ບົດລາຍງານໝາກຜົນການປະຕິບັດແຜນການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ປີ 2024; ຄາດຄະເນແຜນການພັດທະນາເສດຖະກິດ - ສັງຄົມ ປີ 2025 ໃນກອງປະຊຸມຂອງສະພາແຫ່ງຊາດໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 21 ຕຸລາ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ຟ້າມມິງຈິງ ກໍໃຫ້ຮູ້ວ່າ ລັດຖະບານ ໄດ້ລະດົມບັນດາແຫຼ່ງກຳລັງຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງທາງພາກໃຕ້ ແລະ ພາກກາງ ຫວຽດນາມ. ໃນນັ້ນ, ປີ 2023 ໄດ້ຈັດແບ່ງເງິນຈຳນວນກວ່າ 170 ລ້ານ USD ແກ່ການຟື້ນຟູສະພາບດິນເຊາະເຈື່ອນຢູ່ເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງທາງພາກໃຕ້ ຫວຽດນາມ; ຕັ້ງໜ້າແກ້ໄຂຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ຍູ້ໄວຄວາມຄືບໜ້າໃນການຜັນຂະຫຍາຍ 16 ໂຄງການພັດທະນາເຂດທົ່ງພຽງແມ່ນ້ຳຂອງ ຫວຽດນາມ ແບບຍືນຍົງ ດ້ວຍເງິນກູ້ຕ່າງປະເທດ ປະມານ 2,5 ຕື້ USD. ພ້ອມທັງ, ຜັນຂະຫຍາຍບັນດາໂຄງການເຄື່ອນໄຫວພັດທະນາສີຂຽວ, ຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍພິດ, ຫັນປ່ຽນພະລັງງານ.
ຫັນໄປສູ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດສີຂຽວ
ໂດຍແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເທດໃຫ້ບຸລິມະສິດແກ່ບັ້ນຕໍ່ສູ້ຕ້ານການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ນັບແຕ່ປີ 2012, ລັດຖະບານ ຫວຽດນາມ ໄດ້ປະກາດໃຊ້ຍຸດທະສາດແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ (VGGS) ແລະ ແຜນການເຄື່ອນໄຫວແຫ່ງຊາດກ່ຽວກັບການເຕີບໂຕສີຂຽວ (GGAP). ບັນດາເອກະສານເຫຼົ່ານີ້ ກຳນົດບັນດາເປົ້າໝາຍລະອຽດ ເພື່ອປະຕິບັດບັນດາຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງລັດຖະບານ ຫວຽດນາມ ກ່ຽວກັບການພັດທະນາ, ສ້າງໂຄງປະກອບເສດຖະກິດ ແລະ ຫັນໄປສູ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດສີຂຽວ, ຮັບປະກັນການເຕີບໂຕຮອບດ້ານ ແລະ ຍືນຍົງ. ຫວຽດນາມ ກໍໄດ້ວາງອອກເປົ້າໝາຍ ນຳຕະຫຼາດ ກາດບອນ ເຂົ້າເຄື່ອນໄຫວແບບທົດລອງໃນປີ 2025 ແລະ ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງເປັນທາງການໃນປີ 2028.
ເມື່ອເດືອນພຶດສະພາຜ່ານມາ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ຟ້າມມິງຈິງ ໄດ້ເຊັນປະກາດໃຊ້ ຄຳສັ່ງສະບັບເລກທີ 13/CT-TTg (ວັນທີ 02 ພຶດສະພາ 2024) ກ່ຽວກັບການເພີ່ມທະວີວຽກງານຄຸ້ມຄອງໃບຢັ້ງຢືນ ກາກບອນ ເພື່ອແນໃສ່ປະຕິບັດການປະກອບສ່ວນ ໂດຍປະເທດຕັດສິນເອງ. ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາອົງການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ຄົ້ນຄວ້າການສ້າງລະບົບລົງທະບຽນແຫ່ງຊາດ ກ່ຽວກັບໃບຢັ້ງຢືນ ກາກບອນ, ຄຸ້ມຄອງບັນດາໂຄງການ, ລາຍການ, ການເຄື່ອນໄຫວຫຼຸດຜ່ອນກາກປ່ອຍອາຍພິດເຮືອນແກ້ວ ແລະ ສ້າງໃບຢັ້ງຢືນ ກາກບອນ ຮັບໃຊ້ການຈັດຕັ້ງຜັນຂະຫຍາຍທົດລອງ ແລະ ພັດທະນາຕະຫຼາດ ກາກບອນ ຢູ່ພາຍໃນປະເທດ, ແລກປ່ຽນກັບສາກົນ; ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ, ກໍ່ສ້າງແຜນຮ່າງພັດທະນາຕະຫຼາດ ກາກບອກ ຢູ່ ຫວຽດນາມ ໃຫ້ສົມບູນແບບໂດຍໄວ. ຕາມບັນດານັກຊ່ຽວຊານແລ້ວ, ຫວຽດນາມ ມີກຳລັງບົ່ມຊ້ອນຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງໃນການສ້າງຕະຫຼາດ ກາກບອນ, ມີທ່າໄດ້ປຽບຈຳນວນໜຶ່ງໃນຂະແໜງຫຼຸດຜ່ອນ ແລະ ລົບລ້າງອາຍພິດເຮືອນແກ້ວ. ນີ້ແມ່ນຈຸດເວລາສຳຄັນເພື່ອໃຫ້ ຫວຽດນາມ ສ້າງ, ເພີ່ມທະວີທີ່ຕັ້ງບົດບາດໃນລະບົບມູນຄ່າສີຂຽວທົ່ວໂລກຢ່າງບໍ່ຢຸດຢັ້ງ. ທ່ານຮອງສາດສະດາຈານ. ປອ ຫງວຽນເທື່ອງລ້າງ, ອາຈານອາວຸໂສ ສະຖາບັນ ການຄ້າເສດຖະກິດສາກົນ, ມະຫາວິທະຍາໄລເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ຫວຽດນາມ ຖືວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຖືວ່າ, ການພັດທະນາຕະຫຼາດໃບຢັ້ງຢືນກາກບອນ ແມ່ນບາດກ້າວສຳຄັນໃນບັນຫາປະຕິບັດເປົ້າໝາຍ, ໝາຍຄວາມວ່າ ທັງຫຼຸດກາກປ່ອຍອາຍພິດລົງເປັນ 0 ໃນປີ 2050, ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ກໍ່ໝູນໃຊ້ທ່າໄດ້ປຽບຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນຂົງເຂດນີ້. ຖ້າວ່າ ພວກເຮົາບໍ່ໄປທັນຕະຫຼາດນີ້ ພວກເຮົາຈະພາດໂອກາດ ແລະ ໄລຍະຕໍ່ໄປ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໂອກາດເພື່ອທົດແທນຈະໃຫຍ່ກວ່າ. ແຕ່ຖ້າວ່າພວກເຮົາພັດທະນາໄດ້, ພວກເຮົາລະດົມແຫຼ່ງກຳລັງຢ່າງມີປະສິດທິຜົນກວ່າ ແລະ ພ້ອມດຽວກັນນັ້ນ ແມ່ນພວກເຮົາຈະສາມາດເຊື່ອມຕໍ່ຕະຫຼາດຂອງ ຫວຽດນາມ ກັບບັນດາປະເທດ ແລະ ດຳເນີນວິວັດທະນາການປະຕິບັດເປົ້າໝາຍຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາພິດລົງເປັນ 0 ດ້ວຍກົນໄກການຕະຫຼາດ ຫາກບໍ່ແມ່ນດ້ວຍຄຳສັ່ງບໍລິຫານ.”
ຫວຽດນາມ ເຂົ້າຮ່ວມການປະກອບສ່ວນຢູ່ COP29
ທ່ານຟ້າມວັນເຕິ໊ນ, ຮອງຫົວໜ້າກົມການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ (ກະຊວງຊັບພະຍາກອນ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ), ຮອງຫົວໜ້າຄະນະຮັບຜິດຊອບວຽກງານເຈລະຈາຂອງ ຫວຽດນາມ, ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: ຄຳຂວັນຫຼັກຂອງກອງປະຊຸມ COP29 ແມ່ນ: “ສາມັກຄີ ເພື່ອໂລກສີຂຽວ” ແລະ “ຍົກສູງຄວາມມັກໃຫຍ່ໄຝ່ສູງ, ເລີ່ມກະທຳ”. ຄຳຂວັນທຳອິດ, ບັນຫາຕົ້ນຕໍວາງອອກສຳລັບບັນດາປະເທດນັ້ນ ຕ້ອງປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາຢ່າງຖືກຕ້ອງ, ທັງຫຼຸດຜ່ອນອາຍພິດເຮືອນແກ້ວ ແລະ ປະກອບສ່ວນດ້ານການເງິນ. ສາມັກຄີເພື່ອພ້ອມກັນປະຕິບັດເພື່ອເປົ້າໝາຍລວມ. ຄຳຂວັນທີ 2 ໄດ້ເລີ່ມຈາກໝາກຜົນການຕີລາຄາຄວາມມານະພະຍາຍາມທົ່ວໂລກຄັ້ງທໍາອິດ ໄດ້ຊີ້ໃຫ້ເຫັນວ່າ, ເຖິງວ່າບັນລຸໄດ້ທຸກຄຳໝັ້ນສັນຍາຫຼຸດຜ່ອນການປ່ອຍອາຍພິດ ອຸນຫະພຸມທົ່ວໂລກຍັງສືບຕໍ່ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 2,4 – 2,7 ອົງສາ C, ລືນກາຍອຸນຫະພຸມຕາມຄາດໝາຍທີ່ລະບຸໃນຂໍ້ຕົກລົງ ປາຣີ, ໝາຍຄວາມວ່າ ຮັກສາລະດັບເພີ່ມຂຶ້ນ ຢູ່ 2 ອົງສາ C ແລະ ພະຍາຍາມຢຸດຢູ່ 1,5 ອົງສາ C). ດັ່ງນັ້ນ, ບັນດາປະເທດ ຕ້ອງ “ຍົກສູງຄວາມໄຝ່ຝັນ” ຂອງຕົນໃຫ້ສອດຄອ່ງກັບຄາດໝາຍທີ່ໄດ້ວາງອອກໃນຂໍ້ຕົກລົງ ປາຣີ, ແລະ “ເລີ່ມກະທຳ” ເພື່ອຫັນຄຳໝັ້ນສັນຍາໃຫ້ປະກົດຜົນເປັນຈິງ. ທ່ານ ຟ້າມວັນເຕິນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ແຫຼ່ງກຳລັງພຽງແຕ່ໃຊ້ຈ່າຍປະມານ 5% ໃຫ້ແກ່ການປັບຕົວກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ, ສະນັ້ນ ອີກຄຳຮຽກຮ້ອງໜຶ່ງສຳລັບ ຫວຽດນາມ ນັ້ນແມ່ນ ຕ້ອງຍົກລະດັບການຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ບວກກັບແຫຼ່ງກຳລັງຮັບໃຊ້ການປັບປົວກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ. ແຫຼ່ງກຳລັງນີ້ຕ້ອງມີຄ້າຍຄືກັນກັບແຫຼ່ງກຳລັງຫຼຸດຜ່ອນອາຍພິດເຮືອນແກ້ວ”.
ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຟ້າມມິງຈິງ ໄດ້ຢັ້ງຢືນເປັນຫຼາຍຄັ້ງແລ້ວວ່າ: “ເວົ້າແລ້ວຕ້ອງປະຕິບັດ, ໃຫ້ຄຳໝັ້ນສັນຍາແລ້ວຕ້ອງປະຕິບັດ” ແລະ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ບັນດາປະເທດພ້ອມກັນກະທຳ, ບັນລຸໄດ້ຄາດໝາຍຕາມການປະກອບສ່ວນໂດຍປະເທດຕັດສິນເອງ ກໍຄື ຍົກສູງຄາດໝາຍໃນໄລຍະຕໍ່ໄປ. ດ້ວຍບັນດາຄວາມມານະພະຍາຍາມປັບຕົວກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ຫວຽດນາມ ປາດຖະໜາວ່າ ໂລກຈະສາມາດສາມັກຄີກັນໂດຍຜ່ານບົດບາດປະສານງານລວມຂອງ ສປຊ ໃນບັນຫາການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ./.
