Kì vĩ di sản thế giới Vịnh Hạ Long Quần đảo Cát Bà
Việc quần thể Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà vừa được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới không chỉ tạo nên một di sản thế giới liên vùng độc đáo đầu tiên ở Việt Nam mà còn làm tăng thêm giá trị của vùng di sản rộng lớn, kì vĩ và tuyệt mĩ này.
Thế giới đã biết nhiều về Vịnh Hạ Long, thắng cảnh nổi tiếng của Việt Nam đã hai lần được UNESCO công nhận là Di sản Thiên nhiên Thế giới vào năm 1994 và năm 2000.
Vịnh Hạ Long có diện tích 1.553 cây số vuông với 1.969 hòn đảo, trong đó 90% là đảo đá vôi, độ cao từ 50m đến 200m, được hình thành cách đây hơn 500 triệu năm qua quá trình vận động kiến tạo địa chất phức tạp cùng với quá trình phong hóa đá vôi (karst) diễn ra mạnh mẽ lâu dài tạo nên những đảo đá có hình thù độc nhất vô nhị. Đặc biệt, trong vùng lõi của Vịnh rộng chừng hơn 330 cây số vuông quần tụ dày đặc khoảng hơn 770 hòn đảo lớn nhỏ.
Các đảo và hang động ở Hạ Long muôn hình vạn trạng. Dựa vào hình dáng và sự tưởng tượng phong phú mà người ta đã đặt cho nó bằng nhiều cái tên thú vị khác nhau như: hòn Trống Mái, hòn Rồng, hòn Con Cóc, hòn Đầu Bê, hòn Yên Ngựa, hòn Gà Chọi, hòn Bọ Hung, hòn Đỉnh Hương, hòn Đũa, hòn Lưỡi Liềm, hòn Nón, hòn Cái Tai, hòn Đầu Người, hòn Ông Bụt, hang Sửng Sốt, hang Trinh Nữ…
Với vẻ đẹp kì vĩ, thời gian qua Di sản Thiên nhiên Thế giới Vịnh Hạ Long luôn là điểm đến hàng đầu của du khách trong nước và quốc tế, góp phần vào việc tăng trưởng kinh tế và quảng bá hình ảnh của Việt Nam.
Nếu như Vịnh Hạ Long đã hai lần được UNESCO vinh danh là Di sản Thiên nhiên Thế giới thì ngay cạnh đó Quần đảo Cát Bà của thành phố Hải Phòng cũng được công nhận là Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới từ năm 2004.
Năm 2013, Việt Nam xây dựng hồ sơ đề cử Quần đảo Cát Bà là Di sản Thiên nhiên Thế giới. Tuy nhiên, được sự khuyến nghị của Ủy ban Di sản Thế giới, Việt Nam đã nghiên cứu hoàn thiện lại hồ sơ trên cơ sở gộp Quần đảo Cát Bà với Vịnh Hạ Long để hình thành nên một quần thể di sản mới có quy mô lớn hơn, đa dạng và độc đáo hơn.
Ngày 16/9/2023, tại kì họp thứ 45 của Ủy ban Di sản Thế giới diễn ra ở thủ đô Riyadh (Saudi Arabia), UNESCO đã chính thức thông qua hồ sơ đề cử, công nhận quần thể Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà (thuộc địa bàn tỉnh Quảng Ninh và thành phố Hải Phòng) là Di sản Thiên nhiên Thế giới.
Việc công nhận quần thể Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà là Di sản Thiên nhiên Thế giới không chỉ tạo nên một di sản thế giới liên vùng độc đáo đầu tiên ở Việt Nam mà còn làm tăng thêm giá trị của vùng di sản rộng lớn, kì vĩ và tuyệt mĩ này.
Nói riêng về khu vực Quần Đảo Cát Bà, nơi đây có tổng diện tích 336 km², nằm giữa vịnh Bắc Bộ, cách trung tâm Tp. Hải Phòng khoảng 30 km. Cả khu vực có 358 hòn đảo đá vôi lớn nhỏ quần tụ với mật độ dày đặc chia cắt mặt nước biển thành các áng, vịnh nhỏ và nhiều bãi cát tạo cảnh quan hoang sơ kì thú.
Đảo Cát Bà là đảo lớn nhất, có diện tích 153 km², là đảo lớn thứ ba ở Việt Nam, sau Phú Quốc và Cái Bầu, có đỉnh núi cao nhất lên đến 331m. Đây là khu vực địa hình karst nhiệt đới bị ngập chìm, có cảnh quan độc đáo tương tự Vịnh Hạ Long. Các hòn đảo thường có dạng hình chóp hoặc tháp karst với bờ vách dốc đứng nổi bật trên mặt nước biển trong xanh. Trên đảo Cát Bà có nhiều hang động và địa danh đẹp nổi tiếng như: động Trung Trang, Hang Hùng Sơn, xã đảo Gia Luận, làng chài cổ Việt Hải…
Quần đảo Cát Bà có rừng mưa nhiệt đới trên đảo đá vôi, rừng ngập mặn, các rạn san hô, thảm rong - cỏ biển, hệ thống hang động, tùng áng (hồ nước)… là nơi hội tụ đầy đủ các giá trị bảo tồn đa dạng sinh học, bảo đảm các yêu cầu của Khu Dự trữ Sinh quyển Thế giới theo quy định của UNESCO.
Trong tiết trời mùa Thu mát mẻ, chúng tôi có chuyến tham quan, khám phá quần đảo Cát Bà. Theo sự tư vấn của người dân bản địa, chúng tôi bắt đầu hành trình với tour khám phá “Vịnh Lan Hạ - Hang Sáng, Hang Tối - Làng Việt Hải - Đảo Cát Dứa”. Đây là tour du lịch đặc trưng nhất Cát Bà.
Đoàn thuê một chiếc tàu gỗ nhỏ của dân địa phương di chuyển từ bến Cái Bèo vào vịnh Lan Hạ. Vịnh Lan Hạ nằm ở phía Đông đảo Cát Bà, là nơi có các đảo quần tụ dày đặc hình thành nên hơn trăm bãi tắm tự nhiên với làn nước trong xanh, mát lạnh.
Ở vịnh Lan Hạ du khách có thể dùng thuyền kayak di chuyển trên làn nước trong xanh nhìn thấy những rạn san hô ở bãi Vạn Bội, bãi Vạn Hà, ngắm những hòn đảo nhiều hình thù như hòn Bút, hòn Con Rùa, hòn Núi Đôi… và khám phá các hang động như hang Sáng, hang Tối, hang Vẹm, hang Hàm Rồng… với cảm giác vô cùng sảng khoái giữa sóng nước biển khơi.
Thuyền xuôi vịnh Lan Hạ chúng tôi bắt gặp trên các vách núi có vài tốp du khách nước ngoài đang chinh phục những mỏm đá cheo leo. Được biết, huyện Cát Hải đã quy hoạch 9 tuyến leo núi phục vụ du khách ưa thích mạo hiểm. Ví như đảo Tiên Ông, một trong những điểm leo núi được nhiều du khách lựa chọn vì vách đá có nhiều thạch nhũ đẹp.
Điểm dừng chân tiếp theo là làng chài cổ Việt Hải, một điểm du lịch sinh thái cộng đồng thu hút khách trong vài năm trở lại đây. Làng chài cổ Việt Hải có 90 hộ dân sinh sống trong những ngôi nhà cổ kính nằm lọt thỏm giữa thung lũng bao bọc bởi núi đá và rừng già. Khách nước ngoài thường chọn tour đi bộ trekking qua những cánh rừng già của Vườn Quốc gia Cát Bà (có nhân viên của Ban quản lí đi cùng) để đến làng chài cổ Việt Hải, rồi tiếp tục lên tàu để khám phá vịnh Lan Hạ, tour này kéo dài trong khoảng 4 giờ đồng hồ.
Trên vịnh Lan Hạ còn một điểm rất đẹp và nổi tiếng, đó chính là hẻm Tùng Gấu, nơi được dùng làm bối cảnh quay trong bộ phim bom tấn Kong: Skull Island của Hollywood.
Hôm sau, chúng tôi thuê xe máy di chuyển trên những cung đường đèo ven biển và đường xuyên rừng tuyệt đẹp đến Vườn Quốc gia Cát Bà để tận hưởng tiếng gió rừng xào xạc và khám phá vẻ đẹp bất tận của rừng, nơi có nhiều loài cây thuốc quý và những cây cổ thụ có bộ rễ to vươn ra khắp lối.
Với những giá trị nổi bật mang tính toàn cầu về cảnh quan, địa chất, địa mạo và đa dạng sinh học, Di sản Thiên nhiên Thế giới quần thể Vịnh Hạ Long - Quần đảo Cát Bà không chỉ góp vào kho tàng di sản nhân loại một báu vật vô giá của thiên nhiên mà còn hứa hẹn sẽ trở thành điểm đến không thể thiếu đối với du khách khi đến với Việt Nam.
- Nội dung: Công Đạt
- Ảnh: Công Đạt, Thanh Giang/Báo Ảnh Việt Nam và Tư liệu
- Kỹ thuật, đồ họa: Trang Nhung