Nghề làm heo đất ở Lái Thiêu
Những chú heo đất ngộ nghĩnh, nhiều màu sắc, gắn bó với tuổi thơ vẫn được bảo tồn và phát triển gần nửa thế kỷ ở Lái Thiêu (Bình Dương).
Lái Thiêu được biết đến là một trong những nơi làm heo đất trứ danh trong và ngoài nước. Người dân sống tại đây đã gắn bó với công việc này được hơn 40 năm, có nhiều gia đình bắt đầu làm heo đất từ những năm 70 thế kỷ trước, đến nay họ vẫn giữ gìn và phát triển ngành nghề này với tâm thế đầy tự hào. Mặc dù hiện nay, trước công nghệ hiện đại, nhiều sản phẩm được sử dụng nguyên liệu mới, nhưng heo đất Lái Thiêu vẫn được nhiều người ưa chuộng.
Đặc biệt, vài năm gần đây, nhu cầu sử dụng tăng cao trở lại, các sản phẩm của heo đất được làm với nhiều loại hình phong phú, mẫu mã đẹp, nhờ đó sản phẩm heo đất Lái Thiêu ngày càng có chỗ đứng hơn khi cạnh tranh với các mặt hàng làm bằng nhựa hoặc gỗ.
Anh Nguyễn Văn Tuấn ở làng heo đất Lái Thiêu chia sẻ: “Cha ông tôi từ xưa đã làm nghề gốm, sau đó chuyển sang làm heo đất, đến đời tôi cũng theo làm heo đất. Làm heo đất vất vả, thu nhập không cao và cần sự tỉ mỉ, nên nhiều thanh niên đã chuyển nghề đi làm công việc khác để mưu sinh. Tôi yêu nghề này, nếu phải bỏ nó, tôi thấy nhớ mùi đất sét, nhớ những con vật xinh xắn do chính mình tạo hình, tô điểm, “thổi hồn” cho nó”.
Những con heo đất được gia đình Nguyễn Văn Tuấn làm từ đất sét và đổ vào khuôn rồi nung. Sau khi nung, heo đất được mang ra ngoài trời nắng và cuối cùng sơn màu rồi trang trí. Hiện nay, bình quân mỗi tháng Nguyễn Văn Tuấn bán ra thị trường 80.000 sản phẩm trong nước và xuất khẩu sang thị trường Campuchia, Lào. Bình quân mỗi sản phẩm sau khi trừ các chi phí, thu lợi nhuận 3.000 - 4.000 đồng/con heo đất.
Ngoài hình thù heo đất, gia đình Nguyễn Văn Tuấn làm nhiều hình thù các loại con thú, trái cây, đặc biệt là linh vật của mỗi năm.
Bà Lê Thị Thu Sương, chủ Cơ sở heo đất Thu Sương ở Lái Thiêu cho biết, gia đình bà làm heo đất từ nhiều đời nay, nên các công đoạn làm heo đất như đã ngấm vào máu từ thuở nhỏ. “Dù đã gần 60 tuổi, nhưng tôi vẫn thích làm để gìn giữ nghề cha ông. Hiện nay, ở Lái Thiêu chỉ còn 19 hộ làm heo đất.
Giá của mỗi chú heo đất Lái Thiêu bán lẻ tùy theo kích cỡ, kiểu dáng hiện khoảng 7.000 - 10.000 đồng/con, bán theo giá sỉ cho thương lái chỉ khoảng 4.000 đồng/con. Trong các loại heo đất thì loại hút hàng nhất trên thị trường hiện nay là loại heo vàng, có giá cao hơn những loại được sơn bình thường.
Sản phẩm heo đất của làng nghề được đưa đi tiêu thụ tại các tỉnh Tiền Giang, An Giang và các tỉnh miền Tây, miền Đông Nam Bộ và còn được xuất sang thị trường Lào, Campuchia, Thái Lan. Đặc biệt, cứ vào mỗi dịp khai giảng năm học mới (tháng 9 hàng năm), hoặc vào các dịp Tết Nguyên đán, làng nghề heo đất Lái Thiêu lại có cơ hội bán được nhiều sản phẩm nhất./.
Một số loại heo đất rực rỡ màu sắc rất được khách hàng ưa chuộng:
