មកដល់ដាឡាត យើងខ្ញុំត្រូវស្តាប់ជនជាតិ K'Ho រស់នៅខេត្តឡឹមដុងនិទានរឿងព្រាងអំពីភ្នំ Lang Biang ថា៖ យូរលង់មកហើយ មានកម្លោះម្នាក់ឈ្មោះឡាង ជាប្រធានកុលសម្ព័ន្ធឡាត ស្រឡាញ់នារីម្នាក់ ឈ្មោះបីអាង ដែលជាកូនស្រីរបស់ប្រធានកុលសម្ព័ន្ធ Chil។ ដោយសាររស់ក្នុងកុលសម្ព័ន្ធខុសគ្នា ដូច្នេះពួកគេមិនអាចរៀបការជាមួយគ្នា ហើយពួកគេត្រូវសម្លាប់ខ្លូន ដើម្បីរក្សាស្នេហានិងប្រឆាំងនឹងកំណត់ច្បាប់ដ៏តឹងរ៉ឹងនាពេលនោះ។ នៅពេលកូនកម្លោះឡាងនិងនារីបីអាងស្លាប់ហើយ ឪពុករបស់នារីបីអាងសោកស្តាយ ហើយបង្រួបបង្រួមបណ្តាកុលសម្ព័ន្ធឡាត ជីល ស្រែ ក្លាយទៅជាជនជាតិ K'Ho មួយ។ ភ្នំខ្ពស់បំផុតនៅភូមិឡាងធឿង ទីកន្លែងកូនកម្លោះឡាងនិងនារីបីអាងបានស្លាប់ហើយដាក់ឈ្មោះកន្លែងនោះថា Lang Biang - គឺឈ្មោះរបស់គូស្នេហាទាំងពីរបញ្ជូលគ្នា ដើម្បីរំលឹកដល់អ្នកទាំងពីរនិងស្នេហារបស់ពួកគេ។
សមុទ្រពពកនៅពេលរសៀល មើលពីកំពូលភ្នំ Lang Biang កម្ពស់ ២១៦៩ ម៉ែត្រ។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម ទីក្រុងដាឡាតស្រអាប់ក្នុងសន្សើមរួមមានផ្ទះកញ្ចក់ដាំបន្លែនិងផ្កាដោយបច្ចេកវិទ្យាខ្ពស់មើលពីកំពូលភ្នំកម្ពស់ ១៩៥០ ម៉ែត្រ។ រូបថត៖ តឹតសើន |
ដោយរឿងព្រេងត្រូវមនុស្សជាច្រើននាក់ចាត់ទុកដូចជារឿងស្នេហាជាប្រវត្តិសាស្ត្ររបស់ “Romeo và Juliet វៀតណាម” បានជំរុញយើងខ្ញុំជំនះដល់កំពូលភ្នំ Lang Biang ស្ថិតក្នុងតំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang។
ខាងក្រោមជើងភ្នំ Lang Biang គឺជ្រលងដ៏ធំល្វឹង ល្វើយមួយ ដែលគេហៅថាជ្រលងត្រាំនាំ ត្រូវគូរប្លង់ដូចជាតំបន់អេកូទេសចរណ៍។ នៅទីនេះ ភ្ញៀវទេសចរណ៍អាចបោះជំរុំនាពេលរាត្រី ប្រជុំគ្នានៅក្បែរភ្លើង និងពិសាស្រាពាង ស្តាប់ភ្លេងតីងៀននិងឧបករណ៍តន្ត្រីប្រពៃណីរបស់បងប្អូនជនជាតិឡាច។ |
យើងខ្ញុំសម្រេចចិត្តទិញសេវាកម្មទេសចរណ៍និងស្វែងយល់ព័ត៌មានក្នុងអីនធើណែតអំពីបណ្តាសេវាកម្មទេសចណ៍នៅទីនេះ។ ឲ្យដឹងថានាំភ្ញៀវទេសចរណ៍ដើម្បីទទួលយកបទពិសោធន៍នៃប្រភេទទេសចរណ៍ដ៏ផ្សងព្រេងនេះ ដោយមាន ៥០ ក្រុមហ៊ុនទេសចរណ៍បានលក់សេវាកម្មទេសចរណ៍ដោយផ្ទាល់តំលៃពី ១៩៩ពាន់ – ៥០០ពាន់ ដុង សំរាប់ភ្ញៀវទេសចរណ៍ម្នាក់។ យើងខ្ញុំសម្រេចចិត្តជ្រើសរើសទេសចរណ៍ ៥០០ពាន់ ដុង រួមមាន៖ មធ្យោបាយធ្វើដំណើរ អាហារថ្ងៃត្រង់ សំបុត្រនិងមគ្គុទ្ទេសក៍ទេសចរណ៍។
ពីទីក្រុងដាឡាត រថយន្តដឹកយើងខ្ញុំឆ្លងកាត់កំណាត់ផ្លូវមានប្រវែង ១២ គីឡូម៉ែត្រ និងឈប់នៅជើងភ្នំ Lang Biang ទីកន្លែងចាប់ផ្តើមដើម្បីជំនះដល់កំពូលភ្នំទាំងពីរ ស្ថិតក្នុងតំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang ហើយយើងដើរនិងឡើងភ្នំ ១៤ គីឡូម៉ែត្រទៀត។
Lang Biang មានកំពូលភ្នំពីរ ដើម្បីជំនះដល់កំពូលភ្នំកម្ពស់ ១៩៥០ ម៉ែត្រ យើងខ្ញុំដើរតាមផ្លូវលំស្ថិតក្នុងព្រៃស្រល់ ហើយគយគន់បឹងយ៉ានគាមានទឹកថ្លាឈ្វេង។
ដើម្បីឡើងដល់កំពូលភ្នំកម្ពស់ ២១៦៩ ម៉ែត្រ នៅពេលជិតដល់កំពូលភ្នំកម្ពស់ ១៩៥០ ម៉ែត្រ យើងខ្ញុំបត់ខាងស្តាំ និងដើរតាមផ្លូវផ្សេងទៀត បន្ទាប់ពីដើរប្រហែល ២ ម៉ោង ក្នុងព្រៃឈើធម្មជាតិ នៅពេលភាពត្រជាក់កាន់តែខ្លាំងតាមជំហានដើរឡើងខ្ពស់។
កាន់តែឡើងខ្ពស់ ផ្លូវកាន់តែពិបាកដើរនិងចង្អៀត ឧបសគ្គតូចមួយចំនួនចាប់ផ្តើមលេចចេញដោយសារដើមឈើពុក ដើមវល្លិ៍ឡើងខ្វាត់ខ្វែង បណ្តាផ្ទាំងថ្មីធំ ផ្លូវចោតពត់ពែន។
ភ្ញៀវទេសចរណ៍ឆ្លងកាត់ព្រៃធម្មជាតិក្នុងដំណើរជំនះដល់កំពូលភ្នំកម្ពស់ ២១៦៩ ម៉ែត្រ។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម ភ្ញៀវទេសចរណ៍ឆ្លងកាត់ព្រៃដោយរថយន្តក្នុងដំណើរជំនះដល់កំពូលភ្នំ Lang Biang។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម ភ្ញៀវទេសចរណ៍បរទេសចាប់ចិត្តចែករំលែកបណ្តារូបថតស្អាតត្រូវថតលើកំពូលភ្នំកម្ពស់ ២១៦៨ ម៉ែត្រ។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម ភ្ញៀវទេសចរណ៍សំរាកនិងពិសាអាហារពេលថ្ងៃត្រង់ក្នុងដំណើរជំនះ ដល់កំពូលភ្នំ Lang Biang ។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម បោះជំរុំដើម្បីសំរាកនៅពេលរាត្រីលើកំពូលភ្នំកម្ពស់ ២១៦៩ គយគន់ទិដ្ឋភាពអារុណរះរបស់ទីក្រុងដាឡាតនិងឧទ្យានជាតិ - ភ្នំបាដ៏មហិមា។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម ក្តីសប្បាយរបស់ភ្ញៀវទេសចរណ៍នៅពេលជំនះដល់កំពូលភ្នំ Lang Biang។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម |
យើងខ្ញុំឡើងដល់កំពូលភ្នំ ២១៦៩ម៉ែត្រ នាពេលរសៀលនិង“ពិធីជប់លៀងពេលថ្ងៃអស្តង្គត”ដោយតំបន់ពោរពេញពពកជុំវិញកំពូលភ្នំ Lang Biang ដែលលេចចេញចំពោះមុខ។ ចាប់ពីកំពូលភ្នំ យើងខ្ញុំអាចគយគន់ទិដ្ឋភាពទីក្រុងដាឡាតលេចចេញដូចជាផ្ទាំងគំនូរត្រូវគូរដោយទឹកខ្មៅរួមមាន បឹងដានគានិងជ្រោះវ៉ាង ដែលមើលដូចជាផ្ទាំងសូត្រដ៏ធំអស្ចារ្យលេចធ្លោរវាងពណ៌បៃតង។
Lang Biang – មជ្ឈមណ្ឌលស្រាវជ្រាវអន្តរជាតិអំពីព្រៃត្រូពិកតំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌល Lang Biang រួមមានព្រៃធម្មជាតិធំធេងមួយនិងតំបន់កណ្តាលគឺឧទ្យានជាតិ Bidoup - ភ្នំបា ទីកន្លែងដែលវាយតំលៃគឺមួយក្នុង ៤ មជ្ឈមណ្ឌលសម្បូរនូវប្រភេទជីវសាស្ត្ររបស់វៀតណាម។ បណ្តាអ្នកវិទ្យាសាស្ត្របានកត់សម្គាល់តំបន់នេះមានប្រភេទសត្វនិងរុក្ខាជាតិចំនួន ១៥៣ ដែលមានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅពណ៌ក្រហមវៀតណាម (២០០៧) និង ១៥៤ ប្រភេទ ដែលមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពណ៌ក្រហម IUCN (២០១០)។ ស្ថាប័នការពារសត្វព្រៃពិភពលោក (WWF) ក៏កំណត់ទីកន្លែងនេះគឺតំបន់អាទិភាពអភិរក្សលេខមួយ (តំបន់ SA3 ) ក្នុងកម្មវិធីអភិរក្សសត្វលើជួរភ្នំណាមទ្រឿងសើននៃប្រទេសវៀតណាម
អ្នកស្រាវជ្រាវបានពិនិត្យមើល ស្ថិតិតំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang មានប្រភេទរុក្ខាជាតិ កម្រមានចំនួន ៦២ ក្នុងនោះមាន ២៩ ប្រភេទមានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅពណ៌ក្រហមនៃប្រទេសវៀតណាម និងសមាគមន៍អភិរក្សធម្មជាតិពិភពលោក (IUCN)។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម Lang Biang គឺជាទីកន្លែងមានកម្លាំងទាក់ទាញពិសេសចំពោះមជ្ឈដ្ឋានស្រាវជ្រាវ ដោយសារនៅទីនេះមានប្រភេទរុក្ខជាតិបុរាណមានវត្តមាននៅសម័យសត្វដីណូរស័រ ដែលចាត់ទុកដូចជាឈើកំឡាយជាថ្មីដូចប្រភេទស្រល់ ស្លឹកពីរ សំប៉ែត។ រូបថត៖ ហាហឹវណែត តំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang គឺជាទីកន្លែងមានប្រព័ន្ធរុក្ខជាតិដ៏សម្បូររួមមាន ១៥៣ ប្រភេទមានឈ្មោះក្នុងសៀវភៅពណ៌ក្រហមវៀតណាម (២០០៧) និង ១៥៤ ប្រភេទមានឈ្មោះក្នុងបញ្ជីពណ៌ក្រហម IUCN (២០១០)។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម។ តំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang ត្រូវអង្គការ Birdlife International (អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលអន្តរជាតិធ្វើសកម្មភាពក្នុងវិស័យអភិរក្សសម្បូរណ៍ជីវសាស្ត្រនិងបរិស្ថានរស់នៅរបស់វា) កំណត់គឺមួយក្នុងចំណោម ៥ តំបន់សត្វបក្សីពិសេសនៅតំបន់ឥណ្ឌាចិន មួយក្នុងចំណោម ២២១ មជ្ឈមណ្ឌលសត្វបក្សីពិសេសរបស់ពិភពលោក។ វៀតណាមមានប្រភេទសត្វពិសេសចំនួន ១៣ ប៉ុន្តែក្នុងតំបន់នេះមាន ៧ ប្រភេទក្នុងនោះមានប្រភេទ Mi Lang Biang។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម។ សត្វទោចពិសេសនៅតំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌល Lang Biang។ រូបថត៖ ឯកសាររបស់កាសែតរូបភាពវៀតណាម |
Lang Biang គឺជាប្រព័ន្ធអេកូធម្មជាតិផ្តល់ការរកស៊ីសំរាប់សហគមន៍ប្រជាជនរស់ក្នុងតំបន់នេះ តាមរយៈកម្មវិធីបង់ថ្លៃសេវកម្មបរិស្ថានព្រៃឲ្យរដ្ឋាភិបាលវៀតណាម។ ៨០០០ គ្រួសារបានជ្រោមជ្រែងពីសេវាកម្មប្រព័ន្ធអេកូ។ តំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលតាមរយៈការរួមចំណែករបស់គេក្នុងការការពារនិងរក្សាបណ្តាតំលៃនៃប្រព័ន្ធអេកូ។
តំបន់ទុកបំរុងជីវមណ្ឌលពិភពលោក Lang Biang ត្រូវអង្គការ UNESCO ទទួលស្គាល់គឺជាបុព្វបទដើម្បីខេត្តឡឹមដុងអភិវឌ្ឍប្រកបដោយស្ថេរភាពតាមរយៈធ្វើអាជីវកម្មបណ្តាតំលៃសរុបរបស់សេវាកម្មប្រព័ន្ធអេកូ ដែលស្នូលគឺអភិវឌ្ឍន៍ទេសចរណ៍និងសេវាកម្ម រួមចំណែកកសាងនិងអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងដាឡាតក្លាយទៅជាមជ្ឈមណ្ឌលទេសចរណ៍ បណ្តុះបណ្តាល ស្រាវជ្រាវវិទ្យាសាស្ត្រអំពីព្រៃត្រូពិក៕
ឧទ្យានជាតិកាតបាមានទំហំធម្មជាតិគឺ ១៦.១៩៨ ហិចតារួមមានប្រព័ន្ធអេកូពិសេសត្រូវអ្នកជំនាញក្នុងនិងអន្តរជាតិវាយតំលៃមានតំលៃសម្បូរជីវសាស្ត្រខ្ពស់បំផុតវៀតណាម។ ក្នុងចំណោមសត្វរុក្ខជាតិចំនួន ៧៤៥ ប្រភេទដែលស្ថិតក្នុងបញ្ជីនាមកម្រមាន ត្រូវការពារដូចជា គីមយ៉ាវ (nageia fleuyri) copperpod កាល់ព្រឹក្សហាឡុង ប្រព័ន្ធសត្វសម្បូរមាន ២៨២ ប្រភេទ រួមមានសត្វមានចំនួន ២០ ប្រភេទ បក្សីចំនួន ៦៩ ប្រភេទ សត្វលូនអាចរស់ក្នុងទឹកនិងលើដីគោកចំនួន ២០ ប្រភេទ កង្កែបមានចំនួន ១១ ប្រភេទ ជាពិសេសនៅទីនេះគឺជាទីកន្លែងរស់នៅតែមួយគត់លើពិភពលោករបស់ langur ក្បាលពណ៌ស។ (លោកផាមវ៉ាន់ធឿង នាយករងឧទ្យានជាតិកាតបា) |
nguyenhuonggiang