Việt Nam - Cuba: 65 năm tình bạn lớn vượt qua mọi khoảng cách
Việt Nam và Cuba, hai đất nước cách nhau nửa vòng trái đất, đã gắn bó bằng tình hữu nghị son sắt suốt 65 năm qua. Từ chiến hào năm xưa đến những dự án hợp tác hôm nay, mối quan hệ ấy được xem là một trong những biểu tượng mẫu mực nhất của đoàn kết quốc tế. Năm 2025, dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960 - 2/12/2025), là thời điểm để khẳng định sức sống bền bỉ của tình bạn lớn vượt mọi giới hạn địa lý và thời gian.
Biểu tượng của tình hữu nghị quốc tế vô điều kiện
Nếu có một hình ảnh đủ sức gói trọn tinh thần của mối quan hệ Việt Nam - Cuba, thì đó là chuyến thăm Quảng Trị của lãnh tụ Fidel Castro vào tháng 9/1973. Khi ấy, miền Nam Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn giải phóng, chiến tranh còn khốc liệt nhưng vị lãnh tụ Cuba, với ánh mắt kiên định và trái tim đầy nhiệt huyết, đã vượt nửa vòng trái đất để đến vùng “đất lửa” Quảng Trị. Hình ảnh vị lãnh tụ Cuba trong bộ quân phục ô liu, giương cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam tại Cao điểm 241 đã khắc sâu vào ký ức bao thế hệ, trở thành biểu tượng của tinh thần quốc tế vô điều kiện.
Ông đến Việt Nam không chỉ để quan sát chiến trường mà để sẻ chia mất mát, gửi trọn niềm tin tất thắng tới nhân dân Việt Nam, đồng thời để khẳng định rằng: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Câu nói bất hủ đó chính là tuyên ngôn của tình đồng chí, thể hiện sự cam kết từ trái tim, từ sự thấu hiểu sâu sắc giữa hai dân tộc từng đi qua chiến tranh, hy sinh và cả những năm tháng gian khó thời hậu chiến.
Quan hệ ngoại giao hai nước được chính thức thiết lập ngày 02/12/1960 trong thời điểm Việt Nam bước vào giai đoạn cam go của cuộc kháng chiến chống Mỹ, còn cách mạng Cuba đã thành công (01/01/1959). Từ những ngày đầu, Cuba dành cho Việt Nam sự ủng hộ mạnh mẽ và vô điều kiện, cả về chính trị, vật chất lẫn tinh thần. Trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt, hàng ngàn tấn đường, thuốc men, hàng hóa, thiết bị của Cuba đã “vượt đại dương” đến với nhân dân Việt Nam. Nhiều chuyên gia Cuba có mặt trên các công trình xây dựng của Việt Nam cả trước và sau hòa bình. Hàng loạt công trình kinh tế – xã hội tới nay vẫn in đậm dấu ấn Cuba như: Khách sạn Thắng Lợi (Hà Nội), Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới, trại bò sữa Mộc Châu, trang trại gia cầm Lương Mỹ hay tuyến đường Xuân Mai – Sơn Tây. Cùng với đó là thế hệ sinh viên Việt Nam được đào tạo tại Cuba, trở thành những chiếc cầu nối nhân văn giữa hai dân tộc.
+ “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”
Lãnh tụ Cách mạng Cuba Fidel Castro Ruz
+ “Tình hữu nghị Việt Nam – Cuba là tài sản vô giá mà chúng ta có trách nhiệm gìn giữ và phát huy”
Bí thư thứ nhất Đảng Cộng sản, Chủ tịch Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez
+ "Đoàn kết, ủng hộ Cuba là lương tâm và trách nhiệm của những người cộng sản và toàn thể nhân dân Việt Nam”
Tổng Bí thư Tô Lâm
+ “Đoàn kết và ủng hộ Cuba là mệnh lệnh từ trái tim của mỗi người Việt Nam”
Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt
65 năm hợp tác bền chặt và di sản cho thế hệ trẻ
Hơn sáu thập kỷ trôi qua, bất chấp những biến động toàn cầu, quan hệ Việt Nam - Cuba vẫn được duy trì ở mức độ “đặc biệt” và ngày càng đi vào chiều sâu. Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao; quan hệ giữa hai Đảng giữ vai trò trụ cột định hướng hợp tác toàn diện.
Việt Nam luôn kiên định lập trường ủng hộ nhân dân Cuba chống lại lệnh cấm vận phi lý. Ngược lại, Cuba đánh giá cao thành tựu Đổi mới của Việt Nam, coi Việt Nam là hình mẫu thành công của một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.
Ảnh: Dương Giang -TTXVN
Trong hợp tác kinh tế - thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai và là nhà đầu tư châu Á lớn nhất tại Cuba. Kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 200 triệu USD/năm và hai bên hướng tới 500 triệu USD trong 5 năm tới. Các dự án đầu tư của Việt Nam tại Cuba, với tổng vốn gần 200 triệu USD, trải rộng từ sản xuất vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng đến trồng lúa, hỗ trợ đảm bảo an ninh lương thực, một vấn đề mang tính chiến lược của Cuba trong giai đoạn khó khăn. Dự án hợp tác sản xuất lúa gạo giữa hai nước được triển khai liên tục trong hơn 20 năm qua đã trở thành biểu tượng của sự sẻ chia thiết thực. Các doanh nghiệp như Viglacera hay Thái Bình chính là những “cầu nối kinh tế” tiêu biểu, mang đến lợi ích hiệu quả cho người dân Cuba.
Ở chiều ngược lại, Cuba cũng chuyển giao cho Việt Nam nhiều công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực y tế và dược phẩm, đặc biệt là công nghệ vắc-xin và sinh học– lĩnh vực mà Cuba có thế mạnh đặc biệt. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, Cuba đã hỗ trợ Việt Nam vắc-xin và chia sẻ kinh nghiệm y tế quý báu, thể hiện tinh thần đoàn kết không biên giới.
Bên cạnh hợp tác kinh tế, điều làm nên chiều sâu trong quan hệ Việt Nam - Cuba chính là nghĩa tình giữa nhân dân hai nước. Năm 2025, hưởng ứng kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ, chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề “65 năm Nghĩa tình Việt Nam – Cuba” đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của mọi tầng lớp nhân dân Việt Nam. Chiến dịch này đã thu về số tiền quyên góp lên tới hơn 615 tỷ đồng (gấp 9,5 lần mục tiêu tối thiểu ban đầu), một lần nữa trở thành minh chứng sống động cho tình cảm chân thành, sâu sắc của nhân dân Việt Nam đối với đất nước Cuba anh em.
Ảnh: Thanh Tùng - TTXVN
65 năm qua, mối quan hệ Việt Nam - Cuba đã trở thành tài sản tinh thần vô giá, được xây dựng bằng niềm tin, sự sẻ chia và những hy sinh chân thành. Những công trình như Công viên Fidel ở Quảng Trị hay các dự án lúa gạo vẫn đang tiếp tục vận hành chính là những “di sản sống” của tình bạn ấy.
Và hôm nay, thế hệ trẻ hai nước, những người lớn lên trong thời đại hội nhập sẽ là những “sứ giả mới” tiếp nối tình hữu nghị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro đã khởi dựng, để ngọn lửa đoàn kết Việt Nam - Cuba tiếp tục tỏa sáng trong tương lai./.
Bài: Lê Hiền - Ảnh: TTXVN