NSND Triệu Trung Kiên và câu chuyện làm mới nghệ thuật cải lương trong đời sống đương đại
NSND Triệu Trung Kiên, Giám đốc Nhà hát Cải lương Việt Nam là một trong những nghệ sỹ nhận được sự yêu mến và đánh giá cao từ công chúng và giới chuyên môn bởi những nỗ lực cải biên đưa sân khấu cải lương đáp ứng với sự thay đổi của đời sống đương đại.
Giống như một số loại hình nghệ thuật truyền thống khác của Việt Nam, Cải lương đang đứng trước thách thức phải thay đổi để đáp ứng nhu cầu mới của công chúng hiện nay.
Theo NSND Triệu Trung Kiên, khán giả sẽ tìm đến với Cải lương nhưng sẽ ở tầng cao hơn. Bởi vậy, cải lương buộc phải đổi mới để thích ứng với tình hình mới. Cụ thể những người làm nghề phải nỗ lực tìm tòi, mạnh dạn thử nghiệm để tìm ra phương thức phù hợp.
Mở đầu cho nỗ lực cải cách Cải lương, NSND Triệu Trung Kiên đã có rất nhiều các dự án thử nghiệm “làm mới” nghệ thuật này. Cụ thể như sự kết hợp giữa Cải lương và xiếc trong dự án "Huyền sử Việt" hay sự kết hợp giữa Cải lương với Chèo, Xẩm và Ca Huế trong vở "Ngàn năm mây trắng". Đặc biệt vở "Hừng đông" có sự hòa trộn giữa Cải lương với âm nhạc đường phố 9X. Trong dự án này, các bạn trẻ trong ban nhạc đường phố thuộc Câu lạc bộ nghệ thuật HUB đã đưa ngôn ngữ rock, jazz, hip-hop… vào vở diễn, tạo không khí mới lạ cho sân khấu Chèo.
Gần đây nhất, dự án thử nghiệm “Cánh cửa khép hờ” của NSND Triệu Trung Kiên đã được công chúng đón nhận với nhiều cung bậc cảm xúc khi những đề tài thời đại 4.0 như trí tuệ nhân tạo AI, khoa học viễn tưởng được đưa lên sân khấu Cải lương truyền thống.
Với NSND Triệu Trung Kiên và soạn giả Hoàng Song Việt, vở diễn "Cánh cửa khép hờ" là một phép thử với sân khấu Cải lương. “Với những người làm nghề, chúng tôi luôn muốn thử nghiệm và làm nhiều điều hơn nữa, luôn mong muốn bảo tồn và phát huy nghệ thuật Cải lương một cách tốt nhất, để ngày càng nhiều người biết đến và yêu thích nghệ thuật này,” NSND Triệu Trung Kiên chia sẻ.
Khi bắt đầu dựng vở "Cánh cửa khép hờ", NSND Triệu Trung Kiên và các đồng nghiệp gặp rất nhiều khó khăn khi làm đề tài về AI và về viễn tưởng trên sân khấu Cải lương. Mặc dù có những lúc tưởng chừng dự án không thể thực hiện được, nhưng với quyết tâm, NSND Triệu Trung Kiên và các cộng sự đã thành công.
Câu chuyện trong “Cánh cửa khép hờ” được kể bằng bằng ngôn ngữ nghệ thuật truyền thống nhưng vẫn giàu yếu tố đương đại. Có những đoạn hát bằng nhạc hiện đại hoặc cũng là màu sắc âm nhạc của Cải lương nhưng được phối theo cách mới.
Nhằm hộ trợ tối đa cho vở diễn và tạo nên một sân khấu đẹp, linh hoạt có hiệu ứng cao, nhiều công nghệ, màn hình visual, âm thanh, ánh sáng đã được sử dụng. “Chúng tôi cố gắng dựng vở diễn gần gũi nhất với các bạn trẻ bằng cách đưa nghệ thuật đương đại vào tác phẩm thông qua âm nhạc, mỹ thuật, thiết kế sân khấu, phục trang… Đây cũng là hướng đi mà chúng tôi sẽ nỗ lực theo đuổi trong nhiều dự án cũng như các vở diễn tiếp theo,” NSND Triệu Trung Kiên nhấn mạnh.
Theo NSND Triệu Trung Kiên, nghệ thuật Cải lương về bản chất là một nghệ thuật mang tính thích ứng, hội nhập và biến đổi cao. Nó có thể tiếp thu mọi giá trị tiên tiến nhất của nghệ thuật sân khấu đương đại thế giới để làm giàu cho ngôn ngữ nghệ thuật của mình. Đó chính là lợi thế vô cùng lớn để nghệ thuật Cải lương có thể thích ứng với tình hình và tìm hướng phát triển.
Về dài hạn, khi đã hội nhập sâu rộng và đạt được trình độ tương đồng với thế giới, chắc chắn sẽ nảy sinh nhu cầu tìm kiếm sự khác biệt giữa các nền văn hóa. Khi ấy, giới trẻ tất yếu sẽ hình thành xu hướng trở lại với những giá trị truyền thống và góp phần tôn vinh di sản của cha ông mình, dân tộc mình. Bởi vậy, các loại hình nghệ thuật truyền thống, dân tộc hiện nay nếu nỗ lực trong việc bảo tồn, lưu giữ, thì việc phục hưng nền văn hóa, nghệ thuật của dân tộc Việt Nam là điều hoàn toàn có thể thực hiện được./.
Bài: Thảo Vy - Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Link : https://vietnam.vnanet.vn/vietnamese/long-form/nsnd-trieu-trung-kien-va-cau-chuyen-lam-moi-nghe-thuat-cai-luong-trong-doi-song-duong-dai-387034.html