Nhà khoa học của những loại nấm dược liệu
Từng là cán bộ giảng dạy Bộ môn Dị ứng – Miễn dịch, Đại học Y Hà Nôi, PGS.TS Lê Mai Hương sau khi tham gia chương trình đào tạo khoa học của Hoa Kỳ đã chọn Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên đễ giữ niềm đam mê nghiên cứu các hợp chất thiên nhiên.
Từng là cán bộ giảng dạy Bộ môn Dị ứng – Miễn dịch, Đại học Y Hà Nôi, PGS.TS Lê Mai Hương sau khi tham gia chương trình đào tạo khoa học của Hoa Kỳ đã chọn Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên đễ giữ niềm đam mê nghiên cứu các hợp chất thiên nhiên.
Xuất phát từ nhu cầu thực tế và từ sở thích cá nhân yêu thích nghiên cứu về các loại nấm dược liệu, PGS.TS Lê Mai Hương bắt đầu gắn bó với các loại nấm dược liệu từ năm 2000. Khi đó, xu hướng của các nhà khoa học là nghiên cứu về nấm linh chi nhưng bà đã chọn nấm đầu khỉ - một loại nấm được đánh giá có hoạt tính và giá trị dược học cao trong việc điều trị cải thiện trí nhớ và bồi bổ sức khoẻ cho người cao tuổi, làm công trình nghiên cứu đầu tiên của mình.
 PGS.TS Lê Mai Hương (nguyên Viện phó Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), một trong những những nhà nữ khoa học hàng đầu về Hoá học thiên nhiên. Ảnh: Việt Cường  Nấm đầu khỉ - một loại nấm được đánh giá có hoạt tính và giá trị dược học cao trong việc điều trị trí nhớ và bồi bổ sức khoẻ cho người cao tuổi được PGS.TS Lê Mai Hương chọn làm công trình nghiên cứu đầu tiên của mình. Ảnh: Tư liệu  PGS.TS Lê Mai Hương làm việc tại phòng thí nghiệm của Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên ... Ảnh: Việt Cường  ... và theo dõi sự phát triển của dược liệu tại phòng nuôi cấy đông trùng hạ thảo. Ảnh: Việt Cường  PGS.TS Lê Mai Hương đang trao đổi cùng các đồng nghiệp tại phòng thí nghiệm của Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên. Ảnh: Việt Cường  Trong thời gian giữ chức vụ Phó Viện trưởng Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, PGS.TS Lê Mai Hương được biết đến là một trong những người tiên phong trong việc xây dựng và phát triển hướng nghiên cứu mới. Ảnh: Việt Cường |
Trong quá trình đi thực tế, bà cũng nhận thấy người nông dân trồng nấm rất vất vả, giá bán lại rẻ, sức tiêu thụ thì kém. Những lý do này đã thôi thúc bà nghiên cứu làm tăng giá trị kinh tế và giá trị sử dụng của các loại nấm dược liệu, hiện đang được trồng rất nhiều tại Việt Nam.
Quan điểm nghiên cứu khoa học của PGS.TS Lê Mai Hương là phải có thành quả thực tế, phục vụ cuộc sống, nghĩa là đã nghiên cứu thì phải có sản phẩm để mang lại lợi ích sức khoẻ cho con người.
| PGS.TS Lê Mai Hương nguyên là Phó Viện trưởng Viện Hóa học các hợp chất thiên nhiên, Viện hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam; Chủ tịch Hội đồng khoa học, Trưởng phòng nghiên cứu, Phụ trách đào tạo và Hợp tác quốc tế của Viện, Ủy viên Hội đồng biên tập tạp chí Agriculture của Hàn Quốc, Ủy viên hội đồng ban tổ chức Trung tâm bảo tồn tài nguyên châu Á (ANRRC) và Ủy viên hội đồng quỹ Nafosted… |
Từ niềm tin này, bà và nhóm cộng sự đã hoạt động theo một tiêu chí: Làm sao có các sản phẩm là thành quả nghiên cứu khoa học khác dần đạt chất lượng ngoại nhưng có giá nội, phù hợp với thu nhập của đa số người tiêu dùng trong nước.
Hơn 10 năm nghiên cứu, thành quả của quá trình này là việc ra đời 2 dòng sản phẩm nêu trên đã được thương mại hoá trên thị trường và nhận được phản hồi tích cực từ người tiêu dùng trong và ngoài nước.
Bioglucumin là sản phẩm dựa trên thành phần chính từ nấm dược liệu (nấm đầu khỉ và nấm linh chi) kết hợp với tinh chất curcumin tách chiết từ củ nghệ vàng có tác dụng tăng cường miễn dịch, chống oxy hóa, chống lão hóa, giảm thiểu tác dụng phụ trong quá trình hóa trị và xạ trị.
Sản phẩm này được thử nghiệm tại Viện 103 có tác dụng giúp giảm men gan cao và bảo vệ gan do PGS.TS Vũ Mạnh Hùng trực tiếp thực hiện. Sản phẩm cũng đã được thử nghiệm tại CHLB Nga về tác dụng tiêu diệt tế bào ung thư, giảm kích thước khối u 3 tuần sử dụng sản phẩm.
Còn sản phẩm lợi gan (Bioglucumin G) lại được phát triển từ Bioglucumin kết hợp dược chất từ cà gai leo, diệp hạ châu và giảo cổ lam. Đây là sản phẩm có tác dụng làm giảm men gan, tăng cường chức năng bảo vệ gan trước rượu, bia và độc tố khác.
“Sự đón nhận của thị trường là động lực cho các nghiên cứu của các nhà khoa học nói chung và của riêng bản thân tôi cùng nhóm nghiên cứu”, PGS.TS Lê Mai Hương nói về niềm tin tiếp tục theo đuổi các công trình nghiên cứu về các sản phẩm từ hợp chất thiên nhiên của Việt Nam.
Phát triển các hướng nghiên cứu mới về hợp chất thiên nhiên
Tháng 6/2018, tại "Diễn đàn Phụ nữ sáng tạo Hàn Quốc – Quốc tế (KIWIE) 2018" do Viện Phát triển phụ nữ Hàn Quốc (KWDI) phối hợp với Văn phòng Sở hữu trí tuệ Macedonia tổ chức, có 2 sản phẩm của PGS.TS Lê Mai Hương đạt giải cao
trong số các sản phẩm sáng tạo dự thi của Việt Nam.
Sản phẩm Bioglucumin - viên nấm nghệ (300mg/500mg) đạt Giải Vàng của Ban tổ chức KIWIE 2018 và Giải Đặc biệt của Văn phòng Quốc gia Sở hữu Công nghiệp Cộng hòa Macedonia.
Sản phẩm Bioglucumin G - viên lợi gan có tác dụng làm giảm mỡ máu, giảm men gan và chống tác dụng của rượu bia, đạt Giải Bạc của Ban Tổ chức Triển lãm
Trong thời gian giữ chức vụ Viện phó, PGS.TS Lê Mai Hương được biết đến là một trong những người tiên phong trong việc xây dựng và phát triển hướng nghiên cứu mới, đó là hướng Thử nghiệm hoạt tính sinh học.
Tại Viện Hoá học các hợp chất thiên nhiên, nhờ áp dụng mô hình nghiên cứu tiên tiến Hóa học - Thử nghiệm hoạt tính sinh học và tin học trong công tác điều tra, khảo sát đã giúp bà rút ngắn thời gian nghiên cứu và sàng lọc nhanh các chất có hoạt tính sinh học.
Phương pháp nghiên cứu này của bà sau đó đã được ứng dụng rộng rãi trong việc nghiên cứu các hợp chất thiên nhiên khác của Việt Nam. Bởi vậy, PGS.TS Lê Mai Hương là người đã đóng góp không nhỏ trong các hoạt động nghiên cứu, phát triển của Viện Hoá học các hợp chất thiên nhiên nói riêng và ngành Hợp chất thiên nhiên ở Việt Nam nói chung.
 PGS.TS Lê Mai Hương (thứ năm từ bên trái) chụp ảnh cùng các đại biểu dự Đại hội Đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XII. Ảnh: Tư liệu  PGS.TS Lê Mai Hương (thứ hai từ bên trái) chụp ảnh lưu niệm tại buổi tọa đàm giữa Hội Nữ trí thức Việt Nam và nữ đại sứ các nước tại Việt Nam. Ảnh: Trần Thanh Giang  PGS.TS Lê Mai Hương chụp ảnh cùng các đại biểu tham dự WIPO/FIT Australia. Ảnh: Tư liệu  PGS.TS Lê Mai Hương trao đổi với các đại biểu tại buổi tọa đàm giữa Hội Nữ trí thức Việt Nam và các nữ đại sứ đang công tác tại Việt Nam. Ảnh: Trần Thanh Giang  Sản phẩm của PGS.TS Lê Mai Hương nhận Giải đặc biệt tại Diễn đàn Phụ nữ sáng tạo Hàn Quốc - Quốc tế (KIWIE) 2018 do Viện Phát triển phụ nữ Hàn Quốc (KWDI) phối hợp với Văn phòng Sở hữu trí tuệ Macedonia tổ chức. Ảnh: Tư liệu  Một số sản phẩm tiêu biểu của PGS.TS Lê Mai Hương hiện đã được cung cấp trên thị trường. Ảnh: Việt Cường |
Với phương pháp nghiên cứu này, hiện PGS.TS. Lê Mai Hương đã ứng dụng các công trình nghiên cứu của mình về nấm dược liệu để sản xuất và thương mại hóa thành công 4 dòng sản phẩm.
SKGOLD Đông Trùng Hạ Thảo – loại nấm quý hiếm của thiên nhiên hiện đã được nuôi trồng thành công trong phòng thí nghiệm và được sản xuất dưới dạng viên nang tại phòng thí nghiệm của bà.
Viên Nấm Nghệ (Bioglucumin) với sự kết hợp của nấm đầu khỉ, nấm linh chi và tinh chất Curcumin để nâng cao hệ miễn dịch và tăng cường tiêu hoá, sản phẩm Betaglucan - Curcumin Nano Hóa (Nanoglucumin) là sản phẩm Bioglucumin được Nano hoá để dành cho việc hỗ trợ điều trị ung thư, các sản phẩm chuyên biệt về gan (BioglucuminG - Viên Lợi Gan)…có tác dụng làm giảm mỡ máu, giảm men gan và chống tác dụng của rượu bia.
Hiện cả 4 dòng sản phẩm này đều đã taọ được thương hiệucho các sản phẩm nghiên cứu khoa học đang từng bước được thương mại hóa của Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam./.
|
- PGS.TS. Lê Mai Hương cùng các đồng nghiệp nhận Giải thưởng cấp Nhà nước: “Khai thác sử dụng hợp lý nguồn tài nguyên thiên nhiên sinh vật biển Việt Nam nhằm tạo ra các sản phẩm có giá trị phục vụ cuộc sống” năm 2012. - Giải Ba: Giải thưởng sáng tạo KHCN - VIFOTECH 2004. - Cúp vàng cho sản phẩm Bioglucumin tại Hội chợ quốc tế Techmart 2015. - Cup vàng 2017 cho sản phẩm SKGOLD Đông trùng hạ thảo của Hiệp hội TPCN. |
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Việt Cường
