Bunraku – Di sản sân khấu Nhật Bản chạm đến trái tim khán giả Việt Nam
Trong dòng chảy giao lưu văn hóa ngày càng mở rộng giữa Việt Nam và Nhật Bản, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam (Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản) đã giới thiệu đến khán giả Việt Nam nghệ thuật múa rối Bunraku truyền thống độc đáo đã tồn tại hơn 400 năm của xứ sở mặt trời mọc.
Là một trong ba loại hình sân khấu truyền thống tiêu biểu của Nhật Bản bên cạnh Noh và Kabuki, Bunraku là nghệ thuật rối cổ truyền, nổi bật với sự kết hợp hài hòa giữa kỹ thuật điều khiển rối tinh xảo, nghệ thuật kể chuyện giàu cảm xúc và âm nhạc truyền thống. Ra đời từ đầu thế kỷ 17 và phát triển rực rỡ trong thời kỳ Edo, Bunraku không chỉ là di sản văn hóa đặc sắc của Nhật Bản mà còn được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại vào năm 2003.
trên sân khấu.
Theo nghệ nhân Yoshida Minoshirou- nghệ nhân điều khiển rối của nghệ thuật Bunraku cho biết: “Điểm đặc sắc nhất của Bunraku chính là sự phối hợp nhịp nhàng giữa ba yếu tố: người kể chuyện (Tayu), nghệ sĩ đàn Shamisen và nhóm điều khiển rối. Đặc biệt, một con rối Bunraku cần tới ba người cùng điều khiển phần đầu, tay và chân để tạo nên những cử động sống động và cảm xúc như thật. Trong múa rối Bunraku không một ai có thể đứng một mình trên sân khấu Bunraku. Tất cả đều cần sự phối hợp và tôn trọng lẫn nhau.”.
“Khán giả quốc tế thường ngạc nhiên: Tại sao một con rối lại có thể thể hiện cảm xúc sâu sắc đến vậy? Đó chính là giá trị mà chúng tôi muốn truyền tải đến thế giới, trong đó có Việt Nam,” nghệ nhân Yoshida vui vẻ chia sẻ.
Với mong muốn giới thiệu đến khán giả Việt Nam một trong những tinh hoa sân khấu Bunraku Nhật Bản, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam (Quỹ Giao lưu Quốc tế Nhật Bản) trân trọng giới thiệu trích đoạn “Hành trình tiếng trống đầu xuân” thuộc vở kịch “Yoshitsune và Ngàn cây anh đào”.
đều trở nên chân thật lạ thường.
Từ chuyển động tinh xảo của những con rối Ningyo, giọng kể da diết của nghệ sĩ Tayu, tiếng đàn Shamisen vang lên đầy cảm xúc, đến những mối ân oán, tình yêu và lòng trung nghĩa trong trích đoạn “Hành trình tiếng trống đầu xuân”, buổi trình diễn đã đưa khán giả bước vào thế giới đầy chất thơ và chiều sâu nhân văn của vở “Yoshitsune và Ngàn cây anh đào.”
Trong buổi diễn, mỗi con rối được ba nghệ nhân phối hợp điều khiển nhuần nhuyễn, tái hiện sống động hình dáng và tâm lý nhân vật. Với sự phối hợp hoàn hảo giữa ba nghệ nhân điều khiển mỗi con rối, từng cử chỉ, ánh mắt, hay cú xoay người đều trở nên chân thật lạ thường. Cùng lúc, người kể chuyện sẽ truyền tải cảm xúc bằng giọng thoại biến hóa, kết hợp với tiếng đàn shamisen tạo nên một trải nghiệm nghệ thuật liền mạch và cuốn hút.
Ông Yoshioka Norihiko – Giám đốc Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam cho biết: “Thông qua buổi biểu diễn, Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam hy vọng Bunraku sẽ chạm đến trái tim khán giả và khơi dậy sự quan tâm đến di sản văn hóa phi vật thể, nơi hội tụ những giá trị nghệ thuật trường tồn. Chương trình biểu diễn được kỳ vọng mang đến cho công chúng Việt Nam một góc nhìn mới về nghệ thuật truyền thống Nhật Bản, đồng thời khẳng định nỗ lực của Trung tâm Giao lưu Văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam trong việc xây dựng cầu nối văn hóa bền vững.”./.
Bài: Ngân Hà- Ảnh: Khánh Long/Báo ảnh Việt Nam