Nón Lá Sen xứ Huế
Trong bức tranh văn hóa đa sắc màu của Việt Nam, nón lá từ lâu đã trở thành một biểu tượng không thể thiếu, đặc biệt tại cố đô Huế - vùng đất của những giá trị truyền thống và tinh hoa nghệ thuật. Trải qua thời gian, từ những chiếc nón lá thông thường đến nón bài thơ đều đã trở thành những món quà mang đậm dấu ấn Huế. Tuy nhiên, từ năm 2017, một sản phẩm thủ công mới đã xuất hiện, mang đến làn gió mới cho nghề làm nón truyền thống, đó chính là nón lá sen Huế, một tác phẩm độc đáo được sáng tạo bởi anh Nguyễn Thanh Thảo.
Nón lá sen Huế là sự kết hợp tinh tế giữa nghề làm nón truyền thống và nguyên liệu mới là lá sen. Ý tưởng này xuất phát từ mong muốn tạo ra một sản phẩm vừa gìn giữ bản sắc văn hóa truyền thống, vừa mang tính đổi mới, sáng tạo. Quy trình sản xuất bắt đầu từ việc lựa chọn những chiếc lá sen đẹp nhất, sau đó qua công đoạn xử lý để đảm bảo độ bền của lá và màu sắc. Các người thợ tại làng nón Đốc Sơ (làng nghề nón lá nổi tiếng của Huế) sẽ dành khoảng một ngày để "chằm" (khâu) tỉ mỉ, tạo nên sản phẩm hoàn chỉnh.
"Mỗi chiếc nón lá sen là một tác phẩm nghệ thuật đòi hỏi sự tỉ mỉ và kiên nhẫn," anh Nguyễn Thanh Thảo, người sáng lập thương hiệu Sen Thảo chia sẻ. "Tôi muốn tạo ra một sản phẩm không chỉ đẹp mà còn mang ý nghĩa về văn hóa và thiên nhiên. Lá sen là biểu tượng của sự thanh khiết, tinh tế, những đặc điểm rất phù hợp với vẻ đẹp của xứ Huế."
Điểm đặc biệt nhất của nón lá sen Huế chính là những đường vân lá còn hiện rõ trên bề mặt nón. Mỗi chiếc lá sen có đường vân khác nhau, điều này làm cho mỗi chiếc nón lá sen trở nên độc nhất vô nhị. Không chỉ là vật dụng hàng ngày, nón lá sen còn là một tác phẩm nghệ thuật thể hiện sự kết hợp hài hòa giữa con người và thiên nhiên, giữa truyền thống và hiện đại.
Nón lá sen Huế không chỉ mang giá trị thẩm mỹ mà còn có tính ứng dụng cao trong cuộc sống. Đây là một sự lựa chọn mới lạ cho những bộ hình áo dài đậm chất Huế. Màu xanh nhẹ nhàng, hài hòa của lá sen có thể dễ dàng phối cùng các loại áo dài, tạo nên vẻ đẹp thanh lịch, duyên dáng cho người phụ nữ Việt Nam.
Bà Trần Thị Hương, một nghệ nhân làm nón với hơn 30 năm kinh nghiệm tại làng Đốc Sơ, nhận xét: "Tôi đã làm nón lá truyền thống cả đời, nhưng khi bắt đầu tham gia vào việc làm nón lá sen, tôi thấy đây là một sự đổi mới rất sáng tạo. Việc sử dụng lá sen đòi hỏi kỹ thuật khác biệt so với lá cọ truyền thống. Chúng tôi phải cẩn thận hơn, tỉ mỉ hơn khi 'chằm' để không làm hỏng những đường vân tự nhiên của lá sen."
Dưới ánh mặt trời, nón lá sen càng tỏa sáng với màu xanh tươi, bắt mắt. Điều đặc biệt là nón được làm hoàn toàn từ lá sen hai lớp, sau khi chằm được phủ lớp sơn bề mặt, giúp nón có thể chịu được mưa nắng tốt. Người sử dụng có thể thoải mái đội nón hàng ngày mà không cần lo ngại về độ bền của sản phẩm.
Chị Đinh Ngọc Liên, một khách hàng thường xuyên sử dụng nón lá sen chia sẻ: "Tôi rất thích chiếc nón lá sen này vì nó vừa đẹp vừa bền. Màu xanh tự nhiên của lá sen tạo cảm giác mát mẻ, gần gũi với thiên nhiên. Tôi đã sử dụng nón này được hơn một năm và vẫn giữ được màu sắc và hình dáng ban đầu. Đặc biệt, mỗi khi đội nón này ra đường, tôi luôn nhận được những lời khen ngợi từ mọi người xung quanh."
Từ những ý tưởng ban đầu, thương hiệu Sen Thảo đã không ngừng mở rộng và phát triển nhiều dòng sản phẩm nón lá sen đa dạng. Hiện nay, Sen Thảo cung cấp nhiều loại nón lá sen phù hợp với nhiều đối tượng khác nhau: nón dành cho trẻ em với kích thước nhỏ gọn, nón dành cho thanh thiếu nữ với thiết kế duyên dáng, nón dành cho sư cô, sư thầy với thiết kế trang nghiêm, phù hợp với không gian thiền định.
Anh Thảo cho biết: "Chúng tôi luôn tìm tòi, sáng tạo để đưa ra những sản phẩm mới, phù hợp với nhu cầu và thị hiếu của khách hàng. Mỗi dòng sản phẩm đều có những đặc điểm riêng, nhưng đều giữ được vẻ đẹp tự nhiên của lá sen và kỹ thuật làm nón truyền thống."
Sự đa dạng này không chỉ đáp ứng nhu cầu của nhiều đối tượng khách hàng mà còn thể hiện sự linh hoạt, sáng tạo trong việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại. Đây cũng là yếu tố quan trọng góp phần đưa nón lá sen Huế trở thành một sản phẩm thu hút cả khách hàng trong nước và quốc tế.
Ông John Smith, một du khách đến từ Canada chia sẻ: "Tôi đã mua một chiếc nón lá sen làm quà cho vợ tôi. Đây là món quà độc đáo nhất mà tôi từng mua trong những chuyến du lịch của mình. Tôi rất ấn tượng với kỹ thuật làm nón và đặc biệt là việc sử dụng lá sen làm nguyên liệu. Chiếc nón không chỉ đẹp mà còn mang đậm văn hóa Việt Nam, đặc biệt là văn hóa Huế."
Sự ra đời và phát triển của nón lá sen Huế không chỉ tạo ra một sản phẩm mới mà còn góp phần bảo tồn và phát triển nghề làm nón truyền thống, đồng thời quảng bá hình ảnh về một Huế tinh tế, duyên dáng và giàu bản sắc văn hóa. Đây là một minh chứng cho thấy việc kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, giữa bảo tồn và phát triển không chỉ là cần thiết mà còn mang lại những giá trị mới, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa của dân tộc.
Thực hiện: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam