ສິລະປະຂັບແທນ, ພິນຕິ໋ງ
ງານມະໂຫລານ, ສິລະປະຂັບແທນ, ພິນຕິ໋ງ ທົ່ວປະເທດ ຄັ້ງທີ 6 ທີ່ຫາກໍ່ຈັດຂຶ້ນຢູ່ແຂວງ ຮ່າຢາງ ໄດ້ດຶງດູດການເຂົ້າຮ່ວມຂອງນັກສິລະປິນ, ນັກສະແດງ ນັບຮ້ອຍຄົນທີ່ມາຈາກບັນດາກອງສິລະປະກອນຂອງ 14 ແຂວງ ແລະ ນະຄອນໃນທົ່ວປະເທດ. ໃນຊຸມວັນດຳເນີນງານມະໂມລານ, ບັນດາສຽງຂັບແທນ, ພິນຕິ໋ງ ໄດ້ດັງກ້ອງກັງວານຂຶ້ນໄປທົ່ວໝູ່ບ້ານຕ່າງໆຈາກນະຄອນຮ່າຢາງ ຈະຫຼອດຮອດບັນດາເສັ້ນທາງທີ່ລະອິດລະອ້ຽວບົນເຂດພູພຽງຫີນດົ່ງວັນ… ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ແຂກທ່ອງທ່ຽວ ແລະ ພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງບັນດາເຜົ່າຍູ່ແຫ່ງນີ້ມີຄວາມຫຼົງໄຫຼ. ເພື່ອນ ເຈິ່ນ ແທ່ງ ອານ ອາຍຸ 19 ປີ ສະມາຊິກໃນຄະນະສິລະປະກອນມະຫາຊົນແຂວງ ກາວ ບັ່ງ ແບ່ງປັນວ່າ:
“ນ້ອງໄດ້ຮູ້ຂັບແທນແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍ, ສິລະປະຂັບແທນໄດ້ຊຶມເລິກເຂົ້າໃນຈິດໃຈຂອງມະນຸດ ແລະ ເມື່ອເຕີບໃຫຍ່ຂຶ້ນຈຶ່ງຮູ້ວ່າເຮົາມີຄວາມຮັກຕໍ່ຂັບແທນ, ຈາກນັ້ນນ້ອງກໍ່ເລີ່ມໄປຊອກຫາບ່ອນເພື່ອຮຽນຂັບແທນ. ເນື່ອງຈາກມີແມ່ແມ່ນຊາວເຜົ່າໄຕ່ ແລະ ດຳລົງຊີວິດຢູ່ ກາວ ບັ່ງ, ຟັງສຽງຂັບແທນແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍ, ດັ່ງນັ້ນການຮຽນກໍງ່າຍດາຍ. ນັບແຕ່ຄາວຍັງນ້ອຍເມື່ອໄດ້ຮັບຟັງສຽງຂັບແທນເຮົາກໍ່ແລ່ນໄປຫາເພື່ອຮັບຟັງ ແລະ ຄວາມຮັກຕໍ່ຂັບແທນກໍ່ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນເປັນກ້າວໆ”. ທຳນອງຂັບແທນໄດ້ກາຍເປັນອາຫານທາງດ້ານຈິດໃຈທີ່ຂາດບໍ່ໄດ້ຂອງຊາວເຜົ່າໄຕ່, ນຸ່ງ, ຜູ້ໄທ ເວົ້າສະເພາະກໍ່ຄືພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງບັນດາເຜົ່າເຂດພູດອຍທາງທິດເໜືອເວົ້າລວມ. ຍ້ອນເຫດນີ້ເອງ, ໃນຊຸມປີທີ່ຜ່ານມາ ກະຊວງວັດທະນະທຳ-ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ໄດ້ສົມທົບກັບບັນດາທ້ອງຖິ່ນທີ່ມີມໍລະດົກຂັບແທນດຳເນີນງານມະໂຫລານຂັບແທນ, ການໂອ້ລົມສົນທະນາ, ກອງປະຊຸມສຳມະນາແນໃສ່ຈຸດປະສົງຊອກຫາທິດທາງເພື່ອອະນຸລັກຮັກສາ ແລະ ເສີມຂະຫຍາຍມໍລະດົກຂັບແທນຢ່າງມີປະສິດທິຜົນ. ທ່ານນາງ ຈ໋ຽວ ທິ ຕິ່ງ, ຮອງຫົວໜ້າພະແນກ ວັດທະນະທຳ-ກິລາ ແລະ ທ່ອງທ່ຽວ ແຂວງ ຮ່າຢາງ ໃຫ້ຮູ້ວ່າ:
“ຄວາມຮັບຮູ້ຂອງປະຊາຊົນໄດ້ຖືກຍົກສູງຂຶ້ນ, ເພາະຜ່ານງານມະໂຫລານຄັ້ງນີ້ສາມາດເຫັນໄດ້ເຖິງບັນດາທຳນອງຂັບແທນເກົ່າໄດ້ຮັບການຮັກສາໄວ້. ຈາກບັນດານັກສິລະປະການຂັບແທນທີ່ມີອາຍຸສູງໄດ້ຖ່າຍທອດໃຫ້ຄົນລຸ້ນໜຸ່ມ ແລະ ເຂົາເຈົ້າກໍ່ໄດ້ຮັບເອົາສິ່ງທີ່ຍອດຍິ່ງດ້ານສິລະປະດ້ວຍຄວາມຮັບຜິດຊອບສູງ.”
ເພື່ອ ອະນຸລັກຮັກສາມໍລະດົກຂັບແທນ, ແຕ່ປີ 2002-2016 ສະມາຄົມສິລະປະວັນນະຄະດີພື້ນເມືອງຫວຽດນາມໄດ້ມອບນາມມະຍົດນັກສິລິປະການພື້ນເມືອງໃຫ້ແກ່ບັນດານັກສິລະປະການ, ນັກສິລະປິນຂັບແທນ ແລະ ນັບແຕ່ປີ 2015 ທ່ານ ປະທານປະເທດຫວຽດນາມໄດ້ມອບນາມມະຍົດກິຕິມະສັກແຫ່ງລັດນັກສິລະປະການດີເດັ່ນໃຫ້ແກ່ບັນດານັກສິລະປະການຂັບແທນ, ທ່ານຮອງ ສາດສະດາຈານ, ປ.ອ ດັງ ແຮ່ວງ ລານ ອະດີດຫົວໜ້າສະຖາບັນດົນຕີແຫ່ງຊາດຫວຽດນາມຖືວ່າ:
“ ນັກສິລະປະການ, ນັກສິລະປິນຂັບແທນທຸກໆຄົນ ເມື່ອມາເຂົ້າຮ່ວມງານມະໂຫລານກໍ່ແມ່ນບັນດານັກຮ້ອງສຽງດີ, ແລະ ໄດ້ຂັບຮ້ອງບັນດາທຳນອງເພງຂັບແທນມ່ວນທີ່ສຸດ. ການອະນຸລັກຮັກສາຂັບແທນໃນວັນນີ້ບໍ່ສັບສົນອີກແລ້ວ, ມັນຍັງປະກົດຕົວໃນສັງຄົມ, ດັ່ງນັ້ນພວກເຮົາມີຄວາມອຸ່ນອ່ຽນໃຈເພື່ອລໍຖ້າໂລກ ເຊີດຊູສິລະປະຂັບແທນແມ່ນມໍລະດົກ, ເປັນຕົວແທນຂອງມວນມະນຸດ”
ພິທີກຳສິລະປະຂັບແທນແມ່ນໜຶ່ງໃນບັນດາປະເພດວັດທະນະທຳເຊິ່ງໃນນັ້ນໄດ້ເຕົ້າໂຮມ ຫຼາຍຮູບການດຳເນີນຊີວິດວັດທະນະທຳພື້ນເມືອງທີ່ແຕກຕ່າງກັນ. ຍ້ອນເຫດນີ້ເອງ, ການຄົ້ນຄ້ວາ, ອະນຸລັກຮັກສາ, ເສີມຂະຫຍາຍບັນດາຄຸນຄ່າພິທີກຳສິລະປະຂັບແທນໃນປັດຈຸບັນແມ່ນວຽກງານທີ່ຈຳເປັນທີ່ສຸດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນໃນຂະນະທີ່ບັນດາຄຸນຄ່າວັດທະນະທຳທີ່ເປັນມູນເຊື້ອຂອງພໍ່ແມ່ພີ່ນ້ອງບັນດາເຜົ່າຢູ່ເຂດພູສູງພວມຍືນຢູ່ຕໍ່ໜ້າຄວາມສ່ຽງຖືກສູນຫາຍໄປຍ້ອນວິວັດການຫັນເປັນທັນສະໄໝ ແລະ ໃນວິວັດການພົວພັນແລກປ່ຽນວັດທະນະທຳ.
(ແຫຼ່ງຄັດຈາກ VOV)
