn nhân ở nước khác, còn dữ liệu lại nằm ở nước thứ ba. Công ước đã tạo ra con đường rõ ràng để các nhà điều tra và công tố viên có thể vượt qua rào cản này. Đây cũng là một chiến thắng cho các nạn nhân của lạm dụng trực tuyến. Lần đầu tiên trong một hiệp ước quốc tế, hành vi phát tán hình ảnh riêng tư mà không có sự đồng thuận được công nhận là tội phạm.
Công ước cũng khuyến khích tăng cường bảo vệ nạn nhân, bao gồm quyền được phục hồi, bồi thường và xóa bỏ nội dung phi pháp. Bằng việc tạo ra nghĩa vụ pháp lý ràng buộc, Công ước biến những cam kết của chúng ta thành những biện pháp bảo vệ thực tế. Công ước này bổ sung cho “Hiệp ước vì Tương lai” (Pact for the Future) và “Thỏa thuận Số Toàn cầu” (Global Digital Compact) — những sáng kiến hướng tới thu hẹp khoảng cách số và tăng cường hợp tác kỹ thuật số toàn cầu. Nó cũng phù hợp với các mục tiêu của “Đối thoại Toàn cầu về Quản trị AI” và “Ủy ban Khoa học Quốc tế Độc lập về AI” vừa được thành lập. Tất cả những cam kết và cơ chế này tạo thành nền tảng vững chắc để biến không gian số thành môi trường an toàn và bảo mật.
Thưa quý vị,
Lễ ký hôm nay là một cột mốc quan trọng trong hành trình chung của chúng ta hướng tới một thế giới số an toàn hơn. Nhưng đây mới chỉ là khởi đầu. Sức mạnh thật sự của Công ước nằm ở việc chuyển những chữ ký thành hành động cụ thể. Công ước cần được phê chuẩn và có hiệu lực mà không chậm trễ. Công ước phải được thực thi đầy đủ và hiệu quả. Và các quốc gia ký kết cần tuân thủ và thực hiện mỗi ngày. Liên hợp quốc sẽ đồng hành cùng quý vị trên chặng đường này.
Thông qua Văn phòng Liên hợp quốc về Ma túy và Tội phạm (UNODC), Ban Thư ký của Công ước - chúng tôi sẽ hỗ trợ các quốc gia đưa hiệp ước vào thực tiễn, nâng cao năng lực, tăng cường điều tra, và thúc đẩy hợp tác xuyên biên giới. Hãy cùng nhau nắm bắt khoảnh khắc này, phát huy tối đa tiềm năng của thỏa thuận lịch sử này. Hãy cùng nhau xây dựng một không gian mạng tôn trọng phẩm giá và quyền con người của tất cả mọi người. Và hãy cùng nhau đảm bảo rằng kỷ nguyên số mang lại hòa bình, an ninh và thịnh vượng cho toàn nhân loại.
Xin trân trọng cảm ơn./.
