Thú chơi hoa thuỷ tiên ngày Tết của người Hà thành
Cứ mỗi dịp Tết đến, Xuân về, người Hà Nội lại có một thú vui tao nhã là mua và gọt hoa thuỷ tiên. Thú chơi này là nét đẹp văn hóa phản ánh sự cầu kỳ, tỉ mỉ và thanh lịch của người dân đất Hà thành.
Thú chơi hoa thủy tiên của người Hà Nội đã có từ lâu đời, không ai biết chính xác nó xuất hiện từ khi nào. Tuy nhiên, theo nhiều tài liệu ghi chép, thì thú chơi này có thể bắt nguồn từ thời nhà Lê (thế kỷ 15 - 18). Vào thời điểm đó, hoa thủy tiên được xem là một loại hoa quý, chỉ dành cho vua chúa và tầng lớp quý tộc.
Hoa thủy tiên được người Hà Nội yêu thích bởi vẻ đẹp thanh tao, tao nhã và hương thơm dịu dàng. Nó được coi là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng trong năm mới.
Khác với các loài hoa khác, chơi hoa thủy tiên đòi hỏi sự cầu kỳ và tinh tế từ khâu chọn củ, gọt củ, chăm sóc đến khi hoa nở. Người chơi hoa phải có kiến thức và kinh nghiệm để chọn được củ thủy tiên đẹp, có nhiều mầm, nụ hoa to và đều. Việc gọt củ cũng rất quan trọng, cần tỉ mỉ để không làm tổn thương mầm hoa.
Người xưa bắt đầu chuẩn bị cho việc cắt gọt thủy tiên từ đầu tháng chạp, với những việc như mua thủy tiên, bình đựng, dao gọt (con dao dùng để gọt hoa thuỷ tiên đc làm bằng thép, có hai đầu, một đầu dao để gọt, còn đầu kia hình lòng máng, bo tròn dùng để nạo, xén lá)…
Người chơi cần chọn củ hoa thủy tiên có kích thước vừa phải, không quá to cũng không quá nhỏ. Củ hoa thủy tiên cần được gọt vỏ một cách cẩn thận để giữ nguyên vẹn phần mầm và rễ. Sau khi gọt, củ hoa thủy tiên được đặt vào một chiếc bát nước sạch và để ở nơi có ánh sáng tự nhiên. Sau khoảng 20 ngày, hoa thủy tiên sẽ nở.
Hoa thủy tiên có nhiều ý nghĩa khác nhau trong văn hóa Việt Nam. Nó được coi là biểu tượng của sự may mắn, tài lộc và thịnh vượng. Người ta tin rằng hoa thủy tiên sẽ mang lại may mắn, tài lộc và thịnh vượng cho gia chủ trong năm mới. Ngoài ra, hoa thủy tiên còn có vẻ đẹp thanh tao, tao nhã, thể hiện sự tinh tế của người chơi hoa. Hoa thủy tiên thường nở vào dịp Tết Nguyên Đán, tượng trưng cho sự sum vầy, đoàn viên của gia đình.
Trong nhà có thủy tiên thì không khí ngày Tết đủ đầy, phấn khởi. Người Hà Nội tin rằng, đêm giao thừa, trong không gian ấm cúng thoảng mùi hương trầm, mọi người quây quần bên tách trà sen, lúc ấy, trong nhà có bát hoa thủy tiên nở sẽ báo hiệu một năm mới tốt lành và nhiều may mắn.
Thú chơi hoa thủy tiên từng có thời gian bị mai một do nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, thú chơi này đang dần được hồi sinh, đặc biệt là ở giới trẻ. Nhiều người yêu thích hoa thủy tiên bởi vẻ đẹp thanh tao và ý nghĩa tốt đẹp của nó. Thú chơi hoa thủy tiên là một nét đẹp văn hóa truyền thống của người Hà Nội. Nó thể hiện sự thanh tao, tao nhã và tinh tế của người Tràng An./.
