Việt Nam - Điểm đến mới của sinh viên toàn cầu
Những năm gần đây, số lượng sinh viên nước ngoài đến học tập tại các cơ sở giáo dục đại học của Việt Nam đang có xu hướng tăng mạnh. Điều đó cho thấy Việt Nam không chỉ là quốc gia an toàn, thân thiện, có nền văn hóa đa dạng, phong phú, hấp dẫn mà năng lực đào tạo đại học cũng phát triển, tiệm cận với trình độ của thế giới. Đi cùng với đó việc Việt Nam ngày càng có nhiều trường đại học lọt vào Top các đại học uy tín trên thế giới, nhiều chính sách thông thoáng, cởi mở, ưu đãi về visa, học phí, học bổng, nơi ăn ở, đi lại… cũng góp phần thu hút sinh viên nước ngoài tìm đến Việt Nam.
Nếu như hơn một thập kỷ trước, các trường đại học Việt Nam còn ít được biết đến trên bản đồ giáo dục thế giới thì hôm nay tên tuổi của đại học Việt Nam đã xuất hiện ngày càng nhiều trong các bảng xếp hạng quốc tế. Theo Times Higher Education (THE), năm 2025 Việt Nam có 11 trường đại học lọt vào bảng xếp hạng uy tín quốc tế, gồm: Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM), Đại học Duy Tân, Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Trường Đại học Y Hà Nội, Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, Trường Đại học Mở TP.HCM, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQG), Đại học Bách khoa Hà Nội, Đại học Huế, ĐHQG TP.HCM và Đại học Đà Nẵng.
Số lượng công bố quốc tế của các trường tăng trung bình 15–20% mỗi năm; nhiều nhóm nghiên cứu Việt Nam được mời tham gia các dự án cấp khu vực do Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới hoặc Liên minh Châu Âu tài trợ. Đây không chỉ là con số mà là kết quả của cả một quá trình chuyển mình mạnh mẽ từ quản trị, nghiên cứu đến quốc tế hóa chương trình đào tạo.
Thực tế, các khuôn viên đại học Việt Nam ngày nay không chỉ là nơi giảng dạy mà còn là trung tâm đổi mới sáng tạo. Ở phía Bắc, Khu đại học Hòa Lạc (ĐHQG Hà Nội) đang được định hình như một “thành phố đại học” hiện đại, xanh và thông minh. Ở phía Nam, Trường Đại học Tôn Đức Thắng, Đại học FPT, ĐHQG TP.HCM trở thành mô hình kiểu mẫu với thư viện điện tử, khu ký túc xá quốc tế và trung tâm nghiên cứu mở. Tại Trường Đại học Tôn Đức Thắng, trong 5 năm gần đây đã có hơn 10.000 sinh viên quốc tế đến học tập, thực tập và giao lưu văn hóa. Riêng năm học 2023-2024, trường thu hút 2.065 sinh viên quốc tế, một con số cho thấy Việt Nam đang dần trở thành điểm đến giáo dục tầm khu vực.
(Đại học Quốc gia Hà Nội). Ảnh: Trần Thanh Giang/ Báo ảnh Việt Nam
(Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh) tổ chức năm 2024.
Ảnh: Tư liệu Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Một nghiên cứu mới đây của Thạc sĩ Bùi Minh Nghĩa thuộc Trường Đại học Tài chính - Marketing đăng trên Tạp chí điện tử Lý luận Chính trị cho thấy rõ hơn, Việt Nam đã thu hút được 605 dự án của nước ngoài đầu tư vào lĩnh vực giáo dục với tổng số vốn đầu tư lên tới trên 4,57 tỷ USD; khoảng 430 chương trình đào tạo liên kết với nước ngoài được triển khai tại 65 cơ sở giáo dục đại học trong nước; có 5 cơ sở giáo dục đại học có vốn đầu tư nước ngoài đang hoạt động tại Việt Nam. Riêng bậc đại học, cả nước có 408 chương trình liên kết đào tạo với nước ngoài; những quốc gia, vùng lãnh thổ đứng đầu về liên kết chương trình đào tạo với Việt Nam là: Vương quốc Anh 101 chương trình; Hoa Kỳ 59 chương trình; Cộng hòa Pháp 53 chương trình; Australia 37 chương trình; Hàn Quốc 27 chương trình.
Bên cạnh đó, nhiều tổ chức quốc tế về giáo dục, đào tạo hoạt động tại Việt Nam như: Hội đồng kiểm định các trường và chương trình kinh doanh (ACBSP); Hội đồng kiểm định các chương trình đào tạo kỹ thuật và công nghệ (ABET); Viện Kiểm định, chứng nhận và bảo đảm chất lượng Đức (ACQUIN)…
Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam
Điều đó cho thấy đào tạo bậc đại học của Việt Nam đã có bước phát triển mạnh mẽ, một số lĩnh vực, chuyên ngành đào tạo tiệm cận với trình độ quốc tế, được thế giới đánh giá cao như: Kinh doanh và Kinh tế, Khoa học máy tính, Nghiên cứu giáo dục, Kỹ thuật, Khoa học sự sống, Y tế và sức khỏe, Khoa học vật lý, Khoa học xã hội…
Theo PGS. TS Hoàng Minh Sơn, Giám đốc ĐHQG Hà Nội, mô hình đại học đẳng cấp thế giới đã được thực thi tại nhiều quốc gia. Ba yếu tố thành công cốt lõi là nguồn lực dồi dào, quản trị thuận lợi và tài năng hội tụ. Với Việt Nam, một nền giáo dục đạt trình độ tiên tiến trong khu vực Châu Á, tiến tới thuộc nhóm hàng đầu thế giới sẽ là nền giáo dục công bằng, bao trùm, hiện đại và chất lượng.
Với những bước phát triển mạnh mẽ như trên, Việt Nam đang trở thành điểm đến đầy mới mẻ và hấp dẫn của sinh viên nhiều nước trên thế giới. Theo thống kê của Bộ Giáo dục và Đào tạo, tính đến cuối năm 2024, Việt Nam có khoảng 22.000 sinh viên quốc tế đang theo học tại các cơ sở giáo dục trong nước. Trong đó, có gần 4.000 du học sinh theo học diện hiệp định, số còn lại là du học sinh theo diện tự túc, theo các thỏa thuận song phương cấp trường hay địa phương. Số lượng các nước có sinh viên theo học tại Việt Nam cũng rất phong phú, lên đến hàng chục nước, trong đó có những quốc gia có đông sinh viên đang theo học như: Lào, Campuchia, Myanmar, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Anh, Pháp, Mỹ, New Zealand, Ukraine, Ấn Độ, Nigeria, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Đan Mạch… Các lĩnh vực được quan tâm nhiều nhất gồm: Y, Dược, Kinh tế, Kinh doanh, Văn hóa và Ngôn ngữ…
Tại lễ tốt nghiệp của trường Đại học Bách khoa Hà Nội, nhóm sinh viên đến từ Campuchia không giấu vẻ vui mừng trong ngày trọng đại. Hang Sokken, người từng nhận học bổng của trường tâm sự: “Ở đây chúng tôi được hỗ trợ sinh hoạt phí, thầy cô và bạn bè luôn giúp đỡ. Thành công của tôi không chỉ là học thuật mà còn là sự cởi mở, tự tin hơn. Việt Nam thực sự là ngôi nhà thứ hai của chúng tôi”.
Tại Trường Quốc tế - ĐHQG Hà Nội, sự đa dạng văn hóa hiện hữu trong từng lớp học. Các sinh viên đến từ Ấn Độ, Nigeria, Nhật Bản, Hàn Quốc, Thụy Sĩ… cùng nhau thảo luận, nghiên cứu và sáng tạo. Dự án “Thiết bị lọc không khí Helio” do nhóm sinh viên quốc tế Comaan De (Ấn Độ), Demy Warloxx (Nigeria) cùng hai sinh viên Việt Nam là Nguyễn Thị Hải Yến và Đỗ Minh Hoàng phát triển đã giành giải Ba cuộc thi IStartup 2024. Demy Warloxx chia sẻ: “Làm việc cùng sinh viên Việt Nam giúp chúng tôi học được sự kiên trì và sáng tạo và cách làm việc nhóm chuyên nghiệp. Ở đây, ý tưởng luôn được lắng nghe và trân trọng, những bài học thực hành được phát huy tối đa”.
Ở Khoa Ngôn ngữ - Văn hóa Việt Nam và Đông Nam Á, Đại học Ngoại ngữ - ĐHQG Hà Nội, các câu lạc bộ như Câu lạc bộ Ngôn ngữ, Câu lạc bộ Bóng đá là “điểm hẹn văn hóa” của các sinh viên Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, Mỹ... Bên cạnh đó, mỗi buổi học tiếng Việt còn là một hành trình khám phá văn hóa Việt vì giúp họ biết thêm về hát dân ca, viết thư pháp, nấu món phở... Tiến sĩ Trần Hữu Trí, Trưởng khoa Ngôn ngữ - Văn hóa Việt Nam và Đông Nam Á cho biết, ở đây sinh viên nước ngoài không chỉ học tiếng Việt mà còn học cách yêu đất nước này, từ văn hóa, con người đến lối sống giản dị mà chân thành.
Tại miền Nam, Trường Đại học Quốc tế thuộc ĐHQG TP.HCM đã đón hơn 700 lượt sinh viên quốc tế đến từ các trường đại học uy tín trên thế giới đến tham gia chương trình trao đổi lấy tín chỉ và chương trình đào tạo do Trường Đại học Quốc tế cấp bằng.
Ảnh: Tư liệu Đại học FPT – Hà Nội.
Đặc biệt, khoảng thời gian từ sau dịch COVID-19 đến nay, nhà trường nhận thấy số lượng sinh viên quốc tế lựa chọn đến học tập tại trường có sự gia tăng đột biến với hơn 380 người, tăng 15% so với giai đoạn trước đó. Việc tiếp nhận sinh viên từ các trường đại học uy tín trên thế giới như: University of Adelaide (thuộc nhóm Group of 8 của Úc), National University of Singapore (xếp hạng thứ 8 thế giới theo QS Rankings 2025) cùng các trường đại học lâu đời tại Châu Âu đã cho thấy sức hút mạnh mẽ của xu hướng quốc tế hóa đang diễn ra ngày càng hiệu quả và sâu rộng.
Ảnh: Tư liệu Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh
Việc ngày càng có nhiều sinh viên quốc tế đến nghiên cứu, học tập tại Việt Nam đã tạo ra môi trường học tập sôi động, đa văn hóa và thúc đẩy nhiều hoạt động kết nối đa quốc gia, phản ánh được năng lực đào tạo chất lượng cao của Việt Nam. Và họ chính là cầu nối tri thức, văn hóa, góp phần đưa hình ảnh giáo dục Việt Nam lan tỏa mạnh mẽ hơn trên bản đồ tri thức toàn cầu./.
Bài: Bích Vân - Ảnh: Thanh Giang, Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam & Tư liệu