ដំណាក់កាលគូរពង្រាយដាំខ្យង
តាមពង្សាវតាភូមិជួងង៉ (Chuon Ngo) របរដាំខ្យងនៅទីនេះ មាននៅសម័យរាជការលី (១០១០ - ១២២៥)។ លោកគ្រូដើមនៅភូមិ គឺលោកត្រឿង កុងថាញ (Truong Cong Thanh) ជាអ្នកស្រុកទីនេះ ជាប់ជាបណ្ឌិតនាសម័យកាលនោះ អតីតជាមេទ័ពនៃរាជការ។ លោករៀនរបរដោយខ្លួនឯង ត្រឿង កុងថាញ (Truong Cong Thanh) បង្កើតបានស្នាដៃដាំខ្យងដំបូងនៅភូមិជួងង៉ (Chuon Ngo) រួចក៏បង្រៀនឱ្យអ្នកភូមិបានចេះរបរនេះ។ មុខរបរដាំខ្យងអក្សរ ដាំខ្យងជារូបគំនូរនៅលើបន្ទះឈើ ក៏បានផ្តល់កំណើតតាំងពីនោះមក។ តាមពេលវេលា វត្ថុធាតុដាំខ្យងបានបន្ថែមខ្លះ មិនត្រឹមតែសម្បកខ្យងគ្រប់ប្រភេទនោះទេ (គ្រំស្លាប គ្រំក្រយៅ ។ល។) នៅថែមមានប្រភេទសម្បកខ្យងកម្រ (សម្បកខ្យងខៀវ ខ្យងក្រហម។ល។) សម្បូរទៅដោយម៉ូដម៉ានិងគុណភាពផលិតផលក៏បានលើកកម្ពស់ផងដែរ។
ជាងធ្វើការនៅមូលដ្ឋានឈើដាំខ្យង យីហាយផាត (Duy Hai Phat) នៅភូមិរបរប្រពៃណីដាំខ្យងជួងង៉ (Chuon Ngo)។
អ្នកស្រាវជ្រាវជាច្រើននាក់បានរៀបរាប់ថា សិល្បៈដាំខ្យងវៀតណាម ឈរលំដាប់មុខពិភពលោក។ តាមអ្នកស្រាវជ្រាវជនជាតិបារាំង លោក Henri Oger (១៨៨៥ - ១៩៦៣) មានការវាយតម្លៃ៖ “ជាងដាំខ្យងជាវិចិត្រករពិតប្រាកដ មានភាពអត់ធ្មត់ និងប៉ុនប្រសបខ្លាំង។ ពួកគាត់ចេះផ្សំពណ៌សម្បកខ្យង បញ្ចេញសម្រស់ជក់ចិត្ត ធ្វើឱ្យផ្ទាំងគំនូរដាំខ្យងកាន់តែស្រស់ឆើតឆាយ។ ហេតុដូចនេះ សិល្បៈដាំខ្យងវៀតណាម កាន់តែលេចធ្លោ ហាក់ដូចជាផ្តាច់មុខនៅដែនចុងបូព៌ា។ ផលិតផលរបស់ជាងដាំខ្យងវៀតណាម ល្អជាងច្រើន បើប្រៀបនឹងផលិតផលនៃជាងដាំខ្យងនៅGuangdong”។
ផលិតផលដាំខ្យងនៅភូមិរបរប្រពៃណីដាំខ្យងភូមិជួងង៉ (Chuon Ngo)។
បច្ចុប្បន្ន ដើម្បីមានវត្ថុធាតុល្អបំផុត ប្រជាជននៅទីនេះ តែងប្រមូលសម្បកខ្យង គ្រំខ្នាតធំ មកពីតំបន់នានានៅក្នុងប្រទេស ទន្ទឹមនោះ ក៏មាននាំចូលពីហុងកុង និងសិង្ហបូរី។ ក្រៅពីនោះ ភូមិរបរដាំខ្យងនៅមានប្រភពវត្ថុធាតុពិសេសកម្រមួយ ដូចជាខ្យងក្រហម មានពណ៌សម្បុរឆើត ច្រើនយកតែងធ្វើជាទេសភាពព្រៃភ្នំ ស្លាបសត្វហង្ស ស្លាបសត្វក្ងោក និងក្បាច់នៅលើសម្លៀកបំពាក់សម្រាប់ស្តេច។ល។
សម្បកខ្យង ក្រោយពេលអារកាត់ត្រូវតាមរូបភាព នឹងបានដាំភ្ជាប់គ្នា ក្លាយជារូបគំនូរមួយ លើខឿនគំនូរព្រាង។
ផលិតផលដាំខ្យងមួយ តែងឆ្លងកាត់៦ដំណាក់កាលមូលដ្ឋាន៖ គូរព្រាង អារកាត់សម្បកខ្យងតាមទម្រង់ ស្វានឈើ បិទខ្យងលើឈើ ខាតសម្បកខ្យង គួរបន្ថែមក្បាច់លម្អិត និងប្រើម្សៅខ្មៅធ្វើឱ្យរំលេចរូបភាពកាន់តែច្បាស់។ ក្នុងនោះ ការងារដាំខ្យងទាមទារថ្វីដៃខ្ពស់។ ផ្អែកលើគំនូសព្រាង សិល្បករនឹងស្វានឈើហើយបិទគ្រឿងពីលើនោះ។ បន្ទាប់ពីដាំបានជារូបរាង កាត់ចម្រាញ់ឱ្យស្អាត វាយខាតឱ្យរលោង និងគូរបន្ថែមក្បាច់លម្អិតទៀត។
ផលិតផលដាំខ្យងនៅភូមិរបរប្រពៃណីដាំខ្យងជួងង៉ (Chuon Ngo)។
ដើម្បីអារកាត់បន្ទះសម្បកខ្យងមិនឱ្យបែក សិល្បករត្រូវខាតដោយដៃ ត្រាំស្រា អាំងភ្លើង ច្រៀកជាចម្រៀក បន្ទាប់មកជ្រើសយកសម្បកពេញលេញ គ្រាប់ចំនួនសម្រាប់ធ្វើគំនូរ ជួនពេលត្រូវមានសម្បកខ្យងពោរពេញទៅដោយពណ៌សម្បុរ រាប់រយរាប់ពាន់បន្ទះឯណោះ។ ចំណុចពិសេសនៃគំនូរដាំខ្យងភូមិជួងង៉ (Chuon Ngo) គឺបន្ទះសម្បកខ្យងដាំលើឈើរាបស្មើរ មិនបែករហែក ក្បាច់រចនារស់រវើក។
ភ្ញៀវទេសចរទស្សនានិងទិញផលិតផលដាំខ្យង
ផលិតផលប្រពៃណី ចម្បងនៅភូមិរបរនោះគឺ៖ ផ្តែ កំណាព្យឆ្លើយឆ្លងនៅវិហារ ទីសក្ការបូជា តុបតែងលើទូ ប្រអប់ដាក់តែ ឬច្នៃបង្កើតជារូបគំនូរព្យួរជញ្ជាំងពណ៌នាអំពីរឿងសាមកុក ជាមួយនឹងតួអង្គ ឡេវប៉ី គួនអ៊ីន និងចាងហ្វី ឬកម្រងរូបភាព “ដើមស្រល់ ដើមពក ផ្កាឈូករត្នព្រៃ និងផ្កាអង្គាសីល”។
ផលិតផលដាំខ្យងនៅភូមិរបរជួងង៉ (Chuon Ngo)។