Đại tướng Ngô Xuân Lịch (thứ 2, phải) chụp ảnh chung cùng Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN tại hội nghị. (Nguồn: AFP/TTXVN)

Trong khuôn khổ Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN (ADMM) lần thứ 11, chiều 23/10 đã diễn ra các cuộc gặp không chính thức giữa Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN với Bộ trưởng Quốc phòng các nước Trung Quốc, Nhật Bản và Hoa Kỳ.

Tại cuộc gặp Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn cho rằng khu vực đang phải đối mặt với nhiều thách thức và cơ hội, vì vậy việc hợp tác giữa các quốc gia ASEAN cũng như giữa ASEAN với Trung Quốc là cần thiết để đối phó với các thách thức đó, trong đó có chủ nghĩa khủng bố. Trung Quốc sẵn sàng hỗ trợ ASEAN trong lĩnh vực chống khủng bố.

Phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Quốc phòng Ngô Xuân Lịch nhấn mạnh, Việt Nam đánh giá cao sự ủng hộ của Trung Quốc đối với vai trò trung tâm của ASEAN cũng như sự đóng góp tích cực của Trung Quốc trong xây dựng các cơ chế hợp tác quốc phòng do ASEAN đóng vai trò chủ đạo như Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM+) và ARF trong thời gian qua. Tuy nhiên, sự hợp tác này vẫn chưa tương xứng với tiềm năng to lớn của hai bên.

Vừa qua, ASEAN và Trung Quốc đã xây dựng thành công Khung Bộ Quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC). Theo Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch, đây là một bước phát triển tích cực và hai bên cần hướng tới một COC có hiệu lực thi hành cao và tính ràng buộc về mặt pháp lý. Để sớm đạt được điều này, mỗi bên đều cần đề cao hợp tác thực tâm và ứng xử phù hợp với những cam kết của mình.

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Itsunori Onodera, Bộ trưởng Onodera khẳng định Nhật Bản ủng hộ vai trò trung tâm của ASEAN. Nhật Bản cũng mong muốn tận dụng các cơ hội hợp tác với ASEAN để đạt được hiệu quả nhất và trên cơ sở nhu cầu của từng bên. Nhật Bản cũng cam kết sẽ giúp ASEAN tăng cường năng lực, nhất là về công nghệ và sẽ tiếp tục thúc đẩy hợp tác trên cơ sở “Tầm nhìn Vientiane.”

Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN khẳng định, quan hệ hợp tác giữa ASEAN và Nhật Bản không ngừng mở rộng trên nhiều lĩnh vực trong thời gian qua; đánh giá cao những hỗ trợ và sự ủng hộ của Nhật Bản đối với ASEAN. Các Bộ trưởng mong muốn, thông qua hợp tác, Nhật Bản sẽ tiếp tục đóng góp vào việc tăng cường hòa bình, ổn định và an ninh tại khu vực.

Tại cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ, Bộ trưởng Quốc phòng Hoa Kỳ James Mattis đánh giá cao vai trò trung tâm của ASEAN đối với hòa bình, ổn định trong khu vực. Bộ trưởng Hoa Kỳ cũng chia sẻ quan điểm của Hoa Kỳ về chống khủng bố, an ninh biển và nhấn mạnh Hoa Kỳ ủng hộ việc thực hiện đầy đủ Tuyên bố về ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và sớm kết thúc xây dựng COC.

Các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN bày tỏ mong muốn Hoa Kỳ tiếp tục đóng góp vào việc duy trì hòa bình, ổn định ở Biển Đông cũng như trong hợp tác chống khủng bố. 

Phát biểu tại cuộc gặp, Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch cho rằng, trong các thách thức nổi lên có một vấn đề liên quan đến các quốc gia trong khu vực, đó là vấn đề an ninh, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên biển, đặc biệt là Biển Đông. 

Vì lợi ích chung, các quốc gia trong khu vực cần vượt qua sự khác biệt để có được đồng thuận trên cơ sở luật pháp quốc tế và các cam kết đã thỏa thuận. Bộ trưởng Ngô Xuân Lịch mong muốn Hoa Kỳ ủng hộ giải quyết hòa bình các tranh chấp ở Biển Đông trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982 và tôn trọng đầy đủ các tiến trình ngoại giao và pháp lý./.