“បាក់”ក្នុងគ្រាមភាសាតាំងពីយូរលង់មកហើយមានន័យថា “ចៀន”។ ប៉ុន្តែរបៀប “បាក់” នំរបស់ប្រជាជនភូមិយ៉ាងសា (ទីរួម ស្រុកត្រាមត្រូយ ស្រុកហ្វាយឌឹក រដ្ឋធានីហាណូយ) ខុសគ្នាយ៉ាងច្រើន បើសិនជាប្រៀបធៀបនឹងរបៀបចៀននំ ដែលយើងធ្លាប់ឃើញ។
បណ្តាវត្ថុធាតុមិនអាចខ្វះរបស់ប្រភេទនំនេះរួមមាន៖ ម្សៅអង្ករដំណើប ផ្លែ gấc សណ្តែតខៀវ ខ្លាញ់ជ្រូក ស្ករ និងល្ង។ ដំណាក់កាលពិបាកធ្វើបំផុតគឺធ្វើសំបកនំ រួមមានពីរភាគម្សៅអង្ករ ដំណើបជ្រាយម៉ត់ មួយភាគរក្សាទុកដដែល មួយភាគទៀតលាយនឹងផ្លែ gấc ជាងធ្វើនំនឹងត្រូវប្រើដៃមួយគូរបស់ខ្លួន ដើម្បី “បាក់” ផ្នែកម្សៅនិមួយៗ លើផ្ទៃមុខខ្ទះខ្លាញ់។ សិល្បករដូភូធូ (អាយុ ៧៤ ឆ្នាំ) – មួយក្នុងបណ្តាសិល្បករដ៏ល្បីឈ្មោះលេខមួយ លេខពីរនៅភូមិយ៉ាងសាឲ្យដឹងថា៖ “ចង់ធ្វើសំបកនំដ៏ឆ្ងាញ់ ឆ្អិនសព្វ ត្រូវប្រើដៃស្ទាបដោយផ្ទាល់ ទើបដឹងកំរិតឆ្អិន កម្រាស់របស់នំ បើសិនជាប្រើវែកមិនអាចដឹងយ៉ាងពិតប្រាកដបាន ឡើយ។”
នាំបាក់ ប្រភេទនំថ្វាយស្តេចដ៏ល្បីឈ្មោះរបស់ប្រជាជនហាណូយបុរាណ។
នំក្រោយពេលបាក់ និងមូរស្នូលសណ្តែតខៀវរួចហើយ នឹងត្រូវមូរឡើងវិញ ហើយផ្អាប់ក្នុងស្លឹកចេកស្រស់ ប្រហែលពីរម៉ោងទុកឲ្យត្រជាក់ ទើបយកទៅកាត់ជាចំណិតនិមួយៗ។
នំមានពណ៌ក្រហមស្រស់របស់ផ្លែ gấc ពណ៌លឿងរបស់ស្នូលសណ្តែតខៀវ និងចំរុះចំណុចសរបស់ល្ង។
នំត្រូវបានវេចខ្ចប់ដោយស្រទាប់ប្ល៉ាស្ទិកមួយ និងគ្មានប្រើប្រាស់ជាតិរក្សាទុកអ្វីទេ។
និយាយបណ្តើរ លោកយាយធូ លើកដៃយ៉ាងញាប់សង្កត់ម្សៅនំឲ្យលាតចេញស្មើគ្នានៅលើផ្ទៃមុខខ្ទះសំរឹទ្ធ ដែលកំពុងក្រហមឆ្អៅភ្លើងបណ្តើរ។ លោកយាយឲ្យដឹងថា “បាក់”នំលើចង្ក្រានអុស នឹងធ្វើឲ្យនំឆ្ងាញ់ជាង និងឈ្ងុយក្លិនក្រអូបពិសេសដោយឡែក ប្រការដែលប្រភេទចង្រ្កានដទៃមិនអាចឆ្លើយតបបាន។ ដើម្បីអាចទ្រាំទ្របានកំដៅយ៉ាងខ្លាំងរបស់ខ្ទះខ្លាញ់នេះ ជាងធ្វើនំត្រូវហ្វឹកហាត់យ៉ាងច្រើន ជួនកាលរងរលាក ផ្សា ហើមទៀតផង។ បាក់នំគឺជាបច្ចេកទេសមួយពិបាកខ្លាំងណាស់ មិនមែនអ្នកណាក៏អាចធ្វើតាមបានទេ នៅភូមិយ៉ាងសា សព្វថ្ងៃនេះមានតែប្រមាណ ១៥ គ្រួសារនៅរក្សាបានរបៀបធ្វើនំដូចបុរាណ។
បន្ទាប់ពីស្នូលនំបានដាំឆ្អិន សូនក្លាយជាដើមមូលមានប្រវែង ០,៣ ម៉េត្រ ជាងធ្វើនំនឹងមូរចូលខាងក្នុងសំបកនំពីរជាន់ ហើយរោយល្ងលើខាងក្រៅ។ កង់នំនិមួយៗ ដែលសម្រេចហើយនឹងត្រូវវេចខ្ចប់ និងចងឲ្យជាប់ ក្នុងស្រទាប់ស្លឹកចេក។ ទុកក្នុងរយៈពីរម៉ោងឲ្យនំត្រជាក់ និងគ្រប់កំរិតរឹង ជាងធ្វើនំនឹងបើកនំចេញ ដើម្បីកាត់ជានំតូច ៗ។
នំបាក់មិនត្រឹមស្អាតដោយពណ៌តែប៉ុណ្ណោះទេ វាក៏ធ្វើឲ្យមនុស្សហិតបានក្លិនឈ្ងុយឆ្ងាញ់អត់ទាស់ដោយសារក្លិនជក់ចិត្តរបស់ផ្លែ gấc ដែលមិនអាចច្រឡំនឹងមុខនំផ្សេងៗទៀតបានឡើយ។ នៅពេលពិសា យើងនិងទទួលបានរសជាតិផែ្អមរបស់ស្នូលសណ្តែតខៀវ ចំរុះកំរិតជ្រាយ ទន់ ស្វិតរបស់សំបកនំ។ លក្ខណៈពិសេសមួយទៀត ដែលធ្វើឲ្យមនុស្សជាច្រើននាក់ ចូលចិត្តនំនេះ ពីព្រោះវាគ្មានជាតិបង្កើតពណ៌ ឬជាតិរក្សាទុកម្ហូបអាហារណាមួយឡើយ។ វត្ថុធាតុដើមទាំងឡាយរហូតដល់ដំណើរធ្វើនំសុទ្ធតែជាសិប្បកម្ម។ ពណ៌ក្រហមស្រស់ពិសេសរបស់នំគឺបានមកពីផ្លែ gấc ទាំងស្រុង៕
អនុវត្តន៍៖ ង្វៀនគ្វៀន
