Bức tranh panorama tái hiện chiến dịch Điện Biên Phủ hào hùng
Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ không chỉ lưu giữ những hiện vật lịch sử quý giá mà còn là nơi trưng bày bức tranh panorama "Chiến dịch Điện Biên Phủ", một tác phẩm nghệ thuật độc đáo, hoành tráng, thu hút đông đảo du khách mỗi khi đến tham quan.
Bức tranh panorama "Chiến dịch Điện Biên Phủ" là bức tranh toàn cảnh đầu tiên và duy nhất tại Việt Nam, quy mô lớn nhất Đông Nam Á và là một trong ba bức tranh tròn lớn trên thế giới. Bức tranh đồng hiện những khoảnh khắc tiêu biểu, sự kiện điển hình của Chiến dịch Điện Biên Phủ năm 1954. Tác phẩm được khởi công thực hiện từ năm 2013 hoàn thành vào tháng 5 năm 2022 trong thời gian 9 năm do công ty Bảo tồn Di sản Văn hoá Việt Nam thực hiện.
Bức tranh được vẽ bởi gần 200 họa sỹ trẻ tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Việt Nam, bằng chất liệu sơn dầu trên nền vải toan trong không gian 360 độ, chiều cao 20,5m, chiều dài 132m, đường kính 42m, phần đắp nổi sắp đặt các mẫu vật nối tiếp, phần mái vòm thể hiện bầu trời hoà bình tạo nên một bức tranh có tổng diện tích 3.225m2 . Các hoạ sỹ đã khắc hoạ hơn 4.500 nhân vật, sự hùng tráng ác liệt của Chiến trường Điện Biên Phủ năm 1954 từ hàng ngàn tư liệu lịch sử được sưu tầm từ các Trung tâm lưu trữ quốc gia Việt Nam, Pháp, Thư viện Quốc gia Việt Nam, Bảo tàng lịch sử quân sự Việt Nam, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, các chứng nhân lịch sử đã tạo nên bức tranh sống động, một kiệt tác về hội hoạ trong lịch sử mĩ thuật Việt Nam. Tranh được bố cục theo 4 trường đoạn:
Trường đoạn 1: “Toàn dân ra trận” Thể hiện sức mạnh đoàn kết của dân tộc Việt Nam. Đó là bức chân dung của cả một thế hệ với hàng ngàn, hàng vạn con người, dấn thân vào một trận chiến vĩ đại vì nền độc lập tự do của Tổ quốc. Hàng trăm công binh, thanh niên xung phong cùng nhau phá đá mở đường, từng đoàn dân công chân đất trèo đèo, lội suối thồ hàng cung cấp cho tiền tuyến. Những đoàn xe đạp thồ chất đầy những bao gạo, như đoàn ngựa sắt dã chiến hùng dũng tiến ra mặt trận. Những khẩu pháo nặng hàng tấn được kéo bằng những sợi dây thừng nặng trĩu trên vai người lính, vượt qua bao núi cao, vực sâu vào trận địa.
Trường đoạn 2: “Khúc dạo đầu hung tráng” Với điểm nhấn trận đánh tại Trung tâm đề kháng Him Lam ngày 13/3/1954, thể hiện sức mạnh và quyết tâm giành thắng lợi ngay trận đánh mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ của Quân đội Nhân dân Việt Nam. Sau khi tiêu diệt Trung tâm đề kháng Him Lam, Quân Đội Nhân dân Việt Nam tiến đánh cứ điểm Độc Lập, Bản Kéo và tiến vào phân khu trung tâm Mường Thanh đánh chiếm các dãy đồi phía đông, trong đó có cứ điểm A1.
Trường đoạn 3: “Cuộc đối đầu lịch sử” Tái hiện sự khốc liệt đợt của tấn công thứ hai của Chiến dịch Điện Biên Phủ, đặc biệt là trận đánh tại cứ điểm A1. Đêm ngày 06/5/1954, giữa trận địa là cột khói bốc cao, một ánh chớp lóe sáng, kèm theo tiếng nổ trầm, đục rung chuyển ngọn đồi. Đó là tiếng nổ của khối khối bộc phá gần 1.000kg mà Quân đội Nhân dân dân Việt Nam đã đặt trọn quyết tâm tiêu diệt đồi A1.
Trường đoạn 4: “Khúc khải hoàn mừng chiến thắng” Tái hiện khoảnh khắc lịch sử vào 17 giờ 30 phút ngày 07/5/1954, lá cờ “Quyết chiến, Quyết thắng” của Quân đội Nhân dân Việt Nam tung bay trên nóc hầm tướng De Castries báo hiệu giờ chiến thắng sau 56 ngày đêm chiến đấu oanh liệt của quân và dân Việt Nam, chiến thắng Điện Biên Phủ đã buộc chính phủ Pháp phải kí Hiệp định Giơnevo kết thúc 9 năm kháng chiến chống Pháp trường kỳ của dân tộc Việt Nam.
Tác phẩm tranh "Chiến dịch Điện Biên Phủ" sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật ấn tượng như: phối cảnh, bố cục, màu sắc,... để tạo nên một không gian sinh động, chân thực. Hình ảnh các chiến sĩ được khắc họa rõ nét, toát lên khí thế hiên ngang, bất khuất. Khung cảnh núi rừng Tây Bắc hùng vĩ cũng được thể hiện một cách sống động, góp phần làm nổi bật sự gian khổ, ác liệt của chiến trường.
Bức tranh panorama "Chiến dịch Điện Biên Phủ" không chỉ là một tác phẩm nghệ thuật mà còn là niềm tự hào của dân tộc ta, là một biểu tượng cho tinh thần đoàn kết, kiên cường và ý chí chiến thắng của quân và dân ta trong cuộc kháng chiến chống Pháp. Đây là điểm đến không thể bỏ qua khi đến tham quan Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ.
Bài và ảnh: Trần Thanh Giang/Báo ảnh Việt Nam