Hà Nội kể câu chuyện di sản qua ẩm thực sáng tạo

Hà Nội kể câu chuyện di sản qua ẩm thực sáng tạo

Tối 19/12/2025, tại Công viên Thống Nhất (Hà Nội), Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 chính thức khai mạc với chủ đề “Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo”. Đây là sự kiện thường niên do Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội giao Sở Văn hóa và Thể thao chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan tổ chức, nhằm tôn vinh và lan tỏa những giá trị đặc sắc của văn hóa ẩm thực Thủ đô.

Các đại biểu thực hiện nghi lễ khai mạc Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025.

Phát biểu tại lễ khai mạc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Lê Thị Ánh Mai nhấn mạnh, Lễ hội có ý nghĩa thiết thực trong việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa ẩm thực truyền thống, đồng thời góp phần quảng bá hình ảnh Hà Nội - Thành phố sáng tạo, thanh lịch và giàu bản sắc văn hóa - tới công chúng trong nước và quốc tế.

Trải qua quá trình hình thành và phát triển từ Hà Nội 36 phố phường đến một Thủ đô mở rộng địa giới hành chính, với sự kết tinh của văn hóa xứ Đoài, văn hóa Hà Nội nói chung và ẩm thực Hà Nội nói riêng ngày càng trở nên phong phú, đa dạng. Từ năm 2014, Thành phố đã triển khai kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể, trong đó hàng trăm di sản ẩm thực đã được nhận diện và đưa vào danh mục của Hà Nội.

Công bố Quyết định ghi danh “Tri thức chế biến và thưởng thức Chả cá Lã Vọng” vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.

Việc ghi danh di sản văn hóa phi vật thể vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia không chỉ mang ý nghĩa vinh danh các giá trị truyền thống mà còn là giải pháp bảo vệ hiệu quả, tạo điều kiện để di sản được phát huy, trở thành “tài sản” và nguồn lực cho phát triển công nghiệp văn hóa một cách bền vững. Qua đó, tài năng của các nghệ nhân được ghi nhận, đời sống kinh tế tại các địa phương có di sản cũng từng bước được nâng cao.

Đến nay, Hà Nội có 7 di sản ẩm thực được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Sau khi được ghi danh, nhiều di sản đã được lan tỏa mạnh mẽ, trở thành những thức quà mang đậm dấu ấn Hà Nội. Nghề làm cốm Mễ Trì (phường Từ Liêm) và nghề làm trà sen Quảng An (phường Tây Hồ) đã xuất hiện trong các cuộc gặp gỡ với khách quốc tế, trở thành món quà tinh tế đại diện cho văn hóa ẩm thực Thủ đô. Nghề làm xôi Phú Thượng (phường Phú Thượng) tạo nên sức sống cộng đồng với hơn 300 hộ sản xuất, vừa hiện diện trong bữa sáng đời thường của người Hà Nội, vừa góp mặt trong những mâm cỗ trang trọng. Nghề làm bánh cuốn Thanh Trì (phường Vĩnh Hưng), từ chỗ đối diện nguy cơ mai một do lớp trẻ ít theo nghề, đến nay đã phát triển lên khoảng 60 hộ sản xuất với nhiều hình thức kinh doanh đa dạng.

Các đại biểu trải nghiệm chả quế truyền thống của làng giò chả Ước Lễ.

Đặc biệt, tri thức nấu cỗ Bát Tràng (xã Bát Tràng) sau khi được ghi danh đã giúp cộng đồng địa phương được biết đến nhiều hơn với lịch sử 19 dòng họ của làng nghề, sự gắn kết cộng đồng bền chặt và những mâm cỗ truyền thống trong các dịp lễ hội. Những món ăn đặc trưng chỉ có ở Bát Tràng như măng mực, su hào xào mực với kỹ thuật chế biến cầu kỳ đã trở thành biểu trưng cho chiều sâu văn hóa ẩm thực nơi đây.

Trong khuôn khổ lễ khai mạc, Ban Tổ chức đã công bố Quyết định của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ghi danh “Tri thức chế biến và thưởng thức Chả cá Lã Vọng (thành phố Hà Nội)” vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia. Tại Lễ hội, công chúng có dịp gặp gỡ gia đình dòng họ Đoàn – những người đã gìn giữ và truyền lại món ăn này qua 5 thế hệ, để lắng nghe câu chuyện về một món ăn đã in sâu trong tâm thức người Hà Nội.

Mâm cỗ Bát Tràng - di sản gắn với lịch sử 19 dòng họ của làng nghề Bát Tràng.

Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội là không gian để các nghệ nhân ẩm thực kể câu chuyện của mình và kết nối với thế hệ trẻ thông qua nhiều hoạt động phong phú. Nổi bật là tọa đàm chuyên đề “Giao lưu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực - phát triển văn hóa ẩm thực” với các phóng sự chuyên đề và thảo luận của nghệ nhân, hội ẩm thực và cộng đồng. Bên cạnh đó là các workshop trình diễn của nghệ nhân, các cuộc thi chế biến món ăn giữa học sinh các trường, cũng như hoạt động ký họa ẩm thực, giao lưu nghệ nhân của sinh viên Đại học Mỹ thuật Công nghiệp nhằm hỗ trợ nhận diện và giới thiệu di sản.

Gian hàng giò chả Ước Lễ truyền thống thu hút đông đảo thực khách.
Gian hàng xôi Phú Thượng thu hút sự quan tâm của đông đảo du khách.
Gian hàng trà sen Quảng An (phường Tây Hồ).
Du khách trải nghiệm các món ăn qua trình diễn của các đầu bếp tại Lễ hội.

Với chủ đề “Hà Nội - Hành trình ẩm thực kết nối sáng tạo”, Lễ hội Văn hóa Ẩm thực Hà Nội 2025 đã trở thành điểm đến cuối tuần giàu bản sắc văn hóa, nơi ẩm thực truyền thống được kết nối với những xu hướng sáng tạo mới. Thông qua trình diễn, thực hành, giao lưu và kể chuyện di sản, Lễ hội góp phần gìn giữ, truyền dạy các kỹ năng, bí quyết ẩm thực cho cộng đồng, đặc biệt là thế hệ trẻ, để việc thưởng thức ẩm thực không chỉ là nhu cầu thường nhật mà trở thành một trải nghiệm văn hóa, qua đó tạo thêm nguồn lực thúc đẩy phát triển công nghiệp văn hóa của Thủ đô.

Bài và ảnh: Trần Thanh Giang


Top