Biển Đông là vấn đề quan tâm chung của ASEAN bởi nó liên quan đến hòa bình và an ninh của khu vực. Vì vậy, tại Hội nghị cấp cao ASEAN lần thứ 22 vừa diễn ra ở Brunei vào ngày 24 và 25/4, lãnh đạo các nước ASEAN đã dành nhiều thời gian để trao đổi về vấn đề Biển Đông.
Hội nghị lần này tiếp tục nhấn mạnh các quan điểm và nguyên tắc chung của ASEAN, bao gồm bảo đảm hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông; kiềm chế, không làm phức tạp thêm tình hình và giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển năm 1982 của Liên hợp quốc (UNCLOS); thực hiện đầy đủ và hiệu quả DOC và sớm tiến tới Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Hội nghị đã giao các Bộ trưởng tích cực trao đổi với Trung Quốc nhằm sớm thúc đẩy đàm phán ASEAN-Trung Quốc về xây dựng Bộ Quy tắc COC, nhất là tranh thủ dịp kỷ niệm 10 năm thành lập quan hệ đối tác chiến lược ASEAN - Trung Quốc năm 2013.
Trong Tuyên bố Chủ tịch của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này đã nêu rõ: "Chúng tôi tái khẳng định những cam kết chung trong khuôn khổ Tuyên bố chung về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) nhằm đảm bảo giải pháp hòa bình cho các tranh chấp phù hợp với các nguyên tắc của luật pháp quốc tế được công nhận rộng rãi, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982, mà không cần phải đe dọa hay sử dụng vũ lực, thay vào đó tự kiềm chế trong hành xử."
Phát biểu với các phóng viên trong ngày làm việc cuối cùng của Hội nghị, Chủ tịch ASEAN, Quốc vương Brunei Haji Sultan Hassanal Bolkiah cho biết, ông lạc quan về tiến triển đạt được giữa 10 nước thành viên nhằm xúc tiến các cuộc đàm phán với Trung Quốc, mang lại triển vọng xán lạn cho vấn đề Biển Đông.
Quốc vương Brunei Haji Sultan Hassanal Bolkiah, Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN 22
đón Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến dự Hội nghị. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cùng Trưởng đoàn các nước thành viên ASEAN tại Hội nghị. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Toàn cảnh Phiên họp hẹp. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Tại Hội nghị, Đoàn Việt Nam do Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu cũng đã khẳng định, ASEAN cần tiếp tục bảo đảm tiếng nói chung và vai trò chủ đạo trong việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông; thực hiện hiệu quả các mục tiêu và nguyên tắc chung của ASEAN về Biển Đông, nhất là ủng hộ mạnh mẽ Tuyên bố 6 nguyên tắc của ASEAN; giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và không sử dụng vũ lực; tôn trọng luật pháp quốc tế và Công ước Luật biển của LHQ 1982; thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC và sớm đạt được Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng hội kiến
Quốc vương Brunei Haji Sultan Hassanal Bolkiah bên lề Hội nghị. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono bên lề Hội nghị. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng gặp Tổng thống Philippines Benigno S. Aquino bên lề Hội nghị. (Ảnh: Đức Tám – TTXVN)
Bên lề Hội nghị, Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh cũng cho biết, vấn đề Biển Đông phải được giải quyết giữa các nước có liên quan, song cần cân nhắc tới lợi ích của các bên, cũng như hòa bình và ổn định của khu vực. Tổng Thư ký ASEAN khẳng định: “Biển Đông là tuyến đường biển quan trọng trong khu vực và thế giới. Do đó, an ninh hàng hải cần được đảm bảo. ASEAN luôn có thiện chí và sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông. Chúng tôi đã làm điều này tại Hội nghị Tham vấn các quan chức cấp cao ASEAN-Trung Quốc lần thứ 19.”
Tổng Thư ký Lê Lương Minh cũng nhấn mạnh, ASEAN sẽ tham gia đàm phán với Trung Quốc về vấn đề Biển Đông với tư cách là một khối.
Được biết, để chuẩn bị cho cuộc gặp với phía Trung Quốc bàn về vấn đề Biển Đông, các ngoại trưởng ASEAN sẽ nhóm họp vào cuối năm nay.
Với những tiến triển đạt được tại Hội nghị lần này, dư luận hy vọng rằng, ASEAN và đối tác Trung Quốc sẽ sớm tìm ra tiếng nói chung trong vấn đề thúc đẩy sớm hình thành Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC), góp phần đảm bảo môi trường tin cậy, hòa bình trên Biển Đông nói riêng và khu vực cũng như thế giới nói chung./.
Bài: VNP - Ảnh: TTXVN