"Sắc màu di sản" người Mông ở Hà Nội
Dưới đôi tay khéo léo của những người phụ nữ dân tộc Mông, những họa tiết sáp ong tinh xảo và sắc chàm trầm mặc đã trở thành linh hồn của những bộ trang phục truyền thống và kết tinh của một nghề thủ công lâu đời, mang đậm bản sắc văn hóa được gìn giữ qua nhiều thế hệ. Từ không gian bản làng, nghề truyền thống ấy nay đã được đưa đến Hà Nội khi nhóm phụ nữ Mông đem tới giới thiệu tại hoạt động trải nghiệm “Giữ màu di sản” do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam tổ chức.
Chị Lê Cẩm Nhung – Trưởng phòng Truyền thông Đối ngoại của Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam chia sẻ: “Hưởng ứng Ngày Quốc tế Bảo tàng 2025 với chủ đề “Tương lai của Bảo tàng trong các cộng đồng thay đổi nhanh chóng”, Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam đã tổ chức hoạt động trải nghiệm văn hóa mang tên “Giữ màu di sản” nhằm lan tỏa tình yêu với các giá trị truyền thống và tôn vinh vai trò của phụ nữ, đặc biệt là phụ nữ dân tộc thiểu số trong hành trình gìn giữ và bảo tồn nghề thủ công truyền thống. Đồng thời muốn khẳng định vai trò của Bảo tàng không chỉ giới thiệu các giá trị văn hóa truyền thống mà còn là không gian văn hóa sống, nơi lấy cộng đồng là trung tâm và di sản được tái hiện qua các trải nghiệm tương tác, gần gũi”.
Điểm đặc biệt của hoạt động này là sự tham gia trực tiếp của nhóm phụ nữ người Mông đến từ Mù Cang Chải (Yên Bái). Đây là những người đang từng ngày miệt mài giữ gìn nghề thủ công truyền thống trong từng bộ trang phục đặc trưng của dân tộc Mông. Qua kết nối của một tình nguyện viên Nhật Bản đang làm việc tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, nhóm đã xuống Hà Nội để hướng dẫn khách tham quan vẽ sáp ong, nhuộm chàm là hai kỹ thuật thủ công đặc trưng tạo nên vẻ đẹp riêng biệt trong trang phục Mông.
Chị Lý Thị Ninh, đại diện nhóm phụ nữ Mông chia sẻ: “Đây là lần thứ ba chúng tôi được mời về Hà Nội để chia sẻ kỹ thuật truyền thống. Mỗi lần như vậy, tôi lại càng thấy tự hào hơn vì có thêm người biết đến nghề truyền thống của dân tộc mình và thêm động lực để mình giữ gìn và truyền lại cho con cháu”.
Tại buổi trải nghiệm không chỉ người Việt mà cả những vị khách quốc tế, đặc biệt là người Nhật đều tỏ ra thích thú khi được tận tay cầm dụng cụ vẽ, nghe kể về từng họa tiết gắn liền với đời sống tinh thần và phong tục người Mông. Sau khi vẽ sáp ong lên vải, họ được hướng dẫn nhuộm chàm là một công đoạn không thể thiếu để hoàn thiện trang phục truyền thống.
Hizume Shots, chàng trai Nhật Bản tham dự chương trình, xúc động chia sẻ: “Tôi từng đọc nhiều về văn hóa Việt Nam, nhưng hôm nay là lần đầu tiên tôi hiểu sâu sắc về một nhóm người cụ thể. Việc được tận tay làm, được nghe kể chuyện giúp tôi muốn đến tận Mù Cang Chải để hiểu hơn về văn hóa, về con người”.
Những trải nghiệm tại “Giữ màu di sản” không chỉ đơn thuần là hoạt động trải nghiệm thủ công, mà là hành trình nối dài giữa quá khứ và hiện tại, giữa bản làng và phố thị. Đó là cách Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam khẳng định vai trò của mình như một tổ chức tiên phong trong bảo tồn văn hóa gắn với phát triển cộng đồng, đặc biệt là phụ nữ và các nhóm yếu thế. Hơn hết, hoạt động này mở ra cánh cửa để nhiều người hiểu hơn về giá trị của di sản sống, để từ đó cùng nhau bảo vệ, gìn giữ và phát triển./.
Bài: Ngân Hà - Ảnh: Khánh Long/Báo ảnh Việt Nam