Ngô Thanh Hùng - sự thể nghiệm đầy độc đáo và mới mẻ cùng “Hơi thở của Đất”
"Hơi thở của Đất" (The Breath of The Earth) là tên một triển lãm nghệ thuật đương đại rất nổi bật của họa sĩ Ngô Thanh Hùng vừa diễn ra tại TAA Gallery ở Tp. Hồ Chí Minh từ 30/11 đến 15/12/2025 với 26 tác phẩm mixed media sử dụng chất liệu đất miền Trung nhằm khám phá mối quan hệ sâu sắc giữa con người, thiên nhiên và kí ức lịch sử, môi trường.
Đến với triển lãm “Hơi thở của Đất” người xem không chỉ tiếp cận với các tác phẩm như một thực thể thẩm mĩ mà là cuộc đối thoại với những mạch ngầm kí ức, nơi Đất, thời gian và con người gặp nhau trong một cuộc đối thoại đầy cảm xúc.
Triển lãm trưng bày 26 tác phẩm độc đáo được thể hiện theo phong cách nghệ thuật mixed media, là hình thức nghệ thuật kết hợp nhiều loại vật liệu, chất liệu và kĩ thuật khác nhau trong cùng một tác phẩm để tạo ra sự độc đáo, phá vỡ ranh giới hội họa truyền thống. Nó mang lại sự tự do sáng tạo, cho phép nghệ sĩ thử nghiệm sự tương tác giữa sơn, mực, giấy, vải, và những vật thể tìm thấy, kể cả yếu tố kĩ thuật số để tạo nên diện mạo phong phú, đa chiều.
Với kĩ thuật này, họa sĩ Ngô Thanh Hùng đã táo bạo thể nghiệm lối vẽ mới trên ván nhựa kết hợp giữa sơn then, sơn cánh gián của sơn mài truyền thống, đất tự nhiên trộn với sơn mài và keo, cùng những mảnh tôn cũ bị bão cuốn bay được tái sử dụng như những chứng tích.
Nhưng điểm độc đáo quyết định không chỉ nằm ở các loại vật liệu mà ở cách anh thể hiện nó. Đó là việc anh mạnh dạn đưa tranh ra trời mưa để mưa gió trực tiếp can thiệp và tác động lên bề mặt tác phẩm nhằm làm giảm bớt sự can thiệp của tác giả mà để cho vật chất tự vận động, tự ghi dấu ấn của mình lên bề mặt của mỗi bức tranh. Do đó các tác phẩm sau khi hoàn thiện hiện lên với những đường nét, dấu ấn vận động của tự nhiên giống như sự biến đổi của Đất trong môi trường tự nhiên mưa bão, giông gió vốn có của nó. Và đó chính là chủ đích của tác giả khi thực hiện bộ tranh này.
Vì thế, người xem tranh cảm thấy “Hơi thở của Đất” không chỉ để lại ấn tượng về những bề mặt thô ráp đẹp lạ lùng, mà còn mở ra những miền cảm xúc khó tả giống như đang đứng trước Đất - một thực thể có đời sống riêng. Ở đó có cảm giác như Đất đang trượt, đang chảy, đang phun trào, nứt đổ bởi những dòng dung nham nóng bỏng, bởi những cơn lũ cuồng nộ như muốn xé toang mọi thứ. Tất cả như đang phản ánh sự biến đổi dữ dội của tự nhiên, của môi trường.
Nói cách khác, Ngô Thanh Hùng đang tiếp cận, phản ánh và chuyển tải câu chuyện khủng hoảng môi trường không bằng những số liệu hay tin tức mà anh kể về nó bằng sự trải nghiệm thực chất thông qua hội họa. Vì vậy, Đất trong tranh của anh có hơi thở, có sự sống, có tiếng nói riêng, nó lưu giữ những kí ức về sự sống, về những vết thương của môi trường. Từ đó hình thành nên một khái niệm có thể gọi là “ý thức địa chất” trong hội họa của anh, một cách nhìn Trái Đất như sinh thể sống, nơi có thể lưu dấu và kể lại mọi biến cố của thời gian và sự sống.
Điều đáng chú ý là cuộc trển lãm này có sự đồng hành về mặt chuyên môn của giám tuyển Ngô Kim Khôi, chuyên gia nghiên cứu mĩ thuật Việt Nam hiện đại và đương đại, hiện đang sinh sống và làm việc tại Pháp. Ông từng có nhiều năm công tác tại Bảo tàng Cernuschi (Paris), nơi lưu giữ một trong những bộ sưu tập lớn nhất về nghệ thuật Á Đông tại châu Âu.
Với nền tảng nghiên cứu sâu rộng và độc lập, giám tuyển Ngô Kim Khôi mang đến Triển lãm một chiều sâu học thuật, góp phần làm rõ ngôn ngữ chất liệu đặc thù mà họa sĩ Ngô Thanh Hùng theo đuổi, cũng như mạch tư tưởng xuyên suốt về “Đất” như một chủ thể sống.
Nói về tính độc đáo và mới lạ của cuộc triển lãm này, giám tuyển Ngô Kim Khôi đã chia sẻ: “Trong nhịp sống ngày càng gấp gáp, con người dường như ít còn lắng nghe chuyển động thầm lặng của Đất dưới chân mình. Đất - nền tảng bền bỉ nâng đỡ sự sống - lại thường bị quên mất tính thiêng liêng vốn có. Với Hơi thở của Đất – tôi muốn mở ra một không gian nơi Đất không còn là chất liệu thụ động, mà trở thành chủ thể đối thoại: một sinh thể có kí ức, có hơi thở và mang trong mình tiếng nói riêng.”.
Họa sĩ Ngô Thanh Hùng sinh ra ở Vinh, trưởng thành ở miền Trung, nơi khí hậu quanh năm khắc nghiệt với những cơn gió Lào cháy bỏng và miền cát trắng khô khát mênh mông đã ăn sâu và tác động mạnh vào tiềm thức của anh để từ đó ảnh hưởng không hề nhỏ đến cảm xúc sáng tác của người nghệ sĩ tài hoa này.
Anh tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Huế năm 2006, hoàn thành Thạc sĩ mĩ thuật tại Đại học Mahasarakham (Thái Lan) năm 2012, hiện giảng dạy tại Đại học Kiến trúc Đà Nẵng. Anh sáng tác bền bỉ, nghiêm túc và chuyên nghiệp, để lại dấu ấn nổi bật bằng nhiều dự án và triển lãm cá nhân trong và ngoài nước, điển hình như: Nghiệp (2021), Flow (2022), và gần đây nhất là giải UOB Painting of the Year 2025. Và lần này là một thể nghiệm đầy hấp dẫn và mới mẻ: “Hơi thở của Đất”./.
- Thực hiện: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam