Bánh xèo làng cổ Lộc Yên
Quảng Nam là xứ có nhiều sản vật, người dân lại cần cù, khéo tay, chịu khó, nhờ đó mà cũng hình thành nên nhiều món ăn ngon nổi tiếng như mì Quảng, cao lầu, cơm gà Hội An, bê thui Cầu Mống, bánh tổ, phở sắn… và có một món không thể bỏ qua đó là bánh xèo làng cổ Lộc Yên.
Bánh xèo là món ăn chơi, có ở nhiều địa phương của cả 3 miền Bắc, Trung, Nam. Mỗi nơi tùy vào điều kiện, sở thích, thói quen và văn hóa mà có cách chế biến khác nhau đôi chút nhưng tựu trung đó là thứ bánh làm bằng bột gạo tráng giòn trên chảo nóng. Bánh có vỏ bên ngoài mỏng, màu vàng, giòn giòn, bên trong là nhân tôm, thịt gà, thịt lợn, giá đỗ, hành... được gập lại thành hình bán nguyệt trước khi ăn.
Bánh xèo cũng là món ăn truyền thống của người dân xứ Quảng, nhất là ở làng Lộc Yên. Cách làm bánh xèo của phụ nữ làng Lộc Yên cơ bản cũng như ở các vùng khác. Đó là đều trải qua các công đoạn cơ bản như: ủ gạo, xay bột gạo, chọn rau, làm nước chấm, đổ bánh, trình bày… rồi thưởng thức. Tuy nhiên, bánh xèo làng cổ Lộc Yên cũng có đôi chút khác nên tạo ra hương vị cũng khá khác biệt.
Chẳng hạn, bột bánh được làm bằng thứ gạo quê thơm dẻo trồng ở chính ruộng làng. Tôm làm nhân bánh là thứ tôm đất mình nhỏ, vỏ giòn, thịt ngọt thơm và chắc có nhiều ở các sông, suối trong vùng cùng với thịt lợn ba chỉ ngon, giá tươi. Rau ăn kèm có đủ thứ như rau thơm, mùi, hành, rau má, diếp cá, xà lách, hoa chuối, cải xanh… chủ yếu hái từ vườn nhà. Nước chấm ngoài loại nước mắm chua ngọt như thường thấy còn có thêm loại nước chấm chế biến riêng bằng nước mắm cá cơm, gừng và đậu phộng xay nhuyễn nên có màu vàng và sền sệt như tương bần ăn ngon, vị ngọt, mặn và béo ngậy khá lạ miệng.
Ngoài ra cách trình bày bánh cũng có nét khác lạ, đó là bánh tráng xong được lót bằng lá lốt tươi, thành ra cả mâm bánh trông như một bức họa được phối khéo léo bằng các gam màu vàng ruộm của bánh, đỏ tươi của tôm, trắng ngần của giá và xanh mơn mởn của lá lốt tươi trông vừa đẹp vừa vui mắt.
Chính cái sự khác biệt về nguyên liệu, cách chế biến và trình bày ấy đã góp phần tạo nên hương vị thú vị riêng cho chiếc bánh xèo của người làng cổ Lộc Yên. Bánh vừa đổ xong thơm, giòn, nóng hổi được cuốn cùng bánh tráng mỏng và nhiều loại rau sống, đặc biệt là lá rau cải xanh. Vị nhẫn đắng của lá cải vừa chống ngấy, vừa đưa đẩy khiến cho hương vị của bánh thêm dậy mùi, đượm vị. Khi ăn người ta lấy một miếng bánh cuốn cùng rau sống và bánh tráng rồi chấm với thứ nước chấm riêng của làng thì phải nói rằng ngon khó tả.
Một điều thú vị nữa đó là khung cảnh thưởng thức bánh xèo ở Lộc Yên thường diễn ra trong không gian của những vườn cây ăn trái tốt tươi mênh mang gió mát khiến cho người thưởng thức như được tận hưởng hết cái hương vị dân dã nhưng thơm ngon đến khó quên của thứ quà quê bình dị mà thấm đượm nghĩa tình của người dân làng cổ Lộc Yên mến khách./.
Bài, ảnh: Thanh Hòa/Báo ảnh Việt Nam