Triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa": Khi rác thải trở thành nghệ thuật
Giữa thời đại mà rác thải nhựa đang trở thành mối đe dọa nghiêm trọng cho môi trường sống, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam đã mang đến một góc nhìn mới mẻ và đầy cảm hứng qua triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa". Đây không chỉ đơn thuần là một không gian trưng bày nghệ thuật mà còn là lời nhắc nhở sâu sắc về trách nhiệm bảo vệ môi trường của mỗi người, đặc biệt hướng đến các thế hệ trẻ - những người sẽ thừa hưởng hành tinh này trong tương lai.
Trung tâm của triển lãm là bộ sưu tập tác phẩm đầy ấn tượng của nghệ sĩ nổi tiếng người Nhật Bản - Fuji Hiroshi. Với tư duy sáng tạo phi thường, ông đã biến những món đồ chơi cũ, vốn bị xem là rác thải, thành những tác phẩm nghệ thuật mang tính giáo dục cao. Để thực hiện những tác phẩm kỳ công này, nghệ sĩ Hiroshi đã thu thập hơn 50.000 món đồ chơi cũ khác nhau từ trẻ em trên khắp Nhật Bản.
"Mỗi món đồ chơi đều mang theo câu chuyện và ký ức của một đứa trẻ. Khi kết hợp chúng lại, tôi không chỉ tạo ra một tác phẩm nghệ thuật mà còn đang kể lại câu chuyện của một thế hệ," nghệ sĩ Hiroshi chia sẻ tại buổi khai mạc triển lãm. "Tôi muốn cho mọi người thấy rằng 'rác thải' chỉ là một khái niệm do con người định nghĩa. Với cái nhìn sáng tạo, mọi thứ đều có thể trở nên có giá trị."
Quy trình sáng tạo của Hiroshi bắt đầu từ việc thu thập đồ chơi cũ thông qua các chiến dịch tại trường học và cộng đồng ở Nhật Bản. Mỗi món đồ chơi đều được làm sạch cẩn thận trước khi được phân loại theo màu sắc, kích thước và chất liệu. Sau đó, nghệ sĩ sẽ thiết kế khung sườn cho tác phẩm và bắt đầu công đoạn gắn từng món đồ chơi vào vị trí thích hợp. Công đoạn này đòi hỏi sự kiên nhẫn và tỉ mỉ phi thường, đôi khi kéo dài hàng tháng trời cho một tác phẩm.
Tác phẩm nổi bật nhất trong triển lãm là bộ sưu tập "Jurassic Plastic" - những mô hình khủng long kích thước thật được tạo nên từ hàng nghìn món đồ chơi nhựa đủ màu sắc. Đứng trước T-Rex cao 3 mét, được làm từ hơn 5.000 món đồ chơi cũ, không ít người tham quan đã phải thốt lên kinh ngạc. Những chiếc xe đồ chơi, búp bê, khối lắp ráp và vô số đồ chơi khác đã được sắp xếp khéo léo để tạo nên một sinh vật tiền sử sống động đến từng chi tiết.
Điểm đặc biệt của triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa" là cách tiếp cận giáo dục thông qua trải nghiệm nghệ thuật. Thay vì những con số thống kê khô khan về ô nhiễm nhựa, khách tham quan, đặc biệt là trẻ em, được tiếp cận vấn đề môi trường một cách trực quan và cảm xúc.
Khu vực "Hành động nhỏ, Thay đổi lớn" của triển lãm cho phép các em nhỏ tự tay tạo ra những tác phẩm nghệ thuật nhỏ từ đồ chơi cũ và rác thải nhựa đã qua sử dụng. Dưới sự hướng dẫn của các tình nguyện viên, trẻ em không chỉ phát huy sự sáng tạo mà còn học được bài học về tái chế và bảo vệ môi trường.
số 27 Quang Trung, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Không chỉ tác động đến học sinh, triển lãm còn thu hút sự quan tâm của các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp. Một số công ty sản xuất đồ chơi tại Việt Nam đã bắt đầu nghiên cứu về nguyên liệu thân thiện với môi trường sau khi tham quan triển lãm. Đại diện Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng đã đến thăm và bày tỏ sự ủng hộ đối với thông điệp mà triển lãm mang lại.
Triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa" không chỉ là một sự kiện nghệ thuật môi trường mà còn là cầu nối văn hóa giữa Nhật Bản và Việt Nam. Thông qua tác phẩm của nghệ sĩ Fuji Hiroshi, người Việt Nam có cơ hội hiểu thêm về tinh thần "Mottainai" - triết lý về việc trân trọng và không lãng phí tài nguyên trong văn hóa Nhật Bản.
Thành công của triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa" đã mở ra một hướng đi mới cho nghệ thuật môi trường tại Việt Nam. Nhiều nghệ sĩ trẻ đã bày tỏ hứng thú với việc sáng tác từ rác thải nhựa, đặc biệt là những món đồ chơi cũ không còn sử dụng.
Qua triển lãm "Kỷ nguyên Nhựa", công chúng Việt Nam không chỉ được chiêm ngưỡng những tác phẩm nghệ thuật độc đáo mà còn được thức tỉnh về trách nhiệm bảo vệ môi trường. Mỗi món đồ chơi nhựa trong tác phẩm của nghệ sĩ Fuji Hiroshi đều là một lời nhắc nhở rằng rác thải nhựa không phải là điểm kết thúc mà có thể là khởi đầu cho một cuộc sống mới, một giá trị mới khi được nhìn nhận bằng con mắt sáng tạo và trách nhiệm.
Triển lãm đã thành công trong việc truyền tải thông điệp "Khi rác thải trở thành nghệ thuật, chúng ta có thể thay đổi cách nhìn nhận về giá trị của vật chất và trách nhiệm của mỗi người đối với môi trường sống."
Bài: Công Đạt; Ảnh: Khánh Long/Báo ảnh Việt Nam