Biến mảnh vỡ thủy tinh thành tác phẩm nghệ thuật
Xuất phát trong quá trình làmsân chơi tái chế cho trẻ em, dự án “Hành trình xanh” do anh Bùi Mạnh Hùng và Lê Hoài Nam mở ra để sáng tạo tranh nghệ thuật từ chai thủy tinh bỏ đi không chỉ là một dự án bảo vệ môi trường mà còn mở ra một lối đi mới cho nghệ thuật bền vững tại Việt Nam.
Anh Lê Hoài Nam- Người đồng sáng lập dự án “Hành trình xanh” chia sẻ rằng tiền thân của dự án “Hành trình xanh” là một doanh nghiệp xã hội hoạt động trong lĩnh vực xây dựng sân chơi tái chế cho trẻ em. Ban đầu, các thành viên của sân chơi tái chế cho trẻ em xử lý và tái sử dụng nhiều loại vật liệu như nhựa, lốp xe, cao su và thủy tinh. Trong số đó, thủy tinh là chất liệu đặc biệt khó tái chế và thường bị bỏ qua dù lượng thải ra môi trường là rất lớn và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây ô nhiễm do tính sắc nhọn của các mảnh vỡ.
“Bước ngoặt đến khi nhóm bắt đầu thử nghiệm việc tái chế những mảnh chai lọ thành lọ hoa. Trong quá trình cắt chai, nhiều mảnh vụn thủy tinh được tạo ra và nghĩ nếu thải ra môi trường, chúng sẽ là mối nguy hiểm thực sự. Chúng tôi bắt đầu thử làm những bức tranh ghép từ thủy tinh và thấy rằng nó không chỉ có giá trị thẩm mỹ mà còn có thể mở ra một hướng phát triển bền vững. Từ đó, ý tưởng làm tranh từ thủy tinh được hình thành”, anh Nam cho biết.
Dự án “Hành trình xanh” chính thức khởi động vào tháng 7/2024 và nhanh chóng cho ra mắt sản phẩm đầu tiên vào tháng 10 cùng năm. Các tác phẩm đã được giới thiệu tại Hội chợ về môi trường do các sứ quán châu Âu tổ chức tại Việt Nam. Sự đón nhận nồng nhiệt từ cộng đồng và đối tác chính là động lực để nhóm phát triển mô hình sản xuất tranh thủy tinh hàng loạt.
Theo anh Nam ban đầu, các bức tranh sử dụng nguyên liệu là mảnh thủy tinh vỡ ghép lại thành hình ảnh. Những mảnh thủy tinh được giữ nguyên màu sắc tự nhiên xanh ngọc, trắng đục, hổ phách tuỳ theo màu chai ban đầu. Sau đó, nhóm phát triển thêm bước xử lý bề mặt, phủ lớp thủy tinh hữu cơ để đảm bảo độ trong suốt, tăng khả năng bám dính và chống ẩm mốc.
Không phải hành trình nào cũng suôn sẻ. Trong quá trình thử nghiệm, nhóm từng sử dụng thủy tinh mua sẵn, tổ chức các workshop trải nghiệm tại trường học và cộng đồng. Tuy nhiên, khi thấy chưa đủ mang tính về giáo dục môi trường cũng như quá trình vận chuyển tranh cho khách gặp bất tiện. Cuối cùng, nhóm quyết định thu gom thủy tinh đã qua sử dụng từ các doanh nghiệp, cửa hàng giải khát và nhóm cộng đồng yêu môi trường để tái chế.
“Chúng tôi chỉ cần nói là đang cần thủy tinh để làm tranh là một vài nhóm về môi trường, doanh nghiệp và cửa hàng bán đồ uống mang đến cho rất nhiều,” anh Nam cho biết.
Thủy tinh khi lấy về sẽ được sơ chế rửa sạch và được đập nhỏ bằng máy rồi mài nhẵn để đảm bảo an toàn. Người làm tranh sẽ lựa chọn các mảnh thủy tinh tùy vào từng bức tranh, nhằm đảm bảo tính nghệ thuật và thông điệp truyền tải.
Dự án thường xuyên hợp tác với sinh viên các trường mỹ thuật, kiến trúc, sư phạm nghệ thuật để phát triển ý tưởng và thực hiện tranh. Chính sự kết hợp này đã tạo ra những tác phẩm mang giá trị thị giác cao, đồng thời lan tỏa thông điệp sống xanh một cách sâu sắc và cảm xúc.
“Chúng tôi đưa ra chủ đề, các bạn sinh viên sẽ phác thảo tranh và vẽ màu. Sau đó, các bạn trong dự án sẽ ghép thủy tinh theo từng nét vẽ và xử lý bề mặt hoàn thiện. Một điểm thú vị là mỗi bức tranh đều được tạo nên từ những mảnh vỡ không thể lặp lại, nên mỗi tác phẩm đều mang một cá tính độc nhất. Thủy tinh sau khi mài có thể mất độ trong suốt ban đầu để gắn lên bức tranh, nhưng khi phủ lớp hữu cơ thì lại trở nên trong suốt và giữ được độ bền cao.”, anh Nam cho biết.
Bên cạnh sản xuất, dự án “Hành trình xanh” còn liên tục tổ chức các buổi workshop tại nhiều địa điểm như Ga Cát Linh, Đại học FPT, Đại học Anh Quốc hay các khu dân cư. Các hoạt động trải nghiệm như làm tranh thủy tinh không chỉ giúp người tham gia thấu hiểu quá trình sáng tạo mà còn nâng cao ý thức bảo vệ môi trường.
Từ những mảnh vụn tưởng chừng vô dụng, dự án “Hành trình xanh” đã tạo nên một dòng tranh nghệ thuật đầy cảm hứng. Không chỉ là một giải pháp tái chế thông minh, đây còn là hành trình nghệ thuật kết nối cộng đồng, lan tỏa lối sống bền vững và sáng tạo không giới hạn./.
Bài: Ngân Hà- Ảnh: Khánh Long/Báo ảnh Việt Nam