បឹងតាដុង (Ta Dung) ថ្មីៗនេះ ក្លាយជាទីកន្លែងអេកូទេសចរណ៍ថ្មីថ្មោង ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរជិតឆ្ងាយ ប្រៀបដូចបឹងទឹកនៅលើភ្នំ និងប្រៀបដូចបឹងមួយដេកនៅលើតំបន់ខ្ពង់រាប ចម្រុះរវាងប្រព័ន្ធអេកូឡូស៊ីតីង្វៀន (Tay Nguyen) ខាងត្បូង និងតំបន់ទិសអាគ្នយ៍នៃភូមិភាគខាងត្បូងវៀតណាម ផ្នែកខាងចុងនៃដងភ្នំទ្រឿងសើន (Truong Son) នៃទិសខាងត្បូង។ រូបថត៖ កុងដាត   ទូកនាំភ្ញៀវទេសចរទៅស្វែងយល់អំពីទឹករុក្ខជាតិ នៅបឹងតាដុង (Ta Dung)។ រូបថត៖ កុងដាត ភ្ញៀវទេសចរស្វែងយល់ផ្ទះអណ្តែត នៅលើបឹងតាដុង (Ta Dung)។ រូបថត៖ កុងដាត   ភ្ញៀវទេសចរពិសោធន៍បរិយាកាលរហោស្ថានដ៏អស្ចារ្យ នៅបឹងតាដុង (Ta Dung) ។ រូបថត៖ កុងដាត

ពេលពន្លឺអរុណរះព្រឿងៗ នៅបឹងតាដុង (Ta Dung) ជាកាលៈទេសៈធម្មជាតិដ៏ស្អាតបំផុតក្នុងមួយថ្ងៃ។ ភ្ញៀវទេសចរនឹងឃើញផ្ទាល់ពពករសាត់មានរូបរាងគ្រប់បែបយ៉ាង ជួនកាលនៅមានពពកអណ្តែតបន្ទាបនៅពីលើកោះក្នុងបឹង។ ពពកហោះហើរគ្រប់ទិសទី លើទីធ្លា លើចម្ការ តាមដងផ្លូវ ថ្នាលកាហ្វេ ផ្កាឈូករត្នព្រៃជាដើម។ ធ្វើឱ្យភ្ញៀវទេសចរមានអារម្មណ៍ដូចជា វង្វេងនៅលើស្ថានសួគ៌ាអញ្ចឹង។ នៅតំបន់អេកូទេសចរណ៍តាដុង (Ta Dung) នៅមានរចនាស្ពានកញ្ចក់ប្រវែង ៥០ម៉ែត្រ សម្រាប់ភ្ញៀវទេសចរដើរកម្សាន្ត។

ភ្ញៀវទេសចរអញ្ជើញមកកាន់បឹងតាដុង (Ta Dung) ប្រាកដនឹងបានធ្វើដំណើរនៅតាមទូកកម្សាន្តបឹងទឹក។ អ្នកធ្វើដំណើរត្រឡប់ទៅតាមផ្លូវជាតិលេខ២៨ រួចធ្វើដំណើរបន្ថែមប្រហែល១០គីឡូម៉ែត្រ ទៅកាន់ទិសតំបន់យីឡិញ (Di Linh) ឆ្លងកាត់ស្ពានដាក់ផ្លាវ (Dak Plao) មួយកំណាត់ខ្លី ភ្ញៀវទេសចរនឹងទៅដល់ចំណត់ទូកទេសចរណ៍បឹងតាដុង (Ta Dung) ទិញសំបុត្រ (តម្លៃ១០០.០០០ដុងក្នុងមួយសំបុត្រ) ហើយឡើងទៅកាន់ទូកទេសចរណ៍ទស្សនាបឹងទឹក។ ទូកអាចនាំភ្ញៀវទេសចរបានចំនួន២០នាក់ក្នុងមួយលើក ល្បឿនធ្វើដំណើរជាមធ្យមរសាត់នៅលើផ្ទៃទឹកដ៏ល្វឹងល្វើយ សងខាងគឺកោះមានដើមឈើលូតលាស់ខៀវស្រងាត់។ កោះទាំងនេះកាលពីដើម គឺជាតំបន់ខ្ពង់រាប ឥឡូវត្រូវលិចទឹកក្លាយជាកោះបៃតង។ លើទូកទេសចរណ៍ បងហូប៊ី (Ho Bi) ជនជាតិម៉ា (Ma) នឹងនិទានឱ្យភ្ញៀវទេសចរស្តាប់អំពីរឿងព្រេងភ្នំតាដុង (Ta Dung)។

រឿងនិទានថា ភូមិប្នឹមកាលពីដើម ជាតំបន់ខ្ពង់រាបដ៏សម្បូរជីវជាតិមួយ តែដល់ពេលរដូវវស្សាម្តងៗ ភូមិតែងត្រូវទឹកលិច ជីវភាពរស់នៅសែនទុក្ខលំបាក។ មេភូមិ តាង ក្លៅកា  ឃើញដូចនេះក៏ធ្វើដំណើរទាំងយប់ថ្ងៃ ទៅអញ្ជើញបងប្អូនអាទិទេពពីរនាក់ឈ្មោះយ៉ឹតនិងដ្រី ទៅប្រោសប្រជាជនក្នុងភូមិ។ អាទិទេពទាំងពីរព្រះអង្គ ទទួលសំណើ បានទៅជួបអាទិទេព កោតវង់ (អាទិទេពគ្រប់គ្រងមហាសមុទ្រ) ដើម្បីសុំភ្នំមួយចំនួន ទៅដាក់នៅក្បែរភូមិប្នឹម ដើម្បីឱ្យប្រជាជនមានទីកន្លែងជ្រកកោន ពេលមានព្យុះភ្លៀង ទឹកជំនន់។ ភ្នំដាក់ចុះមុនគេបង្អស់ ហៅថាភ្នំឪ ភ្នំដាក់ចុះបន្ទាប់ហៅថាភ្នំម៉ែ។ល។ បានអាទិទេពជួយប្រោសប្រទាន បងប្អូនរៀបចំពិធីសំណែនអរគុណនិងអញ្ជើញអាទិទេពគ្រប់គ្រងរស់នៅសប្បាយទាំងអស់គ្នា។ បងប្អូនរាំ គោះគងឃ្មោះនៅក្បែរផ្នុកភ្លើង នារាត្រីព្រៃភ្នំ ប៉ុន្តែពេលជិតភ្លឺមានព្យុះព្រឺល នៅភូមិប្នឹម គ្រឿងសំណែនទាំងអស់សុទ្ធតែប្រែក្លាយទៅជាថ្ម។ អ្នកភូមិបានអាទិទេពសៀងរូត យល់សប្តិឱ្យដឹងថា នោះជាកំហឹងរបស់អាទិទេព បាត្រាក់ ដោយសាយល់ថាប្រជាជនមានចេតនាបំភ្លេច មិនអញ្ជើញព្រះអង្គ ចូលមកកាន់ពិធីសំណែនអំណគុណនេះ។ ដូច្នេះអ្នកភូមិ ក៏រៀបចំពិធីឡើងម្តងទៀត ដើម្បីសូមខមាទោស។ បន្ទាប់ពិធីខមាទោស តំបន់ភ្នំឪបែរជាមានដុះដើមអំពៅយក្សមួយដើម មនុស្សបីបួននាក់ឱបមិនជុំ។ ចាប់តាំងពីនោះមក អ្នកភូមិហៅភ្នំឪជា ប្នឹមតាវយុង (មានន័យថាភ្នំមានដើមអំពៅយក្សមួយដើម)។ ពេលវេលាកន្លងទៅ ភ្នំប្នឹមតាវយុង មានឈ្មោះថាភ្នំតាដុង (Ta Dung)៕

អត្ថបទ៖ ថាញហ្វ័រ រូបថត៖ ត្រឹនកុងដាត
ប្រែសម្រួល៖ រីកើង