Toàn cảnh Hội thảo.
|
Ngày 20-4, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM phối hợp với Sở Giao thông Vận tải TPHCM tổ chức Hội thảo khoa học kiểm soát nhu cầu sử dụng xe cá nhân trên địa bàn TPHCM - Thực trạng và Giải pháp.
Theo Sở Giao thông Vận tải TPHCM, trên địa bàn Thành phố thường xảy ra tình trạng ùn tắc giao thông vào giờ cao điểm trên nhiều tuyến đường hướng tâm của Thành phố, các trục ra vào các cảng hàng không, cảng biển; các tuyến đường khu vực trung tâm. Các tuyến đường trở nên quá tải, mật độ phương tiện đông và ngày càng gia tăng, vận tốc lưu thông ngày càng giảm và di chuyển khó khăn…
PGS.TS. Phạm Xuân Mai, Đại học Bách khoa TPHCM, cho biết hiện TPHCM có khoảng 7,5 triệu xe gắn máy, tăng gần 2 triệu so năm 2011. Vào giờ cao điểm, lượng xe gắn máy lên tới 11.000 xe/giờ, chiếm 93% tổng lưu lượng các loại xe. Trung bình Thành phố có 910 xe máy/1.000 dân, đây là tỷ lệ cao nhất thế giới. Xe máy đang gây ra kẹt xe, tai nạn giao thông (TNGT), số vụ TNGT do xe máy chiếm 71%...
PGS.TS. Phạm Xuân Mai cho rằng xe gắn máy hoạt động trong dòng giao thông hỗn hợp ở TPHCM nói riêng và ở các đô thị lớn của Việt Nam nói chung đang có tác động rất xấu và nguy hại đến các hoạt động kinh tế - xã hội, ô nhiễm môi trường và an toàn của người dân khi lưu thông trên đường. Đây là một thách thức lớn và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển bền vững của giao thông đô thị ở Việt Nam, vì vậy cần hạn chế dần lượng xe gắn máy và tăng cường vận chuyển hành khách công cộng và tiến tới một đô thị phát triển giao thông bền vững.
Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách liên tỉnh và du lịch TPHCM, ông Lê Trung Tính cho rằng phát triển vận tải công cộng phải đi trước một bước rồi mới hạn chế xe cá nhân. Do vậy, trong khi vận tải công cộng chưa được củng cố, sản lượng hành khách liên tục sụt giảm mà đã tính tới hạn chế xe cá nhân là không phù hợp.
Ông Tính nêu kinh nghiệm về chính sách này, chúng ta có thể học tập là ở Quảng Châu, Trung Quốc có cả một hệ thống công cộng đầy đủ như metro, BRT, xe buýt nhưng xe máy cũng chỉ dưới 1 triệu và họ vẫn quyết tâm thực hiện từng bước: từ hạn chế đến cấm và cuối cùng là tiêu hủy cả những xe 2 bánh không đảm bảo tiêu chuẩn môi trường, theo một hành trình dài 16 năm để đạt mục tiêu.
Để hạn chế xe cá nhân, theo ông Tính cần áp dụng các xe biển số chẵn lẻ lưu thông ngày chẵn, lẻ và ngược lại. Thu phí cá nhân vào các điểm kẹt xe, thu phí cao chỗ đỗ xe dành cho xe cá nhân trong khu vực trung tâm, phí môi trường… Những xe máy đã quá niên hạn sử dụng, cũ nát cần thu hồi và loại bỏ.
Trong khi đó, TS.KTS Nguyễn Thiềm nhận định để giảm phương tiện cá nhân cần có giải pháp về quy hoạch đô thị, ngành giao thông kết hợp với ngành quy hoạch xác định phân cấp các tuyến đường “cấp đô thị” theo quy chuẩn quy hoạch trong đó các đường cao tốc đô thị, trục chính đô thị, đường chính đô thị, đường liên khu vực… trên cơ sở đó cùng xác định có bao nhiêu tuyến vận tải công cộng trên từng đường để có các giải pháp xây dựng hợp lý.
TS. Lương Hoài Nam, chuyên gia kinh tế cho rằng, cần hạn chế và tiến tới loại bỏ xe máy, nhanh chóng lấy xe buýt thay xe máy trên toàn thành phố; Từng bước lấy mạng lưới giao thông công cộng cao tốc thay xe buýt trên một số tuyến trục theo khả năng tài chính. Không ít thành phố ở Trung Quốc đã cấm xe máy khi còn chưa có mạng lưới giao thông này, hay nhiều Thành phố ở châu Âu cũng không có xe máy.
Trên cơ sở đó xây dựng đề án chi tiết và lấy ý kiến người dân trước khi phê duyệt. Nếu lấy xe buýt là phương tiện giao thông công cộng chủ lực, thì lộ trình loại bỏ xe gắn máy tối đa là 15 năm. Ông Nam cho rằng cần quy hoạch phát triển mạng xe buýt của TPHCM cho 20-30 năm tới. Một mạng lưới xe buýt hiệu quả cần cho phép người dân có khoảng cách đi bộ phổ biến giữa nhà và điểm đỗ buýt, giữa điểm đỗ buýt và nơi cần đến dưới 1km.
Đối với người dân sống trong ngõ hẻm, theo TS. Lương Hoài Nam, có thể khai thác loại xe buýt nhỏ (minibus), tuk-tuk… Các trạm trung chuyển nên xây ở các vị trí cạnh bến MRT trong tương lai…
Ông Bùi Xuân Cường, Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TPHCM cho biết, hội thảo về giải pháp kiểm soát nhu cầu sử dụng xe cá nhân sẽ là một kênh thông tin quan trọng kết nối đến Sở. Qua ý kiến của các nhà khoa học, Sở sẽ nghiên cứu và tiếp thu. Hiện, Sở đã ký hợp đồng với Viện Chiến lược và phát triển Giao thông Vận tải cùng nghiên cứu để có cơ sở khoa học đưa ra ý kiến về đề án./.