Nuôi cà cuống: mô hình mới của nông dân Hà Nội
Hiện nay, do thấy được giá trị cũng như thị trường tiêu thụ rộng lớn của cà cuống, nhiều hộ dân ở Hà Nội đã mạnh dạn đầu tư những bể nuôi cà cuống, thu về lợi nhuận lớn.
Cà cuống, còn gọi là con bọ ngựa nước, là một loại côn trùng lớn thuộc bộ Cánh nửa (Hemiptera). Chúng được tìm thấy ở các khu vực nước ngọt trên khắp thế giới. Cà cuống có thân dài, dẹt, màu nâu hoặc đen. Chúng có một cặp cánh trước ngắn và một cặp cánh sau lớn, được sử dụng để bơi. Cà cuống có một cái đầu lớn với một cặp mắt to và một cái vòi dài, nhọn. Chúng sử dụng vòi để hút nước và thức ăn.
Cà cuống là loài ăn thịt và chúng ăn một loạt các động vật nhỏ, bao gồm côn trùng, ấu trùng và cá nhỏ. Chúng là loài săn mồi nguy hiểm trong hệ sinh thái nước ngọt và chúng đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát quần thể con mồi.
Cà cuống cũng là một nguồn thực phẩm quan trọng đối với con người. Ở một số nền văn hóa, chúng được coi là một món ngon. Cà cuống có thể được chế biến theo nhiều cách khác nhau, bao gồm chiên, nướng và hầm. Còn ở Việt Nam, cà cuống được biết đến nhiều nhất với công dụng dùng làm gia vị cho món bánh cuốn, bún chả…
Do môi trường sống có nhiều thay đổi, cà cuống hoang dã dần biến mất trong tự nhiên. Trong một thời gian dài, người dân gần như không được nhìn thấy cà cuống ngoài hoang dã ở Việt Nam. Thế nhưng, loài côn trùng thuộc hạng "sơn hào hải vị" của người Việt này lại đang sinh sôi, nhân giống tốt tại trại cà cuống của anh Hoàng Anh (Xóm Mít, Đông Ngàn, Đông Anh, Hà Nội).
Anh Hoàng Anh áp dụng mô hình nuôi cà cuống khép kín, từ khâu sản xuất con giống đến khâu tiêu thụ sản phẩm. Con giống được anh tự lai tạo, đảm bảo chất lượng tốt. Cà cuống được nuôi trong bể xi măng, với hệ thống nước sạch và thức ăn đầy đủ.
Sản phẩm chính của trang trại cà cuống anh Hoàng Anh là cà cuống thương phẩm và tinh dầu cà cuống. Cà cuống thương phẩm được bán cho các nhà hàng, quán ăn và người tiêu dùng. Tinh dầu cà cuống được sử dụng trong y học cổ truyền và làm đẹp.
Trang trại cà cuống của anh Hoàng Anh là mô hình điển hình cho việc nuôi cà cuống hiệu quả. Mô hình của anh đã được nhiều người học hỏi và áp dụng, góp phần phát triển ngành nuôi cà cuống ở Việt Nam.
Bể nuôi cà cuống có thể làm bằng xi măng, nhựa hoặc tôn. Bể cần có kích thước phù hợp với số lượng cà cuống nuôi. Nước nuôi cà cuống phải là nước sạch, không bị ô nhiễm. Để đảm bảo nguồn nước nuôi đủ sạch, người nuôi phải thay nước, dọn bể thường xuyên.
Theo Hoàng Anh, nuôi cà cuống không quá khó khăn hay vất vả nhưng cần chăm chỉ vì loài này sống theo kiểu hoang dã. Vì thế, người nuôi không cần phải động chạm bể nuôi nhiều nhưng phải quan sát liên tục để tránh tình trạng ăn nhau hoặc cá ở trong bể bị chết. Vì cà cuống không ăn đồ chết mà chỉ ăn đồ tươi.
Ấu trùng cà cuống được nở ra từ trứng, sau đó được nuôi trong bể nước sạch với thức ăn là bột cám. Sau khi phát triển đến một kích thước nhất định, những ấu trùng này sẽ hóa thành nhộng. Cà cuống trưởng thành sau khi thoát nhộng sẽ được nuôi trong bể riêng, với thức ăn là cá nhỏ, tép và côn trùng.
Hiện nay, người tiêu dùng chủ yếu biết đến các sản phẩm được chế biến từ thịt cà cuống như chiên, nướng, hấp,… do thịt và trứng cà cuống chứa nhiều protein, lipid. Tuy nhiên, giá trị nhất của con cà cuống là phần túi tinh dầu (nằm ở cà cuống đực).
Ở phần lưng của con cà cuống đực có 2 ống nhỏ gọi là bọng tinh dầu, màu trắng, rất thơm. Vì vậy, nhiều người kỳ công chiết xuất thành tinh dầu, bảo quản trong lọ kín, mỗi lần ăn chỉ cần mang ra nhỏ 1 - 2 giọt vào bát nước chấm để tăng hương vị.
Nuôi cà cuống ở Hà Nội đang ngày càng phát triển, bởi đây là một mô hình kinh tế hiệu quả, mang lại thu nhập cao cho người nuôi. Tuy nhiên, để nuôi cà cuống thành công, người nuôi cần phải nắm vững kỹ thuật nuôi và có kinh nghiệm chăm sóc./.
Bài & ảnh: Công Đạt/ Báo ảnh Việt Nam