ຕາມການຄົ້ນຄວ້າຂອງກະຊວງແຜນການ ແລະ ການລົງທຶນ (ຈຸດເວລາກ່ອນເກີດໂລກລະບາດໂຄວິດ - 19) ໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ, ໃນ 05 ປີທໍາອິດທີ່ປະຕິບັດ, ສັນຍາ EVFTA ສາມາດຊ່ວຍພື້ນຖານເສດຖະກິດເພີ່ມຂຶ້ນປະມານແຕ່ 2,18 – 3,25%, ໝາຍຄວາມວ່າແມ່ນປະມານ 0,5% GDP ຕໍ່ປີ. ນີ້ແມ່ນຜົນກະທົບຢ່າງໃຫຍ່ຫຼວງ ເມື່ອທຽບໃສ່ບັນດາສັນຍາ FTA ກ່ອນໜ້ານັ້ນ ເຊິ່ງຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມ. ສ່ວນຕາມການຄົ້ນຄວ້າຂອງທະນາຄານໂລກແລ້ວ (WB) ມີຊາວຫວຽດນາມປະມານ 800.000 ຄົນສາມາດຫຼຸດພົ້ນອອກຈາກຄວາມທຸກຍາກໄດ້ຢ່າງວ່ອງໄວກວ່າ ຍ້ອນສັນຍາ EVFTA ມີຜົນສັກສິດ.
ປະຕິຮູບລະບອບລະບຽບການ
ສັນຍາ EVFTA ແມ່ນກໍາລັງໜູນເພື່ອໃຫ້ອົງການຄຸ້ມຄອງລັດຕະຫຼອດຮອດວິສາຫະກິດ ພ້ອມກັນປະຕິຮູບຢ່າງແຮງ ເພື່ອແນໃສ່ໝູນໃຊ້ຜົນປະໂຫຍດເຊິ່ງ ສັນຍາສະບັບດັ່ງກ່າວນໍາມາໃຫ້ໄດ້ຢ່າງສຸດຂີດ. ສໍາລັບອົງການຄຸ້ມຄອງ, ນັກຊ່ຽວຊານຫຼາຍທ່ານໄດ້ສະເໜີຕໍ່ລັດຖະບານ ຍູ້ໄວວິວັດທະນາການປະຕິຮູບບັນດາລະບຽບການບໍລິຫານ, ພ້ອມກັນນັ້ນແມ່ນຊີ້ນໍາການສໍາຫຼວດກວດຄືນ, ສ້າງລະບອບລະບຽບການ, ນະໂຍບາຍໃຫ້ສົມບູນແບບ. ຕາມທ່ານປະລິນຍາເອກ ຫວູຕ໊ຽນລົກ, ປະທານຫ້ອງການການຄ້າ ແລະ ອຸດສາຫະກໍາ ຫວຽດນາມ ແລ້ວ, ປັດໄຈຕັດສິນຊີ້ຂາດແມ່ນຢູ່ນໍາຄວາມຕັດສິນໃຈປະຕິຮູບລະບອບລະບຽບການເພື່ອເປັນເຈົ້າການໃນການປະຕິບັດສັນຍາ EVFTA ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ.
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່າ ປັດໄຈຕັດສິນຜົນສໍາເລັດເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມສັນຍາ EVFTA ເວົ້າສະເພາະ ຫຼື ການເຊື່ອມໂຍງເຂົ້າກັບສາກົນເວົ້າລວມນັ້ນ ແມ່ນຢູ່ນໍາການປ່ຽນແປງໃໝ່ລະບອບລະບຽບການພາຍໃນປະເທດ. ມີພຽງແຕ່ການປ່ຽນແປງໃໝ່ລະບອບລະບຽບການຢ່າງແຮງກວ່າອີກ ເພື່ອຊ່ວຍຍົກສູງກໍາລັງຄວາມສາມາດແກ້ງແຍ້ງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ ແລະ ບັນດາວິສາຫະກິດ ຈຶ່ງຈະສ້າງທ່າແຮງແກ້ງແຍ້ງໃນເວທີການຄ້າທົ່ວໂລກ. ໃນຂະບວນວິວັດດັ່ງກ່າວ, ການປະຕິຮູບລະບອບລະບຽບການແມ່ນຄໍາຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການສໍາຄັນທີ່ສຸດ. ຖ້າຫາກຄຸນນະພາບຂອງລະບອບລະບຽບການບໍ່ສູງ ແມ່ນພວກເຮົາ ຈະຢຸດຢູ່ພຽງແຕ່ຂອດຜະລິດສິ້ນສ່ວນ, ຕິດຕັ້ງ ເທົ່ານັ້ນ ແລະ ສ່ວນຫຼາຍແມ່ນອີງໃສ່ແຫຼ່ງວັດຖຸດິບນໍາເຂົ້າ, ມີມູນຄ່າເພີ່ມບໍ່ສູງ”.
ວິສາຫະກິດຫວຽດນາມ ຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດຈາກສັນຍາ EVFTA ນັບແຕ່ວັນທີ 01 ສິງຫາ 2020
ທ່ານປະລິນຍາເອກ ດັ້ງກິມເຊີນ, ອະດີດຫົວໜ້າສະຖາບັນລະບອບລະບຽບການ ແລະການຕະຫຼາດກະສິກໍາ ຖືວ່າ ຕ້ອງມີບັນດາຂໍ້ກໍານົດເພື່ອສ້າງຕັ້ງລະບົບເຊື່ອມຕໍ່ບັນລຸມາດຕະຖານ ນັບແຕ່ຜະລິດຕະພັນ ຕະຫຼອດຮອດຕະຫຼາດ, ຊ່ວຍໃຫ້ສິນຄ້າຫວຽດ ມີຈຸດຢຶນທີ່ໝັ້ນຄົງໃນຕະຫຼາດຕົນເອງ. ທ່ານ ຖືວ່າ:
“ຮອດຈຸດເວລາແລ້ວທີ່ພວກເຮົາຕ້ອງສ້າງຄືນໃໝ່ທັງໝົດ ຫຼືຢ່າງໜ້ອຍແມ່ນບັນດາປະເພດສິນຄ້າຍຸດທະສາດຂອງພວກເຮົາ, ບັນດາປະເພດສິນຄ້າທີ່ມີມູນຄ່າເປັນນັບຕື້ USD, ພວກເຮົາຕ້ອງສ້າງບັນດາລະບົບມູນຄ່າ...”; ສໍາເລັດຫຼືປະລາໄຊຂອງພວກເຮົາແມ່ນບັນຫາລະບອບລະບຽບການ, ພວກເຮົາສາມາດຜ່ານຜ່າລະບອບລະບຽບການໄດ້ຫຼືບໍ, ສ້າງບັນດາສະຫະສະມາຄົມ, ສະຫະກອນທີ່ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງໄດ້ຫຼືບໍ, ສ້າງລະບົບມູນຄ່າເຂັ້ມແຂງໄດ້ຫຼືບໍນັ້ນ ແມ່ນປັດໄຈຕັດສິນໄຊຊະນະຂອງພວກເຮົາໃນການຍາດແຍ່ງກາລະໂອກາດນີ້”.ວິສາຫະກິດຕ້ອງເປັນເຈົ້າການ
ສໍາລັບວິສາຫະກິດ ຕ້ອງຖືສັນຍາ EVFTA ແມ່ນການເລີ່ມຕົ້ນໄລຍະທາງດໍາເນີນທຸລະກິດໃນສະພາບການໃໝ່, ຖືກໍາລັງດັນໃນການແກ້ງແຍ້ງເປັນກໍາລັງໜູນ ເພື່ອປ່ຽນແປງໃໝ່ ແລະ ພັດທະນາ. ພ້ອມກັນນັ້ນ, ຕ້ອງເປັນເຈົ້າການຊອກຫາທິດທາງການຮ່ວມມືກັບບັນດາຕະຫຼາດຄູ່ຮ່ວມມືຂອງສັນຍາ ເພື່ອດຶງດູດການລົງທຶນໂດຍກົງເຂົ້າ ຫວຽດນາມ ຢ່າງແຮງ ແນໃສ່ນໍາໃຊ້ແຫຼ່ງທຶນ ແລະ ຖ່າຍທອດເຕັກໂນໂລຢີຈາກບັນດາກຸ່ມບໍລິສັດໃຫຍ່ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ນັກຊ່ຽວຊານເສດຖະກິດ, ທ່ານປະລິນຍາເອກ ເລຢຸຍບິ່ງ ຖືວ່າ:
“ເມື່ອເຂົ້າຮ່ວມສັນຍາ EVFTA, ພວກເຮົາຕ້ອງປະຕິບັດບັນດາຂໍ້ກໍານົດກ່ຽວກັບມາດຕະຖານ, ຄຸນນະພາບ, ສິ່ງແວດລ້ອມ ແມ່ນສູງກວ່າຫຼາຍ ເມື່ອທຽບໃສ່ບັນດາສັນຍາການຄ້າເສລີ (FTA) ເຊິ່ງຫວຽດນາມ ໄດ້ເຂົ້າຮ່ວມກ່ອນໜ້ານີ້, ພິເສດແມ່ນບັນດາບັນຫາຄື ຫຼັກການຕົ້ນກໍາເນີດ, ຍີ່ຫໍ້, ກໍານົດກ່ຽວກັບສິ່ງແວດລ້ອມ... ດັ່ງນັ້ນ, ຕ້ອງກໍາແໜ້ນບັນດາຂໍ້ກໍານົດນີ້ ເພື່ອອາດຫຼີກລ້ຽງຄວາມສ່ຽງຕ່າງໆໄດ້.”
ນັກຊ່ຽວຊານເສດຖະກິດ, ທ່ານປະລິນຍາເອກ ເລດັງແຢວງ ເນັ້ນໜັກວ່າ:
“ຂ້າພະເຈົ້າຄິດວ່ານີ້ແມ່ນໂອກາດ ເຊິ່ງບັນດາສະຫະສະມາຄົມຂອງພວກເຮົາຕ້ອງນັ່ງປຶກສາຫາລືນໍາກັນ ແລະ ສົມທົບກັບບັນດາທະນາຄານ, ວິສາຫະກິດ ເພື່ອເພີ່ມມູນຄ່າເພີ່ມຂອງບັນດາວິສາະກິດຫວຽດນາມຂຶ້ນ”.
ສໍາລັບພື້ນຖານເສດຖະກິດທີ່ມີຂອບຂະໜາດນ້ອຍພໍສົມຄວນຄືຫວຽດນາມ, ຢາກພັດທະນາປະເທດ ແມ່ນບໍ່ພຽງແຕ່ອີງໃສ່ກໍາລັງພາຍໃນເທົ່ານັ້ນ ຫາກຍັງຕ້ອງຍາດແຍ່ງບັນດາກາລະໂອກາດທາງການຄ້າ ແລະ ການລົງທຶນຢູ່ລະດັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນອີກດ້ວຍ. ເລື່ອງຫວຽດນາມ ຍອມຮັບ ເພີ່ມລະດັບຄວາມໄວປະຕິບັດບັນດາແຜນການປະຕິຮູບລະບອບລະບຽບການ, ສ້າງສະພາບແວດລ້ອມແຫ່ງການລົງທຶນ - ດໍາເນີນທຸລະກິດບັນລຸມາດຕະຖານຂອງທໍານຽມສາກົນ ກໍຄືເລື່ອງວິສາຫະກິດກຽມພ້ອມປ່ຽນແປງໃໝ່ ເພື່ອພັດທະນານັ້ນ ຈະຊ່ວຍ ຫວຽດນາມ ຊົມໃຊ້ສັນຍາການຄ້າ, ການລົງທຶນ ຫວຽດນາມ - ອີຢູ ຢ່າງມີປະສິດທິຜົນທີ່ສຸດ./.
(ແຫຼ່ງຄັດຈາກ VOV)
