Việt Nam - Cuba: 65 năm tình bạn lớn vượt qua mọi khoảng cách

Việt Nam và Cuba, hai đất nước cách nhau nửa vòng trái đất, đã gắn bó bằng tình hữu nghị son sắt suốt 65 năm qua. Từ chiến hào năm xưa đến những dự án hợp tác hôm nay, mối quan hệ ấy được xem là một trong những biểu tượng mẫu mực nhất của đoàn kết quốc tế. Năm 2025, dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (2/12/1960 - 2/12/2025), là thời điểm để khẳng định sức sống bền bỉ của tình bạn lớn vượt mọi giới hạn địa lý và thời gian.

Biểu tượng của tình hữu nghị quốc tế vô điều kiện

Nếu có một hình ảnh đủ sức gói trọn tinh thần của mối quan hệ Việt Nam - Cuba, thì đó là chuyến thăm Quảng Trị của lãnh tụ Fidel Castro vào tháng 9/1973. Khi ấy, miền Nam Việt Nam vẫn chưa hoàn toàn giải phóng, chiến tranh còn khốc liệt nhưng vị lãnh tụ Cuba, với ánh mắt kiên định và trái tim đầy nhiệt huyết, đã vượt nửa vòng trái đất để đến vùng “đất lửa” Quảng Trị. Hình ảnh vị lãnh tụ Cuba trong bộ quân phục ô liu, giương cao lá cờ của Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam tại Cao điểm 241 đã khắc sâu vào ký ức bao thế hệ, trở thành biểu tượng của tinh thần quốc tế vô điều kiện.

Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Thủ tướng Chính phủ Cách mạng Cuba Fidel Castro phất cao lá cờ truyền thống của Đoàn Khe Sanh, Quân giải phóng Trị Thiên - Huế (Quảng Trị, ngày 15/9/1973). Ảnh: TTXVN

Ông đến Việt Nam không chỉ để quan sát chiến trường mà để sẻ chia mất mát, gửi trọn niềm tin tất thắng tới nhân dân Việt Nam, đồng thời để khẳng định rằng: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”. Câu nói bất hủ đó chính là tuyên ngôn của tình đồng chí, thể hiện sự cam kết từ trái tim, từ sự thấu hiểu sâu sắc giữa hai dân tộc từng đi qua chiến tranh, hy sinh và cả những năm tháng gian khó thời hậu chiến.

Thủ tướng Cuba Fidel Castro cùng Thủ tướng Phạm Văn Đồng trong cuộc mít tinh của nhân dân Quảng Trị chào mừng Đoàn đến thăm vùng Giải phóng miền Nam Việt Nam, ngày 15/9/1973. Ảnh: TTXVN

Quan hệ ngoại giao hai nước được chính thức thiết lập ngày 02/12/1960 trong thời điểm Việt Nam bước vào giai đoạn cam go của cuộc kháng chiến chống Mỹ, còn cách mạng Cuba đã thành công (01/01/1959). Từ những ngày đầu, Cuba dành cho Việt Nam sự ủng hộ mạnh mẽ và vô điều kiện, cả về chính trị, vật chất lẫn tinh thần. Trong những năm tháng chiến tranh khốc liệt, hàng ngàn tấn đường, thuốc men, hàng hóa, thiết bị của Cuba đã “vượt đại dương” đến với nhân dân Việt Nam. Nhiều chuyên gia Cuba có mặt trên các công trình xây dựng của Việt Nam cả trước và sau hòa bình. Hàng loạt công trình kinh tế – xã hội tới nay vẫn in đậm dấu ấn Cuba như: Khách sạn Thắng Lợi (Hà Nội), Bệnh viện Hữu nghị Việt Nam - Cuba Đồng Hới, trại bò sữa Mộc Châu, trang trại gia cầm Lương Mỹ hay tuyến đường Xuân Mai – Sơn Tây. Cùng với đó là thế hệ sinh viên Việt Nam được đào tạo tại Cuba, trở thành những chiếc cầu nối nhân văn giữa hai dân tộc.

65 năm hợp tác bền chặt và di sản cho thế hệ trẻ

Hơn sáu thập kỷ trôi qua, bất chấp những biến động toàn cầu, quan hệ Việt Nam - Cuba vẫn được duy trì ở mức độ “đặc biệt” và ngày càng đi vào chiều sâu. Hai nước thường xuyên trao đổi đoàn cấp cao; quan hệ giữa hai Đảng giữ vai trò trụ cột định hướng hợp tác toàn diện.

Đồng chí Fidel Castro, Bí thư thứ nhất BCH TƯ Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Chính phủ Cuba thăm trường Đại học Bách khoa – Hà Nội trong chuyến thăm hữu nghị chính thức Việt Nam (23/2/2003). Ảnh: Đức Tám – TTXVN

Nhân dân Thủ đô La Habana nồng nhiệt chào đón Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng thăm cấp Nhà nước tới Cộng hòa Cuba, ngày 28/3/2018. Ảnh: Trí Dũng - TTXVN

Việt Nam luôn kiên định lập trường ủng hộ nhân dân Cuba chống lại lệnh cấm vận phi lý. Ngược lại, Cuba đánh giá cao thành tựu Đổi mới của Việt Nam, coi Việt Nam là hình mẫu thành công của một nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Đại tướng Raúl Castro Ruz tiếp Bộ trưởng Công an Tô Lâm (nay là Tổng Bí thư Tô Lâm) trong chuyến thăm chính thức Cuba năm 2022. Ảnh: Mai Phương - TTXVN

Thủ tướng Phạm Minh Chính đón Thủ tướng nước Cộng hòa Cuba Manuel Marrero Cruz thăm chính thức Việt Nam (29/9/2022).
Ảnh: Dương Giang -TTXVN

Trong hợp tác kinh tế - thương mại, Việt Nam hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai và là nhà đầu tư châu Á lớn nhất tại Cuba. Kim ngạch thương mại song phương đạt khoảng 200 triệu USD/năm và hai bên hướng tới 500 triệu USD trong 5 năm tới. Các dự án đầu tư của Việt Nam tại Cuba, với tổng vốn gần 200 triệu USD, trải rộng từ sản xuất vật liệu xây dựng, hàng tiêu dùng đến trồng lúa, hỗ trợ đảm bảo an ninh lương thực, một vấn đề mang tính chiến lược của Cuba trong giai đoạn khó khăn. Dự án hợp tác sản xuất lúa gạo giữa hai nước được triển khai liên tục trong hơn 20 năm qua đã trở thành biểu tượng của sự sẻ chia thiết thực. Các doanh nghiệp như Viglacera hay Thái Bình chính là những “cầu nối kinh tế” tiêu biểu, mang đến lợi ích hiệu quả cho người dân Cuba.

Ngày 1/9/2025, tại Trụ sở Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Tô Lâm hội đàm với Bí thư thứ Nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Cuba, Chủ tịch nước Cộng hòa Cuba Miguel Díaz-Canel Bermúdez thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, dự Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN

Các chuyên gia Việt Nam tại Cuba không chỉ hỗ trợ nước bạn kỹ thuật để phát triển nông nghiệp, sản xuất lương thực mà còn góp phần viết tiếp câu chuyện hữu nghị giữa hai dân tộc. Trong ảnh: Chuyên gia Nguyễn Chí Vượng (phải) kiểm tra đồng ruộng tại Cuba. Ảnh: Mai Phương - PV TTXVN tại Cuba

Ở chiều ngược lại, Cuba cũng chuyển giao cho Việt Nam nhiều công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực y tế và dược phẩm, đặc biệt là công nghệ vắc-xin và sinh học– lĩnh vực mà Cuba có thế mạnh đặc biệt. Trong giai đoạn đại dịch Covid-19, Cuba đã hỗ trợ Việt Nam vắc-xin và chia sẻ kinh nghiệm y tế quý báu, thể hiện tinh thần đoàn kết không biên giới.

Bên cạnh hợp tác kinh tế, điều làm nên chiều sâu trong quan hệ Việt Nam - Cuba chính là nghĩa tình giữa nhân dân hai nước. Năm 2025, hưởng ứng kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ, chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề “65 năm Nghĩa tình Việt Nam – Cuba” đã nhận được sự hưởng ứng mạnh mẽ của mọi tầng lớp nhân dân Việt Nam. Chiến dịch này đã thu về số tiền quyên góp lên tới hơn 615 tỷ đồng (gấp 9,5 lần mục tiêu tối thiểu ban đầu), một lần nữa trở thành minh chứng sống động cho tình cảm chân thành, sâu sắc của nhân dân Việt Nam đối với đất nước Cuba anh em.

Phát động Chương trình vận động ủng hộ nhân dân Cuba với chủ đề “65 năm nghĩa tình Việt Nam - Cuba” được tổ chức tại Hà Nội, nhân dịp kỷ niệm 65 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Cuba (1960 - 2025) và triển khai các hoạt động trong “Năm Hữu nghị Việt Nam – Cuba 2025”.
Ảnh: Thanh Tùng - TTXVN

Đoàn công tác Đảng, chính quyền và doanh nghiệp tỉnh Bình Dương thăm trường tiểu học Mártires de Tarará (Những liệt sĩ vùng Tarará) và làng Bến Tre (2022). Ảnh: Mai Phương - TTXVN

Khách sạn Thắng Lợi (Hà Nội) - một trong năm công trình kinh tế-xã hội hiện đại được Cuba tặng Việt Nam năm 1973, sau chuyến thăm của Lãnh tụ Cuba Fidel Castro. Ảnh: Lâm Khánh - TTXVN

65 năm qua, mối quan hệ Việt Nam - Cuba đã trở thành tài sản tinh thần vô giá, được xây dựng bằng niềm tin, sự sẻ chia và những hy sinh chân thành. Những công trình như Công viên Fidel ở Quảng Trị hay các dự án lúa gạo vẫn đang tiếp tục vận hành chính là những “di sản sống” của tình bạn ấy.

Thiếu nhi Cuba cùng phụ huynh biểu diễn tiết mục múa ca ngợi tình hữu nghị Việt Nam - Cuba nhân kỷ niệm 132 năm Ngày sinh của Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/1890 – 19/5/2022). Ảnh: Lê Hà - TTXVN

Và hôm nay, thế hệ trẻ hai nước, những người lớn lên trong thời đại hội nhập sẽ là những “sứ giả mới” tiếp nối tình hữu nghị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh và lãnh tụ Fidel Castro đã khởi dựng, để ngọn lửa đoàn kết Việt Nam - Cuba tiếp tục tỏa sáng trong tương lai./.

Bài: Lê Hiền - Ảnh: TTXVN

Link : https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/viet-nam-cuba-65-nam-tinh-ban-lon-vuot-qua-moi-khoang-cach-416073.html