​ផ្តើមពី​​ជ្រុង​ជ្រោយ​​វប្បធម៌​ វៀតណាម​អះអាង​​សាសនា ​ជា​ផលិតផល​ច្នៃ​ប្រឌិត​នៃ​​មនុស្ស​ជាតិ។ តម្លៃ​​សីលធម៌​នៃ​​​សាសនា​ ​បាន​វៀតណាម​​លើក​កម្ពស់​ ទទួល​យក​ក្នុង​បរិវេណ​ទូលាយ​ ដោយ​សារ​​មាន​លក្ខណៈ​មនុស្ស​សាស្រ្ត​ ​​កៀក​​នឹង​​កំហិត​សីលធម៌​មួ​យ​ចំនួន ​ដែល​មនុស្ស​ជាតិ​​ជឿន​លឿន​​​ឆ្ពោះទៅ​កាន់​​។ អាច​នាំ​​ពាក្យ​​របស់​លោក​​ Fidel Castro ដើម្បី​បរិយាយ​ច្បាស់លាស់​​ជាង​៖ “យើង​ខ្ញុំ​អាច​យល់ព្រម​នឹង​ពាក្យ​ប្រៀន​ប្រដៅ​របស់​ព្រះជាម្ចាស់​ ដោយ​សារ​​វា​ដូច​នឹងគោល​ការណ៍​​របស់​យើង​ខ្ញុំណាស់​​។ ប្រសិន​បើ​ សមាគមសាសនា​​ប្រៀនប្រដៅ​ “កុំ​​លួច​ប្លន់​” ប្រការ​មួយ​​ក្នុង​ចំណោម​ប្រការ​បដិវត្ត​របស់​យើង​ខ្ញុំ​ គឺបំបាត់​ការ​លួច​​ប្លន់ កឹបកេងប្រវញ្ច​ សូក​​ប៉ាន់​។ ប្រសិន​បើ សមាគម​សាសនា​ប្រៀនប្រដៅ “កុំពោល​ពាក្យ​​​កុហក” នោះជា​ប្រការមួយ​ដែល​​យើងថ្កោលទោស​បំផុត​។ ពេល​សមាគម​​សាសនា​​ផ្សព្វផ្សាយ​ស្មារតី​បរិច្ចាគ​ ទ្រាំ​លំបាក មិន​អួត​អាង​ យើង​ខ្ញុំ​ក៏ប្រព្រឹត្ត​ដូច្នោះ​ ពេលយើងខ្ញុំ​អះអាង​​​​កាតព្វកិច្ច​​នៃការបដិវត្ត​ គឺ​​​ត្រៀម​ពលី​ ស៊ូ​ទ្រាំ​លំបាក និង ស្លូត​ត្រង់​” (Fidel Castro និង សាសនា​ គណៈ​កម្មាធិការ​សាមគ្គី​សាសនា​កាតូលិក​​​​ស្នេហាទឹកដី​​វៀតណាម ​ទីក្រុង​ហូជីមិញ​ឆ្នាំ​១៩៨៦ ទំព័រ២២៥)។

តថភាព​​​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​វៀតណាម​​ឱ្យ​ដឹងថា​ ជំនឿ សាសនា​​​ រួម​ដំណើរ​នឹង​ជាតិ​។ សាសនិក​​ស្ទើរទាំង​អស់ ​បាន​រួម​ដំណើរ​​នឹងអ្នក​កម្មុយនិស្ត ​​ក្នុង​បុព្វហេតុ​តស៊ូប្រឆាំង​ គាប​សង្កត់​ អ​យុត្តិធម៌ ដំណើរ​ខឿន​ឯករាជ្យ​​ជូន​ជាតិ ហើយ​បច្ចុប្បន្ន​​កំពុង​ខិតខំស្ថាបនា​ ការពារ​មាតុប្រទេស​​។ ក្នុង​សមិទ្ធ​ផល​​ទាំងឡាយ ដែល​​វៀតណាម​​សម្រេចបាន ​មាន​ការរួម​ចំណែក​​មិន​តិច​ នៃ​បងប្អូន​​គោរព​​សាសនា។​

បងប្អូន​គោរពកាន់​សាសនា​កាវ​ដាយ​ (Cao Dai) នៅ​ខេត្ត​តីនិញ​ (Tay Ninh) អបអរ​សាទរ​​​អំណ មហា​បុណ្យគោរព​បូជា​​ទេវរាជ​​​។ រូបថត៖ ង្វៀន​ឡឹន​ សាសនា​​កាវដាយ​ (Cao Dai) ជា​សាសនា​មួយ​ ដែល​មាន​លក្ខណៈ​រួម​បញ្ចូល​​សាសនា​​ធំលើពិភព​លោក​ តែ​ចម្បង​គឺ​​ព្រះពុទ្ធសាសនា​ លទ្ធិតាវ លទ្ធិខុង​ជឺ និង គ្រិស្ត​សាសនា​​។ ក្រៅពីការ​​​គោរពបូជាទេវរាជ​​ សាសនា​កាវដាយ (Cao Dai) ​នៅ​គោរពបូជា​​​​ព្រះពុទ្ធ ព្រះយេស៊ូ ខុង​ជឺ ឡាវ​ជឺ ព្រះម៉ែគង់ស៊ី​អិន​​ជាដើម​។ ក្នុង​រូប​ថត៖ ពិធី​​សាសន​កិច្ច​មួយ ​នៃអ្នក​គោរព​កាន់​​កាវដាយ (Cao Dai) ​នៅបុរី​តីនិញ​ (Tay Ninh)។ រូបថត៖ ង្វៀន​ឡឹន  មុនពេល​ចូល​កាន់​សាសនា​ (អាយុ​១៨) យុវជន​បាន​​ឪពុក​ម្តាយ​​ជា​អ្នកកាន់​សាសនា​​កាវដាយ​ (Cao Dai) ​​ប្រៀនប្រដៅ​អប់រំ​​ផ្នត់​រស់​នៅបែប​​សីល​ធម៌​ យក​ក្តី​ស្រឡាញ់​ និង មនុស្សធម៌ ​ជា​សំខាន់ ​នៃ​សាសនា​កាវដាយ ​(Cao Dai) ។ រូបថត៖ ង្វៀន​ឡឹន​  មហាពិធី​​វិសាខ​បូជា​​​អង្គការ​សហប្រជាជា​តិ​ - ​វិសាខបូជា​ ២០១៤ បាន​រៀប​ចំ​នៅ​​វត្ត​បាយ​ឌិញ​ (Bai Dinh) (​ខេត្ត​និញ​ប៊ិញ - Ninh Binh) ជា​ព្រឹត្តិការណ៍​ការទូត​សំខាន់ លើកកម្ពស់​ទីជំ​ហ​រ​​​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​វៀត​ណាម​ នា​​និន្នាការ​សមាហរណកម្ម​​អន្តរជាតិ​ រួម​ចំណែក​ផ្សាយ​​រូបភាព​ទឹក​ដី​ ប្រជាជន​​វៀតណាម​ចេញ​ទៅ​​សកលលោក​។ រូបថត៖ វ៉ាន់​ក្វៀន​ ទ្រីញ​ប៊ូ​ វិមាន​គោរព​បូជា​​ភូញ៉ា​យ​ (Phu Nhai) ​ស្ថិត​នៅ​​លើ​ភូមិសាស្រ្ត​ ឃុំ​ស្វឹន​ផឿង (Xuan Phuong) ស្រុក​​ស្វឹន​ទ្រឿង (Xuan Truong)​ (ខេត្ត​ណាម​ឌិញ - Nam Dinh) ជា​ទីសក្ការបូជា​មួ​យ​​ក្នុង​ចំណោមទីសក្ការបូជាធំ​ទាំងបួន​​នៅវៀតណាម​ បាន​​ឡើង​តំណែង​​ជា​​​​វិមាន​​គោរពបូជា​ រួម​នឹង​វិមាន​គោរព​​បូជា​​​​ឌឹក​បា (Duc Ba) នៅទីក្រុង​ហូជីមិញ វិមាន​គោរព​បូជា​ឡាវ៉ាង (La Vang) នៅ​ក្រុង​ហ្វេ វិមាន​គោរព​បូជា​សើ​កៀន​ (So Kien) ​នៅ​ខេត្ត​ហាណាម​ (Ha Nam)។ រូបថត៖ វៀតគឿង Lễ ពិធី​រៀប​ការ​នៅ​វិមានគោរព​​បូជា​ភូញ៉ាយ (Phu Nhai)​​។ រូបថត៖ វៀតគឿង  ពិធីសាសន​កិច្ច ​នៅ​ទីសក្ការបូជា​ផាត​យៀម (Phat Diem) (ខេត្ត​និញបិញ - Ninh Binh​​)។ រូបថត៖ ឡេមិញ​  ឃុំ​​អេទូល (ស្រុក​គឺ​ម្រៃ​ ខេត្ត​ដាក់ឡាក់​​) មាន​​ជនជាតិ​​អេដេ​​ជាង​៣.០០០​នាក់​ ​កាន់​​សាសនា​​​ដំណឹង​ល្អ ជាមួយ​​ទិស​ស្លោក​ "បម្រើ​ព្រះជាម្ចាស់ បម្រើ​ជាតិ​"។ ក្នុងរូបថត៖ យុវតី​ជនជាតិ​អេដេ​ ច្រៀង​ចម្រៀង​សរសើរ​​ព្រះជា​ម្ចាស់​នៅ​ទីសក្ការបូជា​អេទូល​។ រូបថត៖ ថុង​ធៀន​  ពិធី​ជប់​លៀង​នាវេលាព្រឹក​ថ្ងៃអាទិត្យ ​នៅ​ទីសក្ការបូជា​អេទូល​។ រូបថត៖ ថុង​ធៀន

វៀតណាម​ជា​ប្រទេស​មាន​ជំនឿ​ សាសនា​ រួម​អត្ថិភាព​ ក្នុង​នោះ​មាន​សាសនា​លំហរ​ចូល​មួយ​ចំនួន​​មកពី​ខាង​ក្រៅ​ដូចជា៖ ព្រះពុទ្ធសាសនា​ កាតូលិក ដំណឹង​ល្អ ឥស្លាម​ជាដើម​ និង​ សាសនា​មួយ​ចំនួន​ប្រសូត​ចេញ​ក្នុង​ប្រទេស​ដូចជា៖ កាវដាយ​ (Cao Dai) ហ្វ័រហាវ (Hoa Hao) ជាដើម​។ ទោះបី​ការ​ជំនឿ​ ការ​គោរពបូជា​នៃ​បងប្អូន​កាន់​សាសនា​ផ្សេង​គ្នា​ ប៉ុន្តែ​ក៏មាន​ចំណុច​ប្រហាក់​ប្រហែល​​នៅ​ត្រង់​ស្មារតី​ជនជាតិ​ ប្រពៃណី​ស្នេហាជាតិ ប្រពៃណី​វប្បធម៌​។ កត្តា​ជនជាតិ​បាន​ “ចាក់​ឫស្ស​” លើ​ប្រជាជន​វៀតណាម​ម្នាក់ៗ​ មុនពេល​ជឿ​តាម​ជំនឿ​ សាសនា​ណាមួយ​។ ហេតុនេះ​ហើយ​ ពេល​មាតុប្រទេស​ជួប​ហានិភ័យ​ ពន្លឺ​នៃ​ស្មារតី​ជនជាតិ​ បែរ​ជា​មានពន្លឺ​ខ្លាំង​ឡើង​។ បុព្វហេតុ​តស៊ូប្រឆាំង​​ដំណើរ​ឯករាជ្យ​ជនជាតិ​ ព្រមទាំង​ដំណើរ​សេរីភាព​ជូនប្រជាជន​ ក្នុង​នោះ​មាន​​ប្រជាជនកាន់សាសនា​ តាម​គោលការណ៍​​ទឹក​ដី​មាន​ភាព​ឯករាជ្យ​ សាសនា​ទើប​មានសេរីភាព​។ បុព្វហេតុរួម​​តស៊ូប្រឆាំង​ ​បាន​ផ្សារភ្ជាប់​នឹង​សាសនិក​ព្រមទាំង​ជនជាតិ​ទាំងមួល​។​ ហើយ​សាសនិក​រួម​ដំណើរ​នឹងជាតិ​ បង្កើន​កម្លាំង​ជូន​ប្លុក​មហាសាមគ្គី​ទូទាំងប្រជាជន​។​

សព្វថ្ងៃ​ វៀតណាម​មាន​អង្គការ​សាសនា​​៣៩នៃ​១៤​សាសនា​ ​​បាន​រដ្ឋ​ទទួល​ស្គាល់​ និង ផ្តល់​សិទ្ធិ​សកម្ម​ភាព​ ជាមួយនឹង​មូលដ្ឋាន​​គោរព​បូជា​​​​២៨.០០០​​កន្លែង មានសាសនិក​​ជិត​​២៥លាន​​នាក់​ (​ស្រូបយក​ប្រហែល​​២៧​%​ប្រជាជន​ទូទាំង​ប្រទេស​​​)។ សកម្មភាព​​សាសនា ​នៅ​វៀតណាម​ប្រព្រឹត្តទៅ​​​អឹកធឹកណាស់​​។ រៀង​រាល់​ឆ្នាំ ​ មានពិធីបុណ្យសាសនា និង ​ជំនឿ​មាន​ដើម​កំណើរក្នុង​ស្រុក​​ លំដាប់​​ថ្នាក់​ជាតិ​ ឬ​ដឹក​នាំ​​ដោយ​មូលដ្ឋាន​​​​​​ប្រហែល​​៨.៥០០​​ពិធីកិច្ច​​។ អង្គការ​​សាសនា​នៅវៀតណាម​​បាន​លើកទឹក​ចិត្ត​ និង បង្កលក្ខណៈ​ចូល​រួម​សកម្មភាព​សុខាភិបាល​ វប្បធម៌ សង្គម មនុស្ស​ធម៌​ជាដើម​ តាម​រយៈ​នោះ​រួម​ចំណែក​ចូល​បទដ្ឋាន​ស្ថាបនា​ អភិវឌ្ឍន៍​ទឹក​ដី​។​

ដូច្នេះ​ នរណាម្នាក់​និយាយថា​៖ នៅ​វៀតណាម​ “​សិទ្ធិសេរីភាពជំនឿ​​​សាសនា​មានតែ​នៅ​លើ​ក្រដាស​​​" និង “មិន​មានលក្ខណៈ​​​តថភាព​ជាក់​ស្តែង​" គឺ​ពុំ​មាន​​មូល​ដ្ឋាន​។ នោះ​ជា​ការសំឡឹង​តែ​មួយ​ជ្រុង​​ ​​ខ្វះ​សត្យានុម័ត​​​ ខ្វះ​សុឆន្ទៈ​ចំពោះ​បញ្ហា​​ជំនឿ​ សាសនា​ នៅ​វៀតណាម​។ ក្នុង​ការ​ខិតខំយ៉ាង​ច្រើន​របស់​ខ្លួន រដ្ឋ​វៀតណាម​ បាន​ធានា​អនុវត្ត​សិទ្ធិ​សមភាព​​ក្នុង​គោលនយោបាយ​​សិទ្ធិសេរីភាព​ជំនឿ​​​សាសនា​ ជាមួយ​នឹង​​គោលការ​ណ៍​​មូលដ្ឋាន​បី៖ សមភាពអំពី​ជំនឿ សមភាព​​អំពី​​សិទ្ធិផល​ប្រយោជន៍​​ កាតព្វកិច្ច​ (កាតព្វកិច្ច​សាសនា​ កាតព្វកិច្ច​​ប្រជាជន​​) សមភាព​​អំពី​ច្បាប់។ ការ​ធានា​សិទ្ធិ​សេរីភាព​ជំនឿសាសនា​ នៅ​វៀតណាម​ បាន​សម្រប់​ក្នុង​ការទំនាក់ទំនង​សម្រប់​​ជាមួយ​នឹង​​កត្តា​ប្រវត្តិសាស្រ្ត​ - វប្បធម៌​​​នៃ​ជនជាតិ​ គួប​ផ្សំ​នឹង​ការ​រក្សា​សន្តិសុខ​ជាតិ អធិបតេយ្យ​ភាព​ជាតិ៕