Du lịch cộng đồng, dòng sản phẩm du lịch mới nhiều tiềm năng của Đà Nẵng
Những năm gần đây, bên cạnh các loại hình du lịch thế mạnh như du lịch biển, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch sự kiện, du lịch thể thao, du lịch hội thảo… Đà Nẵng còn chú trọng phát triển thêm loại hình du lịch cộng đồng vừa nhằm làm mới các dòng sản phẩm du lịch của mình vừa tạo sinh kế bền vững cho người dân địa phương.
Huyện Hòa Vang trước đây của thành phố Đà Nẵng sau quá trình chia tách và sáp nhập nay các xã của huyện này thuộc về nhiều xã, phường khác nhau như xã Hòa Vang, xã Hòa Tiến, xã Bà Nà, phường Hải Vân… là những địa phương có cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, nhiều nơi là vùng núi non sông nước hữu tình, lại có cộng đồng người Cơ Tu hoặc cư dân bản địa sinh sống còn giữ được bản sắc văn hóa có từ lâu đời nên rất phù hợp để phát triển loại hình du lịch cộng đồng. Điển hình như các thôn Tà Lang, Giàn Bí, Nam Yên (phường Hải Vân), Túy Loan (xã Hòa Vang), Thái Lai, Trung Nghĩa (xã Bà Nà)…
Theo thông tin về phát triển du lịch của địa phương, xã Hòa Bắc trước đây (nay là phường Hải Vân) chỉ cách trung tâm thành phố Đà Nẵng không xa và rất thuận tiện đường đi lại đã có hơn 20 điểm du lịch, trong đó có 5 điểm du lịch sinh thái, 16 điểm du lịch cộng đồng và lưu trú phục vụ khoảng 30.000 lượt du khách mỗi năm. Trong đó nhiều điểm du lịch cộng đồng phát triển mô hình homestay mô phỏng theo nhà Gươl truyền thống của người Cơ Tu, hoặc tổ chức những khu nhà nghỉ dạng bungalow, nhà lều bên bờ sông, bờ suối, triền đồi để du khách nghỉ lại.
Tại các khu du lịch cộng đồng nhiều trải nghiệm thú vị được lồng ghép để phục vụ du khách tham quan, khám phá, trải nghiệm như: trải nghiệm nghề dệt thổ cẩm, điêu khắc gỗ, làm các món ăn truyền thống, múa sạp, xem múa tung tung da dá truyền thống của người Cơ Tu, lửa trại, bơi thuyền kayak, chèo sup, tắm suối, trekking các tuyến đường rừng… Bên cạnh đó ẩm thực địa phương với những món ăn hấp dẫn được chế biến từ các nguyên liệu tươi ngon trồng tại vườn nhà hoặc khai thác từ thiên nhiên luôn cuốn hút du khách thưởng thức.
Việc phát triển du lịch cộng đồng lúc đầu thường mang tính tự phát, nhỏ lẻ theo mô hình hộ gia đình. Để loại hình du lịch này đi vào hoạt động nền nếp, có định hướng và hiệu quả hơn, chính quyền địa phương đã chung tay cùng với người dân quy hoạch, phát triển ngày càng bài bản hơn bằng cách tranh thủ các nguồn hỗ trợ từ các tổ chức, dự án để nâng cao năng lực cộng đồng, đẩy mạnh việc phục dựng khôi phục các lễ hội truyền thống, các hoạt động văn hóa truyền thống, mở các lớp dạy khôi phục làng nghề, tập huấn kĩ năng làm du lịch… để bà con làm du lịch cộng đồng được bài bản, quy cũ hơn. Đồng thời, chính quyền địa phương cũng tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động tổ chức du lịch cộng đồng tại các điểm, tuyến nhằm đảm bảo an toàn cho du khách khi tham gia vui chơi, nghỉ dưỡng tại địa phương.
Ví dụ như thôn Tà Lang là nơi có đông cộng đồng người Cơ Tu sinh sống. Trước đây họ chỉ biết sống nhờ rừng, nhờ suối thì giờ đây dân làng nhiều người đã biết làm du lịch để phát triển kinh tế nhờ đó cũng bảo tồn và gìn giữ được các giá trị văn hóa của người Cơ Tu. Nhờ bảo tồn được nghề dệt thổ cẩm, điêu khắc gỗ, múa hát truyền thống… nên khi đồng bào đưa vào hoạt động du lịch rất được du khách yêu thích.
Những việc làm trên là nền móng cho việc phát triển du lịch cộng đồng nhằm tạo sinh kế bền vững cho người dân, làm mới và phong phú thêm các loại hình du lịch của thành phố Đà Nẵng. Đặc biệt sau khi sáp nhập mở rộng địa giới, tiềm năng du lịch cộng đồng của Đà Nẵng càng lớn hơn, nhất là ở các địa phương vùng núi thuộc tỉnh Quảng Nam cũ.
Theo các chuyên gia trong lĩnh vực du lịch, để du lịch cộng đồng Đà Nẵng phát triển bền vững, hiệu quả, địa phương cần có chính sách khuyến khích phát triển du lịch cộng đồng, khuyến khích người dân phát triển du lịch homestay, vườn rừng, sản xuất hàng lưu niệm thông qua việc hỗ trợ vốn. Bên cạnh đó, hỗ trợ tìm đầu ra ổn định cho sản phẩm dệt, đan lát, thủ công mĩ nghệ của địa phương; hỗ trợ người dân làm du lịch trong nâng cao năng lực nghiệp vụ du lịch (quản lí và phục vụ du khách); đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng nông thôn tại các khu điểm du lịch để tạo sự thuận lợi trong kết nối tour, tuyến du lịch…
Đặc biệt, du lịch cộng đồng là loại hình du lịch mọi người cùng nhau làm, gắn kết chặt chẽ với văn hóa, phong tục, tài nguyên thiên nhiên của địa phương. Vì vậy, để phát triển du lịch cộng đồng đi đúng hướng, chính quyền địa phương và thành phố Đà Nẵng cần có cơ chế khuyến khích người dân, du khách nâng cao ý thức bảo vệ rừng, bảo về tài nguyên thiên nhiên sông, suối, cảnh quan làng xóm cũng như bảo tồn và phát huy được hệ giá trị văn hóa riêng của địa phương.
Có thể nói, những năm gần đây, loại hình du lịch cộng đồng ở Đà Nẵng phát triển khá mạnh. Những ngày lễ, tết, cuối tuần lượng du khách từ các nơi đổ về các điểm du lịch này khá đông tạo nên một nét tươi mới trong đời sống du lịch của thành phố và hứa hẹn sẽ mở thêm một hướng đi mới đầy tiềm năng cho du lịch của Đà Nẵng./.
- Bài, ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam