Đặc sắc trang phục truyền thống của dân tộc Mảng
Nếu có dịp đến bản Nậm Xẻ (xã Vàng San, huyện Mường Tè, tỉnh Lai Châu), bạn sẽ khá ngạc nhiên khi đi từ đầu bản đến cuối bản đều bắt gặp hình ảnh của những người phụ nữ và trẻ con rực rỡ trong trang phục truyền thống của dân tộc mình. Điều mà ta rất hiếm gặp khi đến các bản của người dân tộc khác. Có lẽ truyền thống mặc quần áo trang phục dân tộc là một trong những truyền thống đẹp mà người Mảng đã và luôn cố gắng lưu giữ hàng ngày và hàng giờ.
xúng xính trong trang phục truyền thống.
Trang phục của phụ nữ Mảng là áo xẻ nách, cổ tròn, cài khuy trước ngực, váy dài đến mắt cá chân, khăn đầu màu trắng. Ngoài ra còn có “Tà xịa”, là mảnh vải dài, màu trắng, khoác chéo qua vai và nách với thắt lưng màu đen hoặc nâu.
Người phụ nữ Mảng không có mũ đội đầu như người Cống, người Si La; trang phục của họ cũng không phân chia tình trạng hôn nhân như người Si La. Tuy nhiên, để mái tóc trở nên quyến rũ họ đã thêm một chiếc dây cuốn tóc có màu sắc tươi tắn. Áo của người Mảng cũng phải có đồng bạc, đồng xu để trang trí. Đồng xu cũng phải có 2 đến 3 loại đồng xu. Màu sắc của chiếc áo không cố định một màu nhất định mà có thể thay đổi màu sắc tùy thích: có thể áo màu xanh, màu hồng, màu đỏ... Với nam giới thì đơn giản hơn, trang phục truyền thống là áo cánh ngắn, cổ đứng, cài khuy trước ngực, quần dài đen, ống rộng, khăn đầu màu trắng và thắt lưng màu đen hoặc nâu.
Người Mảng không dệt vải mà trao đổi hàng hóa với người Thái để lấy vải nhưng các kỹ thuật đo, cắt may, thêu từ trước đến nay đều dựa theo kinh nghiệm của các thế hệ trước truyền dạy lại cho thế hệ sau Họ thường ghép vải màu sặc sỡ có hình hoa văn hình cây, hoa, lá tạo thành đường viền cho cổ áo, tay áo, gấu áo làm cho các vị trí này trở nên rực rỡ, nổi bật. Các hình thêu với hoa văn phong phú từ đơn giản đến phức tạp: hình dấu nhân, hình zíc zắc, hình nét đứt, kẻ sọc, hoa lá...; và chúng đều ý nghĩa tượng trưng về cuộc sống của con người trong vũ trụ và mối quan hệ của con người với thiên nhiên. Cụ thể là hình vuông tượng trưng cho đất, hình tam giác tượng trưng cho lửa, hình thoi tượng trưng cho nước, đường kẻ tượng trưng cho sự kết nối giữa con người với vũ trụ.
Điểm đặc biệt tạo nên sự quyến rũ và nổi bật của trang phục nữ giới người Mảng chính là tấm vải choàng quấn quanh thân màu trắng (tiếng Mảng gọi là Tả Xịa), được điểm bằng các họa tiết thêu tay bằng chỉ đỏ. Trang phục truyền thống của người Mảng là một phần quan trọng trong bản sắc văn hóa của họ. Nó thể hiện sự sáng tạo, khéo léo và tinh thần thẩm mỹ của người Mảng. Ngoài ra, trang phục truyền thống cũng là biểu tượng cho sự đoàn kết và bản sắc riêng biệt của dân tộc Mảng.
Hiện nay, trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày và vào các dịp lễ hội, người Mảng vẫn mặc trang phục truyền thống để thể hiện niềm tự hào về văn hóa của dân tộc mình./.
Bài, ảnh: Công Đạt/Báo ảnh Việt Nam