ໃນຈຳນວນນັກວິທະຍາສາດໜຸ່ມ ມີຄວາມສາມາດ 15 ຄົນ ທີ່ມາ ຈາກ 5ທະວີບ ໄດ້ຮັບລາງວັນ “ນັກວິທະຍາສາດໜຸ່ມ ມີຄວາມ ສາມາດລະດັບໂລກ” ໃນປີ 2022 ໂດຍມູນນິທິ L'Oréal ແລະ UNESCO ໄດ້ມີໜ້າຂອງ ທ່ານນາງ ຮອງສາດສະດາຈານ, ປະ ລິນຍາເອກ (ຮສຈ. ປອ) ໂຮ່ທິແທງເວິນ ດ້ວຍໂຄງການ “ຄົ້ນຄວ້າ ພັດທະນາ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອເພີງ ແລະ ພະລັງງານ ໄຮໂດຣເຈນ ສີ ຂຽວ - ສ້າງວົງຈອນ ໝູນວຽນ ພະລັງງານສີຂຽວ, ທົດແທນ ແລະ ຍືນຍົງ, ຫຼີກເວັ້ນການເຜົາເຊື້ອໄຟຟອດຊິວ ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນ ການ ປ່ອຍ ອາຍພິດ ກາກບອນ”.
ທ່ານນາງ ຮສຈ. ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ເກີດເມື່ອປີ 1980 ຢູ່ແຂວງ ດ່ົງທາບ ໃນຄອບຄົວມີມູນເຊື້ອດ້ານການສຶກສາ. ປີ 1998, ທ່ານ ນາງ ໄດ້ເຂົ້າຮຽນ ຢູ່ມະຫາວິທະຍາໄລສັບພະວິຊາ, ມະຫາວິທະ ຍາໄລແຫ່ງຊາດ ນະຄອນໂຮ່ຈີມິນ ໂດຍບໍ່ຕ້ອງຜ່ານ ການສອບ ເສັງ. ຫຼັງຈາກຮຽນຈົບ, ທ່ານນາງ ໄດ້ຖືກເຊີນ ເປັນອາຈານສອນ ວິຊາເຄມີ ອະນົງຄະທາດ, ພາກວິຊາເຄມີ ຂອງ ໂຮງຮຽນ.
ຫຼັງຈາກຮຽນຈົບປະລິນຍາໂທ ໃນປີ 2006, ທ່ານນາງ ແທງເວິນ ໄດ້ຮັບທຶນການສຶກສາປະລິນຍາເອກເຕັມ ຈາກມະຫາວິທະຍາ ໄລ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກນິກ ໄຕ້ຫວັນ ແລະ ໄດ້ຮັບໃບປະ ກາດ ກ່ອນກຳນົດເວລາ (ບໍ່ຮອດ 3 ປີ) ຢ່າງດີເດັ່ນເມື່ອໄດ້ຕີພິມ ສິດທິບັດໜຶ່ງ ຢູ່ ສ ອາເມລິກາ, ສິດທິບັດໜຶ່ງຢູ່ ໄຕ້ຫວັນ ໃນຂົງ ເຂດ ພະລັງງານໃໝ່, ລົງໜັງສືພິມສາກົນ 3 ບົດ ທີ່ສັງກັດບັນຊີ ລາຍຊື່ ISI ຊົງອິດທິພົນ.
ເດືອນ ກັນຍາ 2013, ປອ ແທງເວິນ ກັບຄືນ ຫວຽດນາມ, ຮັບຕຳແໜ່ງເປັນຫົວໜ້າຫ້ອງການ ວິທະຍາສາດ ເຕັກໂນໂລຊີ ແລະ ການພົວພັນຕ່າງປະເທດ ຂອງມະຫາວິທະຍາໄລ ຊັບພະຍາກອນ ທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ ນະຄອນ ໂຮ່ຈິມິນ ນັບແຕ່ເດືອນ ມັງກອນ 2014. ທ່ານນາງໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມຢ່າງຕັ້ງໜ້າ ໃນວຽກງານ ການສິດສອນ ແລະ ຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ແລະ ມາຮອດປັດຈຸ ບັນ ໄດ້ຕີພິມ 90 ບົດ ລົງວາລະສານຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະ ເທດ. ທ່ານນາງ ຍັງໄດ້ ເຂົ້າຮ່ວມກວ່າ 10 ໂຄງການ ແລະ ຫົວຂໍ້ ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ຢູ່ພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ; ໄດ້ຮັບລາງວັນວິທະຍາສາດ ເຕັກໂນໂລຊີ ລະດັບຊາດ ແລະ ສາ ກົນ ທີ່ມີຊື່ສຽງຫຼາຍລາງວັນ.
ໃນປີ 2016, ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ໄດ້ສະພາ ສາດສະດາຈານແຫ່ງລັດ ພິຈາລະນາ ຮັບຮອງເປັນ ຮອງສາດສະດາຈານ, ໃນເວລານັ້ນ ທ່ານນາງ ມີອາຍຸພຽງ 36 ປີ. ທ່ານນາງ ໄດ້ແບ່ງປັນວ່າ: "ຂ້າພະເຈົ້າໄດ້ ຄົ້ນຄວ້າ ກ່ຽວກັບ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອໄຟ ແລະ ແບັກເຕີລີ ພະລັງງານ ແສງຕາເວັນ ແຕ່ເວລາເຮັດວຽກ ຢູ່ຕ່າງປະເທດ ຂ້າພະເຈົ້າ ເຫັນວ່າ ນີ້ແມ່ນ ທິດທາງການຄົ້ນຄວ້າ ທີ່ຈໍາເປັນ ແລະ ຮີບດ່ວນທີ່ສຸດ ເພາະວ່າ ແຫຼ່ງພະລັງງານ ຟອດຊິວ ແມ່ນແຫຼ່ງພະລັງງານຕົ້ນຕໍ ມີປະລິມານບົ່ມຊ້ອນ ຢ່າງຈຳກັດ, ກຳລັງຄ່ອຍໆ ໝົດໄປ ແລະ ຈະນັບມື້ນັບຂາດແຄນ ຕາມວັນເວລາ.
ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກກັນວ່າ ໃນ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອໄຟ ທໍາມະດາ, ສ່ວນປະ ກອບ ລວມມີ ອາຍ hydrogen, methanol, ethanol, ທາດຫັນ ເປັນຂີ້ໝ້ຽງ ແລະ ຂົ້ວໄຟຟ້າສອງສົ້ນ ແມ່ນເຮັດດ້ວຍຄຳຂາວ ແລະ ຖ່ານທີ່ມີປະລິມານ ກາກບອນຫຼາຍ. ການນໍາໃຊ້ທາດເລັ່ງ ດ້ວຍຄຳຂາວ ເຮັດໃຫ້ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ຂອງ ແບັກເຕີລີເຊື້ອໄຟ ເພີ່ມ ຂຶ້ນ, ສ່ວນຖ່ານ ທີ່ມີປະລິມານກາກບອນຫຼາຍ ບໍ່ມີຄວາມທົນ ທານ ແລະ ເປັນພິດ ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ. ດ້ວຍເຫດນັ້ນ, ນັບແຕ່ປີ 2011 ເປັນຕົ້ນມາ, ຮສຈ. ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ແລະ ເພື່ອນຮ່ວມງານ ໄດ້ທໍາການຄົ້ນຄ້ວາ ແລະ ພັດທະນາປະເພດວັດຖຸໃໝ່ນີ້, ທັງປັບປຸງຄວາມສາມາດ ທົນທານ ຕໍ່ສານພິດ CO ແລະ ທັງທົດແທນ 25% ປະລິມານ ຄໍາຂາວ ຂອງ ຜະລິດຕະພັນ.
ຮສຈ. ປອ ແທງເວິນ ພາຍຫຼັງກັບຄືນມາສອນ ແລະ ຄົ້ນຄ້ວາ ກ່ຽວກັບຂົງເຂດແບັກເຕີລີເຊື້ອໄຟ ໄດ້ປະສົບກັບຄວາມຫຍຸ້ງຍາກນາໆ ປະການ. ຕ່າງກັບຄວາມຄາດຫວັງ, ແຫຼ່ງທຶນ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ ແລະ ອຸປະກອນຫ້ອງທົດລອງ, ເຕັກນິກ ການວິເຄາະ ທີ່ມະຫາວິ ທະຍາໄລ ຍັງຈໍາກັດ, ມີຫຼາຍຢ່າງຕ້ອງໄດ້ສັ່ງຊື້ ມາຈາກຕ່າງ ປະ ເທດເຊັ່ນ: ສານເຄມີ ທີ່ໃຊ້ໃນການສັງເຄາະວັດສະດຸ, ວິທີການ ວັດແທກ, ວິເຄາະ...
ບໍ່ພຽງແຕ່ເທົ່ານັ້ນ, ຕົວແບບທີມຄົ້ນຄວ້າ, ຄວາມສາມາດ ໃນ ການເຮັດວຽກເປັນທີມ ຍັງບໍ່ທັນໄດ້ຮັບການພັດທະນາຢ່າງແທ້ຈິງຢູ່ ຫວຽດນາມ ກໍແມ່ນສິ່ງກີດຂວາງ ໃນການປະຕິບັດບັນດາທິດທາງຄົ້ນຄວ້າໃໝ່. ຢ່າງໃດກໍຕາມ, ຄວາມຫຍຸ້ງຍາກບໍ່ໄດ້ເຮັດໃຫ້ ຮສຈ.ປອ ໜຸ່ມຄົນນີິ້ ທໍ້ຖອຍໃຈ, ທ່ານນາງ ຍິ່ງມີຄວາມກະຕືລືລົ້ນ ຢາກຊອກຫາ, ເອົາຊະນະ ອຸປະສັກທຸກຢ່າງ ກ່ຽວກັບເງື່ອນໄຂ ດ້ານວັດຖຸ ແລະ ພັດທະນາການຄົ້ນຄວ້າ.
ແບ່ງປັນກ່ຽວກັບວຽກງານຄົ້ນຄວ້າ, ຮສຈ.ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ: “ການຄົ້ນຄວ້ານີ້ ຈະຊ່ວຍຫຼຸດຜ່ອນການນຳໃຊ້ໂລຫະທີ່ມີຄ່າຄື ຄຳຂາວ, ນຳມາເຊິ່ງປະສິດທິຜົນດ້ານຄ່າໃຊ້ຈ່າຍ, ເຄື່ອນ ໄຫວ ແລະ ຄວາມທົນທານສູງ ເພື່ອສາມາດດຳເນີນທຸລະກິດປະເພດ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອໄຟ ທີ່ເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມນີ້.
ຜົນສຳເລັດຂອງການຄົ້ນຄວ້ານີ້ ຈະປະກອບສ່ວນເປີດອອກເສັ້ນ ທາງ ຫັນໄປສູ່ພື້ນຖານເສດຖະກິດ ໝູນວຽນ, ຕາມນັ້ນເຊື້ອເພີງ ທົດແທນ, ເຊື້ອເພີງສີຂຽວ ແລະ ຍືນຍົງ ຈະຖືກນຳໃຊ້ໃນວົງຈອນຢ່າງຕໍ່ເນື່ອງ ໃນອະນາຄົດຢູ່ ຫວຽດນາມ ແລະ ໃນໂລກ.
- ປີ 2019, ຮສຈ.ປອ ໂຮ່ທິແທ່ງເວິນ ໄດ້ຮັບກຽດ ຈາກສະພາ ກວດສອບ UNESCO ແລະ ມູນນິທິ L'Oreal ເຊີດຊູວ່າ ເປັນ ນັກວິທະຍາສາດຍິງ ດີເດັ່ນ ຂອງ ຫວຽດນາມ ປະຈໍາປີ 2019 ກ່ຽວກັບໂຄງການຄົ້ນຄວ້າ ກ່ຽວກັບການສັງເຄາະຕົວເລັ່ງ nano ກັບໂລຫະ ປະສົມ Pt-Mo ໃນວັດສະດຸ nano Ti0, 8W0, 202 ເພື່ອປັບປຸງ ຄວາມທົນທານ ຕໍ່ການເປັນພິດ CO ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນ ລາຄາຕົ້ນທຶນ ສໍາລັບ ປະເພດ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອໄຟ ໂດຍນຳໃຊ້ methanol ໂດຍກົງ ຊຶ່ງ ເປັນຮູບແບບ ພະລັງງານທົດແທນ.
- ປີ 2020, ຮສຈ.ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ຖືກຈັດຢູ່ໃນອັນດັບ 23/100 ນັກວິທະຍາສາດ ທີ່ເປັນຕົວແທນ ຂອງ ອາຊີ ໂດຍວາລະສານ Asian Scientist ເປັນຜູ້ເລືອກເຟັ້ນ.
- ວັນທີ 22 ມິຖຸນາ 2022, ສະພາ ກວດສອບ UNESCO ແລະ ມູນນິທິ L'Oreal ໄດ້ມອບລາງວັນ ນັກວິທະຍາສາດໜຸ່ມ ມີ ຄວາມສາມາດ ຂອງໂລກປີ 2022 ໃຫ້ ຮສຈ.ປອ ໂຮ່ທິແທງເວິນ ທ່ີໄດ້ປະກອບສ່ວນອັນພົ້ນເດັ່ນໃຫ້ວິທະຍາສາດ ແລະ ເຕັກໂນໂລຊີ ດ້ວຍໂຄງການ “ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ການພັດທະນາ ແບັກເຕີລີ ເຊື້ອເພີງ ແລະ ພະລັງງານໄຮໂດຣເຈນ ສີຂຽວ - ສ້າງວົງຈອນ ໝູນວຽນ ພະລັງງານສີຂຽວ, ທົດແທນ ແລະ ຍືນຍົງ”.
ປະຕິບັດໂດຍ: VNP/ທົງຫາຍ - ແປໂດຍ: ບິກລຽນ
