Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Thị Mỹ Dung, Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, Đại học Quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh là một trong những nhà khoa học nữ tiêu biểu của Việt Nam trong lĩnh vực nghiên cứu và ứng dụng công nghệ nano. Với hơn 15 năm cống hiến cho khoa học, bà đã ghi dấu ấn sâu sắc trong cộng đồng nghiên cứu trong và ngoài nước...

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung nhận Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024, một giải thưởng uy tín, vinh danh cấp quốc gia dành cho
các nhà khoa học nữ xuất sắc tại Việt Nam. Ảnh Tư liệu NVCC

Hành trình nghiên cứu đầy đam mê

Cơ duyên đến với khoa học của Phó Giáo sư, Tiến sĩ (PGS.TS) Đặng Thị Mỹ Dung bắt đầu một cách đầy bất ngờ. Năm 2008, bà bắt đầu luận văn thạc sĩ tại Viện Công nghệ Nano. Một năm sau, bà được chính thức tuyển dụng vào viện. Cũng trong năm đó, một cuộc gặp gỡ giữa bà với chuyên gia người Pháp Eric Fribourg-Blanc trong lĩnh vực in phun - một công nghệ còn rất mới mẻ tại Việt Nam đã mở ra chân trời mới. "Chính sự hướng dẫn tận tình của thầy cùng tiềm năng ứng dụng rộng lớn của công nghệ này ở nhiều lĩnh vực như điện tử, y sinh, môi trường… đã khơi gợi trong tôi niềm say mê đặc biệt" - PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung chia sẻ.

Hành trình nghiên cứu khoa học của PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung là minh chứng sống động cho niềm đam mê, tính kiên trì
và tinh thần tiên phong có thể kiến tạo nên những giá trị bền vững. Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

Vào thời điểm đó, công nghệ in phun còn là một khái niệm xa lạ ở Việt Nam. Tài liệu nghiên cứu trong nước gần như không có, thiết bị thí nghiệm còn rất hạn chế. Thế nhưng, sự thiếu thốn này không làm bà nản lòng mà ngược lại, càng dấn thân bà càng bị cuốn hút bởi tính liên ngành hấp dẫn của công nghệ, nơi vật lý, hóa học, kỹ thuật và y sinh giao thoa một cách kỳ diệu.

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung với các đồng nghiệp trong phòng thí nghiệm. Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung chia sẻ rằng, tiềm năng ứng dụng rộng lớn của công nghệ in phun ở nhiều lĩnh vực như điện tử, y sinh, môi trường… đã khơi gợi trong bà niềm say mê nghiên cứu khoa học. Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

Để xây dựng nền tảng vững chắc và tiếp cận công nghệ tiên tiến, bà đã nhiều lần sang Pháp và Nhật Bản. Những chuyến đi này không chỉ giúp bà học hỏi kỹ thuật mà còn tích lũy kinh nghiệm thực tế từ các phòng thí nghiệm hiện đại. Đỉnh cao của hành trình học thuật này là luận án tiến sĩ của bà vào năm 2015, tập trung vào việc chế tạo mực in nano kim loại và ứng dụng trong các mạch điện tử. Sau khi trở về Việt Nam, bà kiên trì theo đuổi hướng nghiên cứu này bất chấp những thiếu thốn về thiết bị, nhân lực và đặc biệt là sự quan tâm ban đầu của thị trường.

 

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung, người góp phần nâng cao uy tín khoa học Việt Nam trên trường quốc tế.
Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

Những thành tựu đáng tự hào

Giai đoạn 2018 - 2019, Viện Công nghệ Nano thực hiện Dự án Đẩy mạnh đổi mới sáng tạo thông qua nghiên cứu khoa học và công nghệ do Ngân hàng Thế giới tài trợ với trọng tâm là nâng cao năng lực tự chủ, hoàn thiện và làm chủ công nghệ sản xuất mực in nano bạc dùng trong chế tạo linh kiện vi điện tử và hệ thống cảm biến nano đánh giá chất lượng nước ao nuôi trồng thủy hải sản. Với vai trò là Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung tham gia hướng nghiên cứu chế tạo hệ thống cảm biến quan trắc độ mặn và đánh giá chất lượng nước ao nuôi trồng thủy hải sản, phát triển vật liệu hướng đến ứng dụng chế tạo cảm biến đo kim loại nặng. Dự án đã thành công rực rỡ, hoàn thiện công nghệ và đưa vào thương mại hóa 4 sản phẩm chính: mực nano bạc cho sản xuất linh kiện điện tử, hệ thống cảm biến đánh giá chất lượng nước nuôi trồng thủy sản, vật liệu nano bạc để khử trùng nước nuôi trồng thủy sản và trái cây, hệ thống giám sát và cảnh báo xâm nhập mặn tự động. 

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung là một tấm gương sáng về sự kiên trì, đam mê và cống hiến trong nghiên cứu khoa học. 
Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

Không dừng lại ở đó, bà còn có những đóng góp quan trọng vào chương trình quốc gia về phát triển mô hình nuôi tôm bền vững, nơi giải pháp xử lý nước bằng vật liệu nano bạc đã chứng minh hiệu quả ở nhiều trang trại và doanh nghiệp nuôi tôm, giúp giảm thiểu rủi ro dịch bệnh trong điều kiện biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. 

Là Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, bà luôn thể hiện sự tận tâm đặc biệt với việc bồi dưỡng thế hệ các nhà khoa học không ngừng dấn thân trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Bà luôn khuyến khích sinh viên năm cuối tham gia nghiên cứu khoa học, thực hiện luận văn tốt nghiệp tại Viện, đồng thời hỗ trợ nghiên cứu sinh về chi phí đào tạo, học bổng, thí nghiệm và tạo cơ hội tham gia các hội nghị quốc tế cũng như đào tạo ngắn hạn ở nước ngoài.

Với vai trò Phó Viện trưởng Viện Công nghệ Nano, PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung luôn thể hiện sự tận tâm đặc biệt với việc bồi dưỡng thế hệ các nhà khoa học không ngừng dấn thân trong lĩnh vực khoa học công nghệ. Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung tham gia một cuộc hội thảo quốc tế. Ảnh Tư liệu NVCC

Những đóng góp đáng kể vào khoa học và công nghệ đã mang lại cho PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung nhiều giải thưởng danh giá, được công nhận cả trong nước và quốc tế. Nổi bật nhất là việc bà là một trong hai cá nhân xuất sắc được trao Giải thưởng Kovalevskaia năm 2024, một giải thưởng cao quý dành cho những nhà khoa học nữ có đóng góp nổi bật trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Với những đóng góp không ngừng nghỉ, bà đã góp phần nâng cao vị thế khoa học Việt Nam trên trường quốc tế, truyền cảm hứng mạnh mẽ cho cộng đồng khoa học, đặc biệt là các nhà khoa học nữ tiếp tục theo đuổi đam mê và cống hiến cho sự phát triển của đất nước./.

 

PGS.TS Đặng Thị Mỹ Dung là nhà khoa học đã và đang truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ nghiên cứu viên,
nhất là các nữ sinh viên và nhà khoa học trẻ. Ảnh Tư liệu NVCC

Bài: Thảo Vy - Ảnh: Trịnh Thông Hải/Báo ảnh Việt Nam và Tư liệu NVCC