ພະລັງງານແມ່ນປັດໄຈຫຼັກແຫຼ່ງ, ມີລັກສະນະຕັດສິນຄວາມສາມາດພັດທະນາແບບຍືນຍົງຂອງບັນດາປະເທດ, ໃນນັ້ນ ມີ ຫວຽດນາມ. ການຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານ ຍາມໃດກໍແມ່ນບຸລິມະສິດໃນຍຸດທະສາດພັດທະນາຂອງບັນດາປະເທດ.
ຄວາມຕ້ອງການດ້ານພະລັງງານຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ
ແຫຼ່ງຂ່າວຈາກກຸ່ມບໍລິສັດໄຟຟ້າ ຫວຽດນາມ (EVN) ໃຫ້ເຫັນວ່າ ຄວາມຕ້ອງການດ້ານພະລັງງານໄຟຟ້າຂອງ ຫວຽດນາມ ມີການເຕີບໂຕສະເລ່ຍເກືອບ 10% ໃນແຕ່ລະປີ ໃນໄລຍະ 2011 – 2020 ແລະ ຄາດຄະເນ ຈະເພີ່ມຂຶ້ນທົບ 3 ເທົ່າ ໃນຮອບ 10 ປີຂ້າງໜ້າ.
ຕາມການຄາດຄະເນແລ້ວ, ລະດັບການເຕີບໂຕເສດຖະກິດ 1%, ຄວາມຕ້ອງການດ້ານໄຟຟ້າກໍເພີ່ມຂຶ້ນ 1,5%. ປີ 2024, ຫວຽດນາມ ບໍ່ຂາດແຄນໄຟຟ້າ ເຖິງວ່າລະດັບການຈຳໜ່າຍເພີ່ມຂຶ້ນປະມານ 11 – 13% ເມື່ອທຽບໃສ່ປີ 2023. ການຮັບປະກັນພະລັງງານໄຟຟ້າຢ່າງພຽງພໍໄດ້ປະກອບສ່ວນສຳຄັນທີ່ສຸດເພື່ອດຶງດູດການລົງທຶນ FDI ໃນສະພາບການລົງທຶນທົ່ວໂລກຫຼຸດລົງ. ປີ 2024, ອັດຕາປ່ອຍທຶນ FDI ຂອງ ຫວຽດນາມ ສູງສຸດໃນຫຼາຍປີ. ແລະ ການເຕີບໂຕ GDP ບັນລຸກວ່າ 7%. ດ້ວຍເປົ້າໝາຍການເຕີບໂຕໃນຊຸມປີຈະມາເຖິງ, ຄວາມຕ້ອງການໄຟຟ້າກໍເພີ່ມຂຶ້ນຢ່າງໜ້ອຍປະມານ 10% ເພື່ອຮັບປະກັນການຜະລິດ, ຮັບໃຊ້ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນ ແລະ ຮັກສາອິດທິພົນທີ່ມີຕໍ່ບັນດານັກລົງທຶນ.
ກະກຽມຄວາມພ້ອມເພື່ອຮັບປະກັນມີໄຟຟ້າຢ່າງພຽງພໍ
ໃນໄລຍະຜ່ານມາ, ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 8, ສະພາແຫ່ງຊາດ ຫວຽດນາມ ຊຸດທີ 15, ສະພາແຫ່ງຊາດ ໄດ້ຕົກລົງສືບຕໍ່ປະຕິບັດແຜນນະໂຍບາຍລົງທຶນໄຟຟ້ານິວເຄຼຍ ນິງທ້ວນ ພາຍຫຼັງ 8 ປີຖືກໂຈະໄວ້. ການພັດທະນາແຫຼ່ງໄຟຟ້ານິວເຄຼຍ ຈະຊ່ວຍແຫຼ່ງສະໜອງຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານ ແລະ ຫັນປ່ຽນພະລັງງານສີຂຽວ, ຊ່ວຍ ຫວຽດນາມ ບັນລຸເປົ້າໝາຍການປ່ອຍອາຍພິດລົງເປັນສູນໃນປີ 2025 ຕາມຄຳໝັ້ນສັນຍາໃນກອງປະຊຸມ COP26.
ການຜັນຂະຫຍາຍໂຄງການນິວເຄຼຍນີ້ ກໍຍັງແມ່ນໂອກາດເພື່ອໃຫ້ ຫວຽດນາມ ພັດທະນາແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນມະນຸດທີ່ມີຄຸນນະພາບສູງ, ຍົກສູງຄວາມສາມາດດ້ານວິທະຍາສາດເຕັກໂນໂລຢີແຫ່ງຊາດ, ເຂົ້າຮ່ວມໃນລະບົບອຸດສາຫະກຳນິວເຄຼຍທົ່ວໂລກ, ອາດຈະຮຽນຮູ້ ແລະ ເປັນເຈົ້າເຕັກໂນໂລຢີນິວເຄຼຍຂອງໂລກໃນໄລຍະຈະມາເຖິງ. ກ່າວຄຳເຫັນເມື່ອເຮັດວຽກກັບຄະນະບໍລິຫານງານອົງຄະນະພັກແຂວງນິງທ້ວນ ໃນວັນທີ 5 ທັນວາ, ທ່ານເລຂາທິການໃຫຍ່ ໂຕເລິມ ເນັ້ນໜັກວ່າ:
“ພັກ ແລະ ລັດ ຈະຮັບປະກັນການເລືອກເຟັ້ນບັນດາເຕັກໂນໂລຢີນິວເຄຼຍທີ່ດີທີ່ສຸດ, ເລືອກເອົາບັນດາຄູ່ຮ່ວມມືທີ່ໃຫ້ຄຳປຶກສາດີທີ່ສຸດ, ບຳລຸງສ້າງຊັບພະຍາກອນມະນຸດດີທີ່ສຸດເພື່ອຮັບປະກັນໃຫ້ໂຄງການພະລັງງານນີ້ຂອງຊາດໄດ້ເຄື່ອນໄຫວຢ່າງປອດໄພ ແລະ ມີປະສິດທິຜົນ, ບໍ່ພຽງແຕ່ເພື່ອລຸ້ນປັດຈຸບັນ ຫາກຍັງແມ່ນລຸ້ນລູກລຸ້ນຫຼານອີກດ້ວຍ”.
ເພື່ອຮັບປະກັນສະໜອງໄຟຟ້າຢ່າງພຽງພໍ, ຮັບປະກັນຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານພະລັງງານແຫ່ງຊາດ, ເປັນຕົ້ນແມ່ນເມື່ອປະເທດຊາດພວມຢູ່ໃນໄລຍະຫັນເປັນປະເທດອຸດສາຫະກຳ, ທັນສະໄໝ, ຕ້ອງມີການກະກຽມແຕ່ໄວ, ແຕ່ໄກ. ຕາມການຄິດໄລ່ແລ້ວ, ປີ 2025, ດ້ວຍຄວາມຕ້ອງການໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນປະມານ 12 – 13%, ກໍຄວນເພີ່ມຂຶ້ນຕື່ມຈາກປະມານ 2.200- 2.500 MW. ໂດຍມີການຊີ້ນຳຢ່າງຂ້ຽວຂາດຂອງລັດຖະບານ ແລະ ບັນດາມາດຕະການແຕ່ໄວ, ການສະໜອງໄຟຟ້າປີ 2025 ໄດ້ຮັບການຕອບສະໜອງໂດຍພື້ນຖານ. ກ່າວຄຳເຫັນໃນກອງປະຊຸມສະຫຼຸບວຽກງານລົງທຶນກໍ່ສ້າງບັນດາໂຄງການສາຍສົ່ງໄຟຟ້າ 500 kv ເຄືອຂ່າຍ 3 ກວ໋າງແຈກ, ກວ໋າງບິ່ງ ຫາ ໂຝໂນ໊ຍ ແຂວງ ຮຶງອຽນ ເມື່ອວັນທີ 8 ທັນວາ, ຢູ່ຮ່າໂນ້ຍ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຫວຽດນາມ ຟ້າມມິງຈິງ ເນັ້ນໜັກວ່າ:
“ເພື່ອບັນລຸໄດ້ການເຕີບໂຕດ້ວຍ 2 ຕົວເລກ ນັ້ນ ການເຕີບໂຕໃນຂົງເຂດໄຟຟ້າ ຕ້ອງຫຼາຍກວ່າທົບ 1,5 ເທົ່າ ແລະ ນ້ຳໃຈຂອງພວກເຮົາຕ້ອງຫັນເປັນປະເທດອຸດສາຫະກຳ, ທັນສະໄໝ, ພວກເຮົາຕ້ອງມີບາດກ້າວບຸກທະລຸ. ທີສອງແມ່ນ ຕ້ອງໝູນໃຊ້ວິທະຍາສາດເຕັກໂນໂລຢີນະວັດຕະກຳ, ພິເສດແມ່ນປັນຍາປະດິດ, cloud computing, ອິນເຕີເນັດສັບພະສິ່ງ ເຂົ້າໃນການພັດທະນາຂະແໜງໄຟຟ້າ. ທີສາມແມ່ນ ສືບຕໍ່ຮັກສານ້ຳໃຈອົງອາດກ້າຫານ, ພາບພົດອັນສວຍງາມຂອງນາຍຊ່າງໄຟຟ້າໃນໃຈປະຊາຊົນ, ວິສາຫະກິດ. ຂ້າພະເຈົ້າ ຫວັງວ່າ ຜົນງານປີ 2025 ຈະສູງກວ່າປີ 2024 ແລະ ສືບຕໍ່ບໍ່ປະໃຫ້ເກີດສະພາບຂາດແຄນໄຟຟ້າ.”
ໃນປີ 2025, ກຸ່ມບໍລິສັດໄຟຟ້າ ຫວຽດນາມ ຍູ້ໄວຄວາມຄືບໜ້າລົງທຶນກໍ່ສ້າງບັນດາກິດຈະກຳຈຸດສຸມ, ເຊັ່ນ: ໂຮງງານເຄື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳຕົກຮວ່າບິ່ງ ເປີດກວ້າງ, ໂຮງງານໄຟຟ້າໃຊ້ພະລັງຄວາມຮ້ອນກວ໋າງແຈກເລກ 1, ສາຍສົ່ງໄຟຟ້າ 500 kV ລ່າວກາຍ - ຫວິງອຽນ...
ໃນໄລຍະ 2026 – 2030, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ກະຊວງອຸດສາຫະກຳ ແລະ ການຄ້າ, ຄະນະກຳມະການຄຸ້ມຄອງທຶນແຫ່ງລັດ ຢູ່ວິສາຫະກິດ, ບັນດາກຸ່ມບໍລິສັດ, ບໍລິສັດໃຫຍ່ຕ່າງໆ ອີງໃສ່ການປະເມີນຄວາມຕ້ອງການໄຟຟ້າເພີ່ມຂຶ້ນປະມານ 12 – 14% ໃນແຕ່ລະປີ ເພື່ອກໍ່ສ້າງຜັນຂະຫຍາຍບັນດາແຜນການກ່ຽວກັບແຫຼ່ງໄຟຟ້າ, ການສົ່ງໄຟຟ້າ, ການຈຳໜ່າຍໄຟຟ້າ, ນຳໃຊ້ໄຟຟ້າໂດຍປະຢັດ, ມີປະສິດທິຜົນ ແລະ ມີລາຄາໄຟຟ້າທີ່ແທດເໝາະ, ດ້ວຍເປົ້າໝາຍ ບໍ່ປະໃຫ້ຂາດແຄນໄຟຟ້າໃນບໍ່ວ່າສະພາບການໃດ.
ໃນນັ້ນ, ທ່ານນາຍົກລັດຖະມົນຕີ ໄດ້ຕັກເຕືອນບາງເນື້ອໃນລະອຽດ ທີ່ກ່ຽວຂ້ອງເຖິງການຫັນແຫຼ່ງໄຟຟ້າເປັນຫຼາຍຮູບຫຼາຍແບບ, ຮັບປະກັນບັນດາແຫຼ່ງໄຟຟ້າ ແລະ ຄ່ອຍໆຫັນຈາກພະລັງງານໄຟຟ້າຖ່ານຫີນ ໄປສູ່ການຜະລິດໄຟຟ້າສະອາດ, ປະຕິບັດຄຳໝັ້ນສັນຍາຂອງ ຫວຽດນາມ ໃນກອງປະຊຸມ COP26.
ດ້ວຍການເຕີບໂຕຢ່າງແຮງຂອງພື້ນຖານເສດຖະກິດ ຫວຽດນາມ ພ້ອມກັບການປ່ຽນແປງຂອງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການນຳໃຊ້ພະລັງງານນັບມື້ນັບສູງຂຶ້ນ, ຮຽກຮ້ອງຕ້ອງມີໂຄງປະກອບພະລັງງານໃໝ່, ທັງສາມາດຕອບສະໜອງໄດ້ຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນປະເທດ, ທັງຫຼຸດຜ່ອນການຂຶ້ນກັບເຊື້ອໄຟຖ່ານຫີນ, ຮັບປະກັນພະລັງງານຢ່າງພຽງພໍ ຈະຊ່ວຍໃຫ້ ຫວຽດນາມ ສຳເລັດບັນດາເປົ້າໝາຍພັດທະນາປະເທດຊາດ./.
