“Những trang sử bằng hình sắc” – Hòa quyện nghệ thuật và ký ức lịch sử
Sự kiện được tổ chức nhân dịp kỷ niệm 80 năm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 – 22/12/2024) và 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân. Triển lãm giới thiệu hơn 40 tác phẩm hội họa và điêu khắc: bao gồm 30 bức trực họa được sáng tác trực tiếp trong chiến trường trong đó tranh về Chủ tịch Hồ Chí Minh giai đoạn 1930 – 1975 và 15 tác phẩm tái hiện hình ảnh quân và dân ta trong hai cuộc kháng chiến cũng như trong lao động, sản xuất thời kỳ sau đổi mới.
Triển lãm trưng bày hơn 30 bức trực họa được vẽ trực tiếp tại chiến trường, khắc họa chân thực cuộc sống và chiến đấu của quân dân ta trong các cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Có thể kể đến các tác phẩm nổi bật tại triển lãm như “Những cô gái thông tin” (150x380cm), tác phẩm sơn mài của họa sĩ Nguyễn Cương. Bức tranh sử dụng từ chất liệu sơn mài truyền thống, với các lớp màu nâu trầm, vàng đất và đỏ sẫm hòa quyện tạo nên tác phẩm có chiều sâu vừa bí ẩn vừa cuốn hút. Bố cục được sắp xếp chặt chẽ, các nhân vật nữ được sắp xếp thành hàng ngang, mỗi người tay cầm thiết bị thông tin, ánh mắt hướng thẳng về phía trước, toát lên khí chất quyết tâm và kiên cường.
Khác với hơi thở công nghiệp và khói lửa chiến tranh trong tác phẩm của họa sĩ Nguyễn Cương, “Rừng chiều” của họa sĩ Nguyễn Đức Dụ lại mở ra một không gian thiên nhiên yên bình đầy chất thơ như một bản hòa ca dịu dàng của đất trời và con người. Đây là một tác phẩm sơn dầu có kích thước lớn mang lại cảm giác thư thái, gần gũi nhưng không kém phần sâu lắng.
Tác phẩm điêu khắc “Hòa Bình 2” là dấu ấn nổi bật tại triển lãm, minh chứng cho tài năng của họa sĩ Tạ Quang Bạo trong việc sử dụng ngôn ngữ hình khối trừu tượng để truyền tải thông điệp sâu sắc về hòa bình và sự tĩnh lặng nội tâm. Được chế tác từ composite tổng hợp, bề mặt bóng loáng của tác phẩm như phản chiếu ánh sáng của thời gian, mang đến cảm giác bền vững và trường tồn. Hình khối tuy giản đơn nhưng đầy uy lực, gợi lên hình ảnh con người trong khoảnh khắc suy tư hoặc nghỉ ngơi, tìm kiếm sự hòa hợp giữa tâm hồn và thế giới. Những đường cong mềm mại đan xen cùng các góc cạnh sắc nét tạo nên một sự đối lập đầy thú vị, vừa tôn lên sức mạnh tiềm ẩn, vừa khơi gợi nét nhạy cảm sâu lắng.
Những bức tranh này như những thước phim quay chậm, tái hiện không khí khốc liệt của chiến trường, từ những trận địa đầy khói lửa đến khoảnh khắc yên bình hiếm hoi bên lán trại. Đặc biệt, hình ảnh Chủ tịch Hồ Chí Minh được khắc họa với phong thái giản dị, gần gũi, đầy cảm hứng, phản ánh lòng tôn kính của các nghệ sĩ đối với vị lãnh tụ vĩ đại. Ngoài ra, 15 tác phẩm khác tái hiện hình ảnh quân và dân ta trong những ngày tháng kháng chiến oanh liệt, cũng như trong lao động và sản xuất thời kỳ sau đổi mới. Các tác phẩm này, với ngôn ngữ nghệ thuật vừa chân thực vừa bay bổng, không chỉ thể hiện tinh thần yêu nước mà còn tôn vinh ý chí vươn lên và khát vọng hòa bình của dân tộc Việt Nam.
Những tác phẩm điêu khắc, với sự tinh tế trong cách tạo hình, cũng là điểm nhấn thu hút sự chú ý của các du khách nước ngoài. Đối với họ, đây không chỉ là cơ hội tìm hiểu thêm về văn hóa Việt Nam mà còn là dịp cảm nhận tinh thần dân tộc mạnh mẽ được truyền tải qua nghệ thuật.
Điều đặc biệt của “Những trang sử bằng hình sắc” là cách các nghệ sĩ sử dụng ngôn ngữ hình ảnh để tái hiện lịch sử. Từ những nét cọ mạnh mẽ, màu sắc sống động đến đường nét điêu khắc tinh tế, triển lãm đã tạo nên một không gian giao thoa giữa ký ức và nghệ thuật, khiến mỗi người xem đều cảm nhận được sự thiêng liêng của những năm tháng chiến tranh, đồng thời nhìn thấy ánh sáng của niềm hy vọng và sức mạnh bất khuất.
Triển lãm sẽ kéo dài đến hết ngày 29/12/2024. Đây là dịp để người dân Thủ đô và du khách thập phương cùng chiêm ngưỡng những trang sử sống động qua hình sắc, đồng thời tìm thấy sự kết nối sâu sắc giữa quá khứ và hiện tại. Triển lãm “Những trang sử bằng hình sắc” chính là hành trình tri ân và tôn vinh những con người đã viết nên lịch sử vẻ vang bằng chính cuộc đời của mình./.
Bài: Khánh Long - Ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam